Жорж Сімэнон - Першая справа Мэгрэ

Мэгрэ насупіўся. А начальнік глядзеў на яго з хітраватай усмешкай - з той усмешкай, якая так адметна аддзяляе ўсіх «сытых», ці, як цяпер можна сказаць, усіх «марнатраўцаў жыцця» ад рэшты шэрага люду.

- А цяпер скажыце, дарагі, што б на маім месцы зрабілі вы сёння раніцай.

Мэгрэ прамаўчаў. І ён прадоўжыў:

- Запатрабавалі б ордэр на вобыск? Па-першае, на якой падставе? Хіба нам падалі скаргу? Ва ўсякім выпадку, не на Жандро. Хіба перад намі сур'ёзнае правапарушэнне? Аніякага. Хіба маюцца параненыя ці забітыя? Наколькі нам вядома, няма. Сёння ноччу вы самі праверылі дом ад кутка да кутка, бачылі ўсіх яго насельнікаў, сяго-таго нават у негліжэ. Зразумейце мяне правільна. Можна толькі здагадвацца, што вы перадумалі за сённяшні ранак. Я прыяцель Жандро. Часта бываю ў іх. Належу да таго ж асяроддзя, што і яны. Прызнайцеся, што вы пракліналі мяне.

- Але ёсць сведкавае паказанне і скарга Мінара.

- Таго самага флейтыста, я помню. А палове другой гадзіны ночы ён спрабуе сілай уварвацца ў асабняк толькі таму, што яму памроіліся крыкі аб ратунку.

- Ён бачыў...

- Не забывайце, што ён адзіны, хто нешта бачыў. Не ўстрывожыўся аніводзін сусед. Пастаўце сябе на месца дварэцкага, разбуджанага грукатам у дзверы.

- Прабачце! Памянёны Луі быў у фраку, нават пры гальштуку, і гэта а палове другой ночы. А ў доме, калі Мінар пазваніў, не было ні агеньчыка.

- Ну, дапусцім. Але заўважце: гэта ўсё той жа ваш флейтыст заяўляе, што дварэцкі быў пры поўным парадзе. Ну дапусцім, што так яно і было. Дык хіба гэта правіннасць? Праўда, Мінара выставілі за дзверы занадта груба. Але як зрэагавалі б вы, калі б які-небудзь малойчык уварваўся ў ваш дом, даказваючы, што вы забіваеце ўласную жонку?

Ён працягнуў свой залаты партсігар Мэгрэ, які зноў вымушаны быў нагадаць яму, што цыгарэт ён не паліць. Проста такая была ў Лё Брэ прывычка - паблажлівы жэст арыстакрата.

- Цяпер разгледзім пытанне з чыста адміністрацыйнага боку. Вы склалі рапарт, і ён павінен будзе ўрэшце легчы на стол прэфекта паліцыі, які вырашыць, перадаваць яго ў пракуратуру ці не. Скарга флейтыста на дварэцкага таксама рушыць па адпаведных каналах.

Мэгрэ дапытліва паглядзеў на шэфа сярдзітымі вачамі і зноў падумаў пра адстаўку. Ён ужо здагадваўся, пра што пойдзе гаворка далей.

- Сям'я Жандро-Бальтазараў адна з самых відных у Парыжы. Любая бульварная газецінка аж падскочыць ад шчасця, калі намі будзе дапушчана хоць найдробязнейшая недалікатнасць.

- Я зразумеў вас, - суха прамовіў Мэгрэ.

- Вы ненавідзіце мяне, ці ж не так? Вы думаеце, што я прыкрываю гэтых людзей, таму што яны багацеі і мае сябры.

Мэгрэ памкнуўся згрэбці са стала паперы і парваць іх на шматкі - намёк камісара быў болей чым празрысты. Потым ён вернецца ў агульную залу і па магчымасці цвёрдым почыркам напіша заяву аб звальненні.

- А цяпер, мілы мой Мэгрэ, хачу вам нешта паведаміць.

Пацешна: насмешка набывала эфектную канцоўку.

- Раніцай, пакуль я чытаў ваш рапарт, пакуль размаўляў з вамі, штось такое ўвесь час не давала мне спакою. Штось такое турбавала і ніяк не магло ўспомніцца. З вамі такое здараецца? Ведаеш, што павінен - абавязкова! - павінен нешта ўспомніць, але чым больш намагаешся, тым меней удаецца. Я адчуваў, што гэта нешта вельмі важнае, што яно нават здольна змяніць усю справу. А высветлілася ўсё на снеданні. У піку сваёй звычцы, я пайшоў снедаць дадому, таму што ў нас былі госці. І вось, глянуўшы на жонку, я адразу ўзнавіў у памяці кончык згубленага ланцужка. Аказваецца, мяне ўсю раніцу непакоіла адна прамоўленая ёю фраза. Але што дакладна яна сказала? Раптам, у самы разгар снедання, успомніў. Учора, перад тым як паехаць з дому, я, як звычайна, запытаўся: «Што ты будзеш рабіць сёння вечарам?»

І жонка адказала:

- Паедзем з Эліз і Бернадэтай піць гарбату ў Сент-Анарэ.

Бернадэта - гэта графіня д'Эсціро. А Эліз - гэта Эліз Жандро-Бальтазар.

Ён змоўк і паглядзеў на Мэгрэ сваімі бліскучымі вачыма.

- Вось такія справы, калега. Мне заставалася толькі высветліць, ці сапраўды ўчора а семнаццатай гадзіне Эліз Жандро піла гарбату разам з маёй жонкай у адным з салонаў Піфана. Яна была там, жонка пацвердзіла гэта. І ні разу не ўпамянула пра тое, што Эліз едзе ў Ансеваль. Вярнуўшыся сюды, я старанна перачытаў ваш рапарт.

Твар Мэгрэ праясніўся, і ён ужо раскрыў рот, каб даць волю сваёй радасці, але...

- Хвілінку! Не надта спяшайцеся. Сёння ноччу вы бачылі, што пакой Эліз Жандро быў пусты. Яе брат заявіў, што яна ў Ньеўры.