Аляксей Карпюк - Свежая рыба

«Казак» ушчаперыўся ў грыву, паехаў.

Калі яны адолелі палову дарогі, з-пад куста раптам выскачыў заяц. Гняды рвануўся, малы перакуліўся праз яго галаву і ўпаў. Толькі конь уцякаць і не думаў. Ён нават нахіліўся над хлопчыкам, пакратаў яго цёплай аксамітнай губай ды ўздыхнуў — бытта спачуваў. А блізка, як на тое,— ні плота, ні пянёчка, ні валуна: як узбярэшся на каня, калі ты яму ўсяго да калена?!

І вось сем кіламетраў валакуцца праз лес двое: наперадзе заплаканы «казак», а за ім пакорліва — конь. Сырамятны повад ад вуздэчкі валачэцца па зямлі, гняды часамі на яго наступае і спатыкаецца...

Так яны і ўвайшлі ў суседнюю вёску.

Ля праўлення старшыня корпалася ў маторы грузавой машыны з газавымі калонкамі для драўляных чурак. Міша тузануў жанчыну за ватнік:

— Цёця-я, брыгадзір казаў, каб вы малатарню ўжо забіралі! Мы сваё памалацілі!..

У купэ з намі — сімпатычная кабетка. Кофтачка на ёй модная, прычоска зроблена з густам, твар і шыя — свежыя, голас прыемны і маладжавы. Але ж маладзічка... гарбатая. У кампаніі з ёю мы з таварышам едзем у Маскву.

На дзіва, жанчына заігрывае з намі. І што вы думаеце? Ад суседкі ідзе такая абаяльнасць, што мы паступова перастаём заўважаць яе калецтва. Робімся галантнымі, пачынаем адказваць на залёты. Справа даходзіць да таго, што пад канец падарожжа мы бессардэчна топім адзін аднаго, абы паказацца перад спадарожніцай.

І вось поезд наш спыняецца на Беларускім вакзале. Пасажыры выходзяць. Выходзім і мы, вырываючы адзін у аднаго суседчыны чамаданы. Яна спераду плыве каралевай.

На пероне нас сустракае яе муж — высокі і стройны хлопец.

— Прыехала? — пытаецца ён без энтузіязму.— Ну, як дарога, не стаміла цябе надта?

— Цудо-оўна! Ой, Рома, ведаеш, мне трапіла такая кампанія элегантных маладых людзей, мы так выдатна правялі час, нам та-ак было весела!..— І нявінна кажа: — Знаёмся, мае новыя сябры!..

Убачыўшы нас, твар у мужа насцярожана выцягваецца, а вочы ад здзіўлення шырока раскрываюцца.

І тут мы абодва зразумелі, як яна нас абвяла: усе яе намаганні ў купэ былі дзеля аднаго гэтага позірку.

— Паглядзіце, што ў мяне атрымалася! — з радасным здзіўленнем ускрыкнула маладая рахункаводка.— У астатку — 91 рубель і 91 капейка!..

Тоўсты бухгалтар з бародаўкай, як гарошына, на носе ўзняў на лоб акуляры, паціснуў плячыма.

— Ну і што? — строга зірнуў ён на дзяўчыну.— З чаго тут дзівіцца? У тваёй галаве — вецер! Ты б справай лепш займалася, а не розным глупствам!

Дзяўчыне раптам зрабілася так сумна, што яна заплакала без слёз.

Я заходжу ў прыёмную. Маладзенькая сакратарка прысоўвае шуфляду з кнігай да стала і, не ўзнімаючы галавы, чакае, што я скажу. Пытаюся ў яе пра загадчыка. Сакратарка нешта буркнула. Пытанне паўтараю.

— Я ж вам сказала — Івана Мікалаевіча няма!

Ветліва, нічога не скажаш.

Прайшоўся па пакоі я адзін раз, другі, і... Якое дзіва! На двары — люты месяц, сумёты, нават замерз Нёман, а на падлозе божая кароўка. Самая сапраўдная, жывая! Нахіляюся і асцярожна лаўлю на паркеце стварэнне.

— О, зноў вылезла! — вінавата і з папрокам ускрыквае дзяўчына ды бяжыць ад стала.— Тут іх жыве дзве. У вазоне. Але гэтая непаслухмяная, усё вылазіць з фікуса, трэба ёй усё ведаць...

У яе вачах свеціцца сардэчная клапатлівасць і дзіцячая шчырасць. Але я ёй чамусьці не веру.

Звоніць тэлефон. Сакратарка хапае трубку, нездаволена хмурыць бровы.

— Не ведаю, ён мне не дакладвае! — жорстка некаму адказвае ды кідае трубку.

Ліха на яго, як сентыментальнасць ужываецца з чэрствасцю душы!

Германія, Памеранія. Перадавыя часці пайшлі праз лес далей, а на палянцы разбіў палаткі ды выставіў варту медсанбат.

У гушчары чатыры немцы здаліся ў палон сержанту з гаспадарчага ўзвода. Восем раз паранены і кантужаны, сержант служыў цяпер у гаспадарчым узводзе медыкаў. Убачыўшы немцаў, ён даў для страху ўверх чаргу з аўтамата, а тады паадбіраў у былых грозных ворагаў біклажкі са шнапсам ды да адной добра прыклаўся. Праз якой паўгадзіны ці менш галодны сержант ужо не мог ісці...

Медсанбатаўская варта ўбачыла паміж дрэў фігуры немцаў, узняла на паляне трывогу.

Перад вачыма насцярожаных урачоў і сясцёр праз хвіліну з'яўляецца каларытная працэсія. На паляну выходзіць унтэр-афіцэр і на выцягнутых руках трымае савецкі аўтамат.

Абвешанага біклажкамі сержанта вядуць пад рукі два немцы.