Анатоль Вярцінскі - Святло зямное

ГАРA З ГАРОЙ HE СХОДЗЯЦЦА...

Амаль не жартоўная сучасная песенька

Спачатку за рукі ўзяліся,
сышліся, абняліся,
дарогай адной пабрылі.
А потым развяліся,
а потым разышліся,
бы ў моры караблі.

Гара з гарой не сходзяцца,
але, калі даводзіцца
стаяць ім побач парой, —
гаpa з гарой не расходзяцца,
гара з гарой не разводзяцца.
Ды гэта гара з гарой...

Спачатку, калі здружыліся,
кляліся і бажыліся
усё рабіць заадно.
А потым сталі сварыцца,
кім бульба павінна варыцца,
каму выбіваць радно.

Гара з гарой не сходзяцца i г. д.

Спачатку шапталіся міла,
буркаталі мірна,
была пяшчота адна.
А потым грымелі, як трубы,
ці гаварылі скрозь зубы,
груба: «Так... не... на...»

Гара з гарой не сходзяцца i г. д.

Адзін на аднога глядзелі
поглядам, поўным надзеі,
поўным любві і дабра.
А потым глядзелі коса,
а потым глядзелі злосна,
глядзелі з-пад ілба.

Гара з гарой не сходзяцца i г. д.

Былі харошымі, слаўнымі,
былі лепшымі самымі,
найлепшымі былі.
А сталі нехарошымі,
сталі самымі горшымі, —
горш няма на зямлі.

Гара з гарой не сходзяцца i г.д

Што было спачатку?
Было ўсё ў парадку,
пакуль каханне было?
А потым мала-памалу
каханне мінавала,
каханне было ды сплыло?

Гара з гарой не сходзяцца i г

У чым жа тут прычына?
Віноўны ён ці жанчына?
Нялёгка даць адказ.
І гэта — другая тэма,
пра гэта падумаць трэба.
Пра гэта ў наступны раз.

Гара з гарой не сходзяцца,
але, калі даводзіцца
стаяць ім побач парой, —
гара з гарой не расходзяцца,
гара з гарой не разводзяцца.
Ды гэта гара з гарой...

* * *

Давайце ўважліва глянем
адзін аднаму ў твар.
Магчыма, не ўбачымся болей:
выпадак — наш гаспадар.
Калі ж i сустрэнемся, можа,
праз доўгія гады,
такімі мы ўжо не будзем,
іншымі будзем тады.
Давайце ўважліва глянем...

УСПАМІН БЫЛОГА ВЯСКОЎЦА

У горадзе жыць зручна.
Кран павярнуў — i тут жа
вада ў цябе пад рукой.
А помніцца, як ад студні
нёс ты поўныя суды
вады сцюдзёнай, важкой,
Вада калыхалася ў вёдрах,
і ў Двух тых люстрах водных
успыхвала святло,
плыло ўсё сяло.
Вёдры калыхаліся...
З другога краю сяла
дзяўчына, з якой кахаліся,
насустрач табе ішла.
Ішла па ваду і пела:
«Ой, сохне рута ў саду,
палью я тую руту,
па ваду пайду.
Палью я руту-мяту,
пайду я па ваду.
А як прыйдзе восень,
замуж я пайду...»
Вёдры калыхаліся.
Мы з дзяўчынай усміхаліся.
Можа, таму, што кахаліся,
а можа быць, таму,
што ўсё так адбывалася,
што вада разлівалася,
што ў вёдрах адбівалася
па сонцу аднаму.
Ты смяяўся: «З поўнымі!»
Яна чырванела: «З пустым...»
Чамусьці ўсё тое помнім,
не забываем аб тым.

ЭЛЕГІЯ ЧАКАННЯ

Яна ўсё не ідзе,
яна ўсё спазняецца...
А можа, яна прайшла міма і не заўважыла?
А можа, прыходзіла ў другі час?
А можа, прыходзіла на другое месца?
А можа, мы дрэнна дамовіліся?
А можа?..
Нехта сюды ідзе.
Здаецца, знаёмыя крокі,
здаецца, знаёмая постаць.
Нарэшце яна ўсміхаецца мне
і вось-вось працягне мне рукі,
і я працягну свае...
Не, я зноў памыліўся.
Гэта не яна... не яна... не яна.
Але дзе яна? Што з ёю?
Ці прыйдзе яна наогул
Ці, можа, яе няма зусім?
Можа, я яе выдумаў?
Можа, яна зусім не павінна
прыходзіць сюды,
над гэтае вось дрэва,
пад гэты вось ліхтар,
на гэтае скрыжаванне.
Можа, мне ўсё гэта прыснілася?..
Я гляджу на гадзіннік,
я гляджу на сонца,
я гляджу на зоры,
якія пачалі ўжо высыпаць на небе...
Яна ўсё не ідзе.
Колькі гэта часу?
Колькі хвілін прайшло,
колькі гадзін,
колькі дзён,
колькі год?..
На мае плечы падае снег,
на мае плечы падае пух,
на мае плечы падае пыл,
зямны і касмічны.
Лісце і зоркі падаюць на мае плечы.
Я адчуваю іх цяжар.
Але яшчэ большы цяжар маёй адзіноты.
Дзе ж яна?
Ці яна ўжо тут была?
Ці яна ўжо прыходзіла
і працягвала мне насустрач рукі,
і смяялася,
і гаварыла: «Харошы мой».
І гаварыла: «Кахаю».
Ці, нічога не гаворачы,
проста тулілася да мяне,
клала мне галаву на грудзі.
І я не ведаў, што рабіць —
ад хвалявання, ад нечаканасці, ад шчасця.
Можа, гэта ўжо ўсё было?
Але чаму тады я ўсё чакаю яе?
Чаму я ўсё гляджу на гадзіннік...
Колькі гэта ўжо часу?
Колькі хвілін прайшло,
колькі гадзін,
колькі дзён,
колькі год?..
На мае плечы падае снег,
падае пух,
падае пыл,
падаюць зоры.
На мае скроні. падае сівізна...
Мае згорбленыя, ссутуленыя плечы...
Мая сівізна...
Божа, як я не мог зразумець раней!
Я ж настолькі змяніўся ад свайго чакання
што яна — яна ж усё такая —
прайшла міма мяне
сваёй маладой,
сваёй лёгкай,
сваёй стройнай паходкай
і не пазнала мяне.
Як я не здагадаўся,
як я не зразумеў гэта раней?
Відаць, я так быў заняты
сваім бясконцым чаканнем...