Жорж Сімэнон - Першая справа Мэгрэ

- Разумееш, калі мне ўдасца давесці справу да канца, то я амаль напэўна траплю на Набярэжную Арфеўр. А калі ўжо траплю туды...

Пра што большае ён мог яшчэ марыць? Трапіць у Вышукную паліцыю, ды яшчэ ў славутую апергрупу шэфа, як тады называлася група па расследаванню забойства!..

А для гэтага дастаткова было з поспехам завяршыць распачатае ім следства - інакш кажучы, не прыцягваючы ўвагі, раскрыць глыбока захаваную тайну багатага асабняка на вуліцы Шапталь.

Спаў ён неспакойна, а калі ў шэсць гадзін раніцы падняўся, яшчэ адно з настаўленняў прымусіла яго з іроніяй прыгадаць свой падручнік.

«Кепкі, шыйнай хусцінкі, ношанага пінжака, як праверана практыкай, зусім дастаткова для маскіроўкі».

На гэты раз, калі ён аглядаў сябе ў люстэрку, мадам Мэгрэ і не думала смяяцца:

- З наступнай палучкі трэба будзе купіць табе гарнітур, - з пяшчотай сказала яна.

Якая тонкая хітрасць! Гэта азначала толькі адно: што яго стары пінжак выглядаў не лепей, чым тое, што іменавалася яго так званым парадным гарнітурам. Інакш кажучы, яму не было аніякай патрэбы ў маскіроўцы.

І ён толькі надзеў манішку, завязаў гальштук і прыхапіў кацялок.

Надвор'е стаяла цудоўнае, як па наўмыснаму заказу дзеля каранаванай асобы, якую сёння павязуць у Версаль. Сотні парыжан ужо рушылі да каралеўскай рэзідэнцыі, дзе да вечара ўсе лаўкі вакол палаца будуць закіданы бруднай паперай і парожнімі пляшкамі.

Жустэн Мінар павінен быў цягніком адправіцца ў Канфлан на пошукі славутай Жэрмены, пакаёўкі Жандро.

- Калі яна толькі трапіць у мае рукі, - сказаў ён з мяккасцю, якая заўсёды абяззбройвала, - я ўпэўнены, што яна мне ўсё раскажа. Я і сам не ведаю, у чым тут справа, але людзі заўсёды ахвотна дзеляцца са мной сваімі тайнамі.

Не пазней сямі гадзін ранку Мэгрэ, калі можна так сказаць, узяў пад сваю ўладу вуліцу Шапталь. І ён мысленна павіншаваў сябе, што не надзеў кепку, бо першым, каго ён сустрэў, аказаўся супрацоўнік з камісарыята, і той прывітаў Мэгрэ, назваўшы яго па імені.

Ёсць вуліцы, дзе вечна людна, дзе на кожным кроку крамы, кавярні - там лёгка займацца сочкай. Але вуліца Шапталь, кароткая і шырокая, без ніводнай крамы і амаль заўсёды бязлюдная не адносілася да іх ліку.

Усе шторы ў асабняку Жандро-Бальтазараў былі апушчаны. Мэгрэ пастаяў спачатку на адным рагу вуліцы, потым перайшоў на другі. Ён пачуваў сябе даволі няёмка, і першая ж служанка, што выйшла па малако на вуліцу Фантэн, як яму здалося, змерыла яго падазроным позіркам і прыспешыла крок.

Настаў самы нязручны для яго час дня. Сонца свяціла ўжо ярка, але было яшчэ халаднавата, а ён, выходзячы з дому, не апрануў плашч. На тратуарах - каб жывая душа. Толькі а палове восьмай адчынілася тытунёвая крамка на рагу, і Мэгрэ выпіў там шклянку такой кепскай кавы, што яго ледзь не званітавала.

Прайшла яшчэ адна служанка з малочным бітонам, затым другая. Мэгрэ здавалася, што яны толькі-толькі ўсталі з пасцелі і нават не паспелі ўмыцца. То тут, то там сталі расчыняцца аканіцы, жанчыны ў папільётках выглядвалі з акон і ўсе, як адна, дапытліва азіралі яго. А ў Жандро па-ранейшаму панавала мёртвая цішыня, і толькі ў восем з чвэрцю з вуліцы Нотр-Дам-дэ-Лярэт з'явіўся шафёр у бездакорна пашытай чорнай куртцы і пазваніў ля брамы.

На шчасце, якраз адчыніўся бар «Стары Кальвадос» - адзіная мясцінка, дзе можна было схавацца ад старонніх вачэй. Бар гэты знаходзіўся на рагу вуліцы Энэр, трошкі ў баку ад асабняка Жандро. Мэгрэ паспешліва пераступіў парог «Старога Кальвадоса».

Луі ў паласатым жылеце адчыніў браму, перакінуўся некалькімі словамі з шафёрам. Брама заставалася расчыненай, праз яе відзён быў заліты сонцам двор, зялёныя газоны і гараж, а па цокату капытоў можна было здагадацца, што тут жа размешчана і стайня.

- Жадаеце перакусіць?

Мэгрэ ўздрыгнуў. На яго спакойна глядзеў тоўсты, чырвоны як рак мужчына з маленечкімі вочкамі.

- Як вы глядзіце на порцыю каўбасы і куфаль сідру? Лепей не прыдумаеш, каб замарыць чарвячка.

Так пачаўся гэты дзень, і сходных яму яшчэ нямала перападзе ў жыцці Мэгрэ, але гэты ўрэзаўся ў яго памяць, як нейкі кашмарны сон.

Ужо сам прытулак быў даволі незвычайны. На гэтай вуліцы, дзе размясціліся прыватныя асабнякі і даходныя дамы, «Стары Кальвадос» быў падобны на правінцыяльны шынок, які забыліся знесці, калі Парыж разросся, захапіў і гэту частку прыгарада. Будыначак быў нізкі, вузкі. Адна прыступка ўніз прыводзіла ў даволі цёмны, досыць такі халаднаваты паўпадвальчык з алавянай, да бляску надраенай стойкай. Да пляшак, якія стаялі на ёй, здавалася, стагоддзі ніхто не датыкаўся.