Алесь Разанаў - Рэчаіснасць

Бы нанова
Знаёмішся сам з сабою,
Абмацваеш сваё цела.
Ведаеш:
Ім жывеш,
Ведаеш:
Ім паміраеш,
I ведаеш яшчэ нешта
Звыш гэтага...

І неўпрыкмет
Toe, што клікала смутак
I ўводзіла ў роспач,
Зараз уводзіць у спадзяванне
i радасць,
Што не тлумачыцца,
Кліча.

71

Вяртае прастора
Людзям,
Як рэха,
Іхнія ўчынкі.

Няхай
Вучыцца чалавек
Адрозніваць,
Што яму можна,
А чаго — не...

I летапісы не тлумачаць
Прычыны,
Чаму так здараецца з чалавекам,
A толькі сведчаць
Аб смерці раптоўнай,
Аб страце горкай
Ды аб пакуце лютай.

72

Пойдзеш лясною,
Пазначанай ледзьве, сцежкай
I дойдзеш
Да той хаціны,
Што некалі ўбачыў у сне.

Увойдзеш —
Нікога няма,
Але ў печы
Дыхае чырванню жар,
На абрусе
Ляжыць накроены скібамі хлеб
I пахне
Мёдам i зёлкамі збан:

Пачастунак госцю.

Адведаеш — i спаўешся
Дрымотаю, i пакладзешся
На лаву, аўчынай засланую,
I тады
Нехта падыдзе i ў галавах
Спыніцца, i спытае:
«Што ты жадаеш
Сабе сама больш?»
I ты,
Нібы прызнаешся ў нечым,
Дагэтуль утоеным, скажаш —
I калі скажаш,
Прахопішся i азірнешся,
I не заўважыш нікога:

«Не мець сябе».

73

Hi думаць, ні гаварыць...

Падаўся,
Сваёю воляю ўладны,
Сваёю моцаю дужы,
Насупраць якойсьці сілы,
Што гэтага не хацела,
Спыняла цябе
I сама
Ад цябе адступалася,—
I апынуўся
У полі, імглою спавітым.

Няма тут
Hi ворагаў, ні сяброў,
I нават
Сябе самога
Распазнаеш ледзьве-ледзь.

74

Ці гэта дзень,
Ці ноч —

На табе
Трымаецца пільны прамень
Невядомага сонца
I жывіць
Думкі твае,
I лучыць
З будучыняй, якая
Заўсёды тут.

Сярод блытаных,
Пакручастых,
Няроўных
Зямных шляхоў
Адзіна відушчы шлях

Гэты.

75

Спрабуеш,
Але не можаш
Ужо ўмясціцца ў паўторы
I ўтое,
Што некалі ўмеў як ніхто,
Не можаш
Укласціся зноў:
У прысак
Знікае агонь,
I туды,
Адкуль быў табою ўзяты,
Вяртаецца крыж, з табою
Развітваючыся,
I адпускаюць
Новыя пераможцы цябе дамоў —

У наступнасць.

76

Народжаны ў свеце,
Але не супаўшы ca светам,
Не растлумачыш — адкуль
Прыходзіш,
Куды
Адыходзіш.

Недзе далёка,
За сінім лесам
I за блакітным
Полем,
Дагэтуль
Стаяць вешчуны-мудрацы
Ля тваёй калыскі
I моўчкі ўзіраюцца
У твой дзіўны,
У твой таямнічы,
У твой чалавечы,
Таю не падобны на іншыя,

Лёс.

77

Што спраўдзілася —
Аціхла,
Што адбылося —
Знікла,
Што выявілася —
Растала
І стала нічым.

Чалавек —
Гэта шлях,
Які трэба прайсці,
Магчымасць,
Якую трэба ўвасобіць?!.
Імгла,
У якой
Нікога няма,
Але ў ёй
Згусцілася i пульсуе,
I адгукаецца думцы
Рэха,
Што мае

Тваё імя.

78

Так шмат чаго змесціцца
У тваім
Вірлівым жыцці,
Што жыццё
Некалі стане цяжкім.

Просіш у смерці
Ласкавай:
Сатры
Усё, што было,
Каб зноў
Позірк стаў ясным,
А памяць

Чыстай.

79

Жывыя — памруць,
A мёртвыя —
Уваскрэснуць...
Нібы расстаешся
З сабою самім —
Адыходзіш
Адтуль,
Дзе было ўсё тваім,
Туды -
Дзе ты сам...

Будзеш бачыць:
Наблізіўся да канца,
А ведаць:
Вяртаешся да пачатку.

80

Дакладна,
Быццам зацьменне сонца
Ці нараджэнне зоркі,
Ці катастрофу,
Якая прыцягне
I затрымае ўвагу
Усіх,
Занатуюць
Колішнія летапісцы:

«1101 год.
Месяца красавіка
На дзень чатырнаццаты
А дзевятай гадзіне
У сераду
Навекі спачыў Усяслаў,
Полацкі князь».

Усё?
Цяпер насампраўдзе
Усё?..

81

З прадоння
Мінулых гадоў
Узнікаюць падзеі,
З падзеяў —
Людзі.

I, думкай адпушчаныя,
Знікаюць.

З'яднаны са зместам,
Заўсёды ўвасобленым
I не належным
Hi постаці,
Hi найменню,
Ты — ўжо не ты,