Сакрат Яновіч - Загоны

— Мы тут! — крыкнула Кіра не сваім голасам. Пабеглі да валуна. Кіра напаткала тыя самыя сляды, якія кіраваліся ў кусты і далей, у малінавыя зараснікі. Нікога нідзе.

У той час Саша, застаўшыся з маці ў доміку, сядзеў на самаробным ганку. Унізе, ля самога берага, загасала вогнішча. Раптам выбухнула высокае полымя, абсвятляючы цэлы бераг, аж па шапкі соснаў. Саша падумаў, што гэта вярнуліся бацька, ляснік і Кіра. Зразу не здзівіла яго, што ніхто не гаворыць, а каля вогнішча пуста.

— Маму, вярнуліся! — крыкнуў у расчыненыя дзверы, бачачы, як маці заварвае на прымусе чайнік з малінавым адварам.

Спрытна саскочыў з ганку і пабег. Полымя разгаралася з-пад горбы кінутага ў жар хмызняку і сасновага сухападу. Саша прыпыніўся як укопаны, разглядаўся і крычаў:

— Тата! Кіра! Дзе вы?

Цягнулася так некалькі хвілін. Саша адступіўся да доміка. Маці запытала:

— Дзе яны?

— Не прышлі.

— Саша! Як табе не сорамна вырабляць такія штукі, — загневалася маці.

Саша прамаўчаў. Ён зразумеў, што тут хтосьці ёсць. Хто?

Калі полымя паслабела і пацямнеў бераг, Саша сказаў:

— Я зараз прыду, мама.

— Не лазь нікуды.

— Я выйду і прыду.

— Час кладавіцца спаць, — сказала яшчэ маці.

Саша нячутна прачыніў дзверы і выслізнуўся на ганак, прысеў і паволі споўз пад куст ядлаўцу, што рос пад акном. Перапоўз да другога куста, бліжэй берага. Затым, прыбярэжнымі сцежкамі прасунуўея пад нізкарослы вербалоз, адкуль да вогнішча не далей, чым на два скокі. На лыдку дзыганула жаба, але Саша ляжаў неру-хома. Жаба пакаўзнулася на лыдцы і ўпала ў траву. На плыткую ваду выплыў малады шчупак і пагнаўся за рыбкамі. Саша час ад часу па-глядаў на тлеючае акно доміка, там маці бразгітала пасудаю, рыхтуючы гарачую вячэру.

Убок ад вогнішча зашахацелі чароты, расхіліліся, прапускаючы прыгорбленую голую постаць у падводных акулярах і з плаўнікамі на нагах. Даволі голасна пляскаючы плаўнікамі плывец падыходзіў да вогнішча.

Саша чакаў, што будзе далей.

Плывец нахіліўся, узяў тоўстую галіну і з размаху ўдарыў па галавешках, раскідаючы іх аж у ваду. Узняўся дым.

— Што ты чаўпеш там! — крыкнула маці, пачуўшы псычанне галавешак у вадзе. У лес выройваліся хмары іскраў.

— Стань! — закрычаў Саша. Схапіўся і падскочыў да чалавека з возера, аберуч сціснуў за руку з галінаю, каб выламаць на спіну і пакаціць яго. Хвілю мацаваліся, для Сашы выядаў вочы дым, рука аказалася нейкай слізкай і халоднай. Той ірвануўся, пераскочыў па-над жарам і знік у дыме. Саша сігануў за ім, пакаўзнуўся на га-лавешцы і ўпаў тварам у плыцізну, давячыся пяском, перамешаным з мулам. Вада каля берага забушавала і, калі падняўся на ногі, беглі ў во-зера блішчастыя кругі. I нічога болып. Ужо свяціў месяц.

— Як ты выглядаеш! — пачуў за сабою голас маці.

Твар, шыя, рукі ў гразі, на адзеняі дзіўная пена.

— Я памыюся і ўсё пачышчу, — сказаў Саша.

Пашоў на памосце абмыць бруд. Абмыўшыся сеў адпачыць крыху. Пена на адзенні — гэта крэм, якім шмаруюцца плыўцы, выбіраючыся на вялікую дыстанцыю.

На сярэдзіне возера пляснуў хвастом здаравенны шчупак. Саша ўспомніў, што шчупакі рэдка палююць на глыбінях, пераважна, займаюцца сваім разбоем пры берагах, дзе гнездзіцца ў зелішчы дробная рыба.

Устаў.

У цемені другога берага, куды не даходзіла месячнае святло, загараўся і гас зялёны агеньчык. На лініі агеньчыка, на спакойнай гладзі, галава чалавека, напэўна таго плыўца. Ён пераплыў ужо палову возера! Саша ўсведаміў сабе, што рука, за якую ўхапіўся, была даволі слабая, нягрубая, не падобная да рукі дарослага чалавека. А і ростам той быў невысокі. Саша ўпэўніўся, што меў дачыненне з хлопцам, якога хтосьці чакаў на тамтым беразе.

Аб гэтым здарэнні расказаў для Кіры назаўтра.

Падумаўшы, Кіра сказала:

Камусьці залежыць на тым, каб мы перапалохаліся.

РАСКАЗ ЛЕСНІКА

Ляснік Мацюкевіч палюбіў адважную дзяўчынку, якой была Кіра. I, калі Кіра і Саша зайшлі ў леснічоўку па малако, Мацюкевіч якраз сядзеў на прызбе і грэўся на сонцы. Каля яго пацягваўся здаравенны кот.

— Дзень добры.

— Дзень добры, дзеці, — уцешыўся ляснік.

Старому надакучыла самота, і ён рад пагаварыць абы аб чым. Сказаў:

— Сядайце, дзеці. Па малако прышлі?

— Так, — адказала Кіра за сябе і за Сашу, Саша не любіў, калі называлі яго дзіцём.

— Добра, што прышлі. Зараз будзе малако.

Гэта абазначала, што карова не падоена, і давядзецца пачакаць. Ляснік Мацюкевіч адзінока жыў у пахнучай смалою хатцы і сам даіў кароўку. У хлеўчыку рохкаў сыты падсвінак, на панадворку, засмечаным карою, грабліся куры. Певень стаяў на адной назе і пазіраў на гасцей. Быў у лесніка і сабака Пудлік, але ў мінулую зіму разарвалі яго дзікі ў алыпыне, што каля Зялёнай бухты.