Генрых Далідовіч - Кліч роднага звона

У кожны свой (тады часты) прыезд у вёску я амаль адразу ішоў да Емельяновічаў. Тыя сустракалі мяне радасна, зусім не асцерагаючыся, што я застаюся падоўгу з іхняй нявесткаю сам-насам, нават падахвочвалі: «Добра, Яначак, што ты зайшоў, раскажы Лёдзі пра гарадскія навіны, а то яна замаркоцілася тут»; ветла, нават таксама з радасцю вітала мяне Леаніла, была жвавая, гаваркая, з усмешкай, што харашыла яе i так папрыгажэлую пасля родаў: яе ногі яшчэ болей акругліліся, паўшар'і клубоў яшчэ болей папаўнелі, грудзі пабуйнелі, рукі, асабліва вышэй локцяў, не толькі пагладчэлі, але нібы ix падправіў, аграцыёзіў таленавіты майстра, плечы папакацелі, а стан, што заставаўся амаль без змен, сваёй вузкасдю яшчэ болей ажаночыў яе постаць. Нельга было не ўразіцца, як хутка дзяўчо пераўтварылася ў жанчыну. Да ўсяго я часта мімаходзь бачыў яе то аголенае вышэй калена таямніча i чароўна белае i прыцягальнае сцягно, то больш чым звычайна, расшпілены зверху халат, калі ў яго разрэзе проста зіхацела млечная белізна палавінак бачных са станіка тугіх грудзей, часта лавіў, узрушваўся ад яе то млява-тамлівага, то поклічнага, то ўсмешлівага альбо насмешлівага позірку, а то, бывала, быў сведкам яе задуменнасці i слёз ці, наадварот, бляску ў яе вачах, быццам выпадковых сяброўскіх прытульванняў...

Адным словам, на мае юнае сэрца абрушылася яшчэ большая лавіна жаночых чар, што я пачаў разгублівацца i ад ix, i ад таго, што часамі не толькі займала, але паланіла мой розум, калі мяне пад'юджвала ўжо схапіць Леанілу, сціснуць яе ў абдымках, а потым кульнуць на ложак, што чамусьці заўсёды гэтак блізка каля нас, i захлынуцца ў пацалунку... Ды нейкая магутная сіла стрымлівала мяне ад гэтага, у кожны мой новы прыезд — а яны былі найперш з-за яе, Леанілы — я не мог даць сабе волі. Можа, i таму, што, яшчэ не маючы нічога сур'ёзнага з дзяўчатамі, не мог разабрацца ў жаночай душы, баяўся свайго апошняга рашучага кроку i Леанілінага пратэсту. Нават як след не ацаніў, не перадумаў i не пераіначыўся пасля таго, калі аднойчы ўбачыў: я выходжу з іхняга двара, a Леаніла праз акно пазірае мне ўслед, a калі згледзела, што я гэта заўважаю, мітнулася ўбок...

Неяк на маіх зімовых канікулах пры праводзінах увечар у Емельяновічавых сенцах я спачатку блізенька адчуў Леаніліна дыханне, пасля яе імклівы пацалунак у шчаку, а затым змоўніцкі шэпт: «Давай заўтра сходзім у кіно, добра?» — «Добра»,— шэптам адказаў я.

Не скажу, што не ўс хвал я вал а мяне тое, што Леаніла парыўча прытулілася, пацалавала i запрасіла пабыць удваіх у нашым клубе, але я ў той вечар яшчэ не перабольшыў усяш гэтага, лалічыў, што яна не столькі хоча адлучыцца з дому са мною, колькі жадае паглядзець фільм, на які прыйдзе нямала люду, i яна стараецца трапіць туды не адна, а з мужавым сябрам.

Хоць ужо нястрымна наступала эпоха тэлевізара i ў вёсцы, але яшчэ тады, у хрушчоўскія часы, не толькі дзеці, моладзь, але i пажылыя людзі, прагнучы відовішчаў, прыходзілі раз у тыдзень у клуб, куды кінамеханік з суседняй вес к i (які, між іншым, часта прыязджаў да мяне да хаты, каб пагаварьщь пра навінкі беларускай літаратуры) прывозіў заляжалы ў сталіцы i ў вобласці кіношны друз — больш чым прасцяцкія фільмы пра шпіёнаў. A калі ён вывешваў афішы, што будзе індыйскае кіно, дык тады прывальвалі на яго I жанчыны, каб пад бясконцае мноства песень i танцаў пацешыцца каханнем маладых Яго i Яе, уволю наплакацца, калі зло разлучала тых i хтосьці з ix трапляў у вялікую бяду, a ўрэшце высушыць слёзы i парадавацца, што Яго i Яе ўсё ж знайшло вялікае шчасце.

Вось і мы з Леанілай прыйшлі ў клуб на індыйскі фільм, селi побач. Калі фільмовыя юныя героі сустрэліся, пакахалі адно аднаго, танцавалі вакол дрэў, прыгожых кветак, фанта на ў i спявалі вясёлыя песні, Леаніла, як бачыў, ціхенька, але з бляскам у вачах сузірала, адказвала ласкавай усмешкаю на мой позірк, a калі быў які смешны момант, то яна, разняволена смеючыся, знаёма прытульвалася да мяне плечуком ці каленам, а пасля, кал i багаты бацька героя забараніў сыну бачыцца з беднаю любімай i тая пачала выцерпліваць нястачы i жахлівыя напасці, не проста плакаць, але ліць слёзы ды галасіць песнямі, Леаніла таксама ціха заплакала, а затым схапіла i моцна сціснула пальцы маёй рукі ў адчайным парыве, нібы я мог памагчы той гераійі. Я не так глыбока, як яна, захваляваўся ад той любоўнай гісторыі, дык усміхнуўся ад такой чуллівасці маёй суседкі; кал i героі, вытрымаўшы расстанне i розныя беды, зноў сустрэліся, ажылі, зноў радасна i шчасліва закружыліся ды заліліся песнямі, калі па клубе пайшоў подых палёгкі, Леаніла, нібы апомніўшыся, аслабіла поціск, нават, здаецца, засаромелася, хацела адпусціць мае пальцы, але цяпер ужо я сціснуў яе руку i адчуў, што тая ўздрыгнула. Павагаўшыся, Леаніла не адабрала сваёй рукі, а яшчэ праз хвіліну неяк міжволі нашы рую апынуліся далонь у далонь, а пальцы спляліся. Ад гэтага адразу ж па целе пабегла маладая гарачыня, i мы сцішыліся ад яе, гэтай хвалюючай i елодычнай гарачыні ды, мабыць, ад хмелю, што шыбнуў у галаву.