Сакрат Яновіч - Загоны

Оля! Яшчэ апішу табе адну справу. Можа хочаце мяса купіць? Добрае, сытае. Паршук быў адкормлены, гладкі, у суседкі нашай Алюты. Зацэніць яна па якіх трыццаць злоты, пяцьдзесят кіляў адступіць адразу. Паведамі зараз жа, як толькі пісьмо атрымаеш, у знаёмых даведайся, ці не схочуць прыдбаць свежаніны файнай, бо ў нас ніхто не купляе, кожны сабе свінні коле. А трэба ж за штосьці гаспадарскія выдаткі ўладкаваць і сыну даросламу касцюм з крэпы справіць намерана і таму танней прадае, грошы вельмі ж патрэбны ёй.

Будзільнік, які маем, зусім нікудышні, ізноў папсаваўся, ладзіць мус, хоць трэсні, бо невядома, каторая гадзіна ў ранкі зімовыя познія. Меўшы часіну вольную папытай, Олечка, у крамах дзе-лень пра ланцуг да ровара. Вясна, дай Бог, настане, у поле, або на сенакос ездзіць спатрэбіцца бацьку нядужаму. Тавар гэткі часамі ў ларок спулдзельчы наш прывозяць, ды за маладымі не даступішся.

Дзякую таксама, дачушка, што просьбы маёй не пакінула і лісця бабковага, перцу, цынамону, дражджэй наслала. Чакаю пісьма, напішы, яшчэ раз прашу, пра здароўе тваё, як жывеш і ці Грыша добры — ці не сварыцца іншы дзень? Усё напішы.

Да пабачэння. Бывайце здаровенькія! Піша дэ вас маці з бацькам, цалуем моцна!

АЛІНКА НАРАДЗІЛА СЫНА

У першых словах свайго пісьма паведамляю цябе, браток, што мы ўсе жывы і здаровы, чаго і табе жадаем. Выбачай, дарагі, што так доўга не адпісваў на ліст твой, які прынёс паштальён, калі авёс жаць канчалі за прысадамі. Спяшаю напісаць хутчэй аб тым, як мая жонка, Алінка, сына нарадзіла. А гожанькі ўдаўся ён нам, а жва-венькі, трапешчацца безупынку, ножжамі перабірае. Мо пойдзеш дзе-лень у крамы беластоцкія за чым-небудзь, дык пудры прыхапі з пачку. У вёсцы, сам ведаеш, дошкамі забітай наглуха, вельмі ж не хапае гэтага тавару. Патрэбна пудра маленству нашаму, бо запарыцца і верашчыць на цэлую хату.

А пакуль нарадзілася яно, беданькі ўсякай ужылі. На Пакрову пачулася Алінка блага, заенчыла голасам страшным. Бягу, бы яблык накраўшы, за тры вярсты да пошты ў «пагатове» званіць. Да вуха трубку прыткнуўшы, гора ўсенькае расталкаваўшы, пачуў голас сярдзіты, які сказаў, значыць, чакайце, выязджаем. Пайшоў я назад, пот на ілбе рукавом выціраючы. У хаце ўжо сваячкі, бабы гаспадарылі, мяне на вуліцу карэткі выглядаць паставілі. Няма і казаць чаго, у бабскім племені слабыя з нас героі... Стаю пакорліва ля плота патупваючы, вочы на гасцінец вылупіўшы, ці не запыліць апонамі машына абяцаная.

Стаяў я, стаяў, ды столькі магу табе напіслць, што суседкі, свіней накарміўшы, таксама пачалі мне дапамагаць карэтку пільнаваць. Цемень вячэрняя вёску абступіла, зоркі на небе замільгалі. Апоўначы свякруха куртку прынесла, каб на сырасці не прастыў.

Потым незадоўга лаянка знаёмая данеслася з паблізу, у якой ясна гаварылася, што тырчу, быццам дурань, на ветры, тым часам жонка да ранку памерці можа. Грэх тады ўвесь на каго ж, як не на мяне зваліцца.

У сенцах цесць хамута спасобіў ды загадаў воз на панадворак вывалачы. Запрогшы, як мае быць гнядога ў аглоблі, да пункту здароўя крыкнуў ехаць. Дактароў там усякіх па калідорах ходзіць, даў наказ, каб хаця аднаго з іх прыперці.

Мабыць, не ведаеш, што масток на Слоі перабудоўваюць. Пагнаўся я дарожынамі бакавымі, на досвітку перад пунктам здароўя затрымаўся. Вартаўнік вачыма залыпаў зосну і кажа:

— У нядобрую пару жонка твая радзіць збіраецца, найважнейшага дохтара ў водпуск панесла. Праўда, акушэрка яшчэ фігуруе ў нас, але спазніўся ты, разбудзілі яе нейкія людзі, у вёску другую павязлі. Дэнтыстка зноў расхварэлася, пяты дзень з ложка не вылазіць.

Зашнырылі прадчуванні нядобрыя ў сэрцы перамучаным і хацеў было фураю ў павет па «пагатове» тое накіравацца, ды міліцыянта на ганку пастарунковым згледзеў пазяхаючага. Маючы ўлады аўтарытэт на ўвазе, лямантую паціху, што «пагатове» няшчаснае з абавязкаў сваіх не вылічылася. Для дабра агульнага няхай маладую матку паратуюць канаючую. Не скажу, хлапец бравы, да тэлефона адразу прыліп, кольбаю ўпарта круціў. I дасталася наганяй каму трэба, як след, пры асабістай маёй прысутнасці.

Як думаеш, браток, мёду спелага вартавала б сяржанту таму завезці? Добрага падарунку чалавеку шчыраму не шкада.

Кланяецца табе пляменнік Віця, бабулька Агата часта ўспамінае, і цётка Анеля з цэлаю сям'ёю гэтак жа сама.

Бывай здаровы, Колька, і на хрэсьбіны рыхтуйся. Кума стройная ўжо дагаворана.

УЦЕХА З БЯДЫ НАДЗІНАЙ

Усе загаварылі пра Надзіны рамансы з Супруном, работнікам тым, што ўвосень прыбіўся неяк да нашай вёскі і ўнаймы па гаспадарах зіму прахадзіў. Ён мужчына не стары ды дзівакаваты надта, сіратою па свеце здаўна швэндаецца, такі лапатун бесталковы. Усё яму мусіць штосьці не падабацца ў кагосьці: то зашмат канюшы-ны даюць у сечку каровам, то аўсом коней залішне кормяць, то свіней бодып трымаць трэба, бо капітал на іх магчымасць ёсць узбіраць вялі-кі. А ў масленіцу Супрун памагаў Надзі авёс вымалаціць дарэшты, сама адна на гаспадарцы, хаця і невялікай, усяго парабіць не паспела. Зінка малая, яе дачка няшлюбная, доўга хварэла. Прабыў у яе Супрун тыдзень, застаўся і да другой нядзелі, а потым нікуды ўжо не паказваўся. Усё на падворку Надзіным парадкі наводзіў, дроў крыху нарубаў пад паветкаю, пехатою ў аптэку местачковую хадзіў па лякарствы для Зінкі і каторагась дня, пазычыўшы каня, у млын выбраўся муку малоць. Значыць, прыліп чалавек да бабы маладой, хоць і з дзіцём. Нашто, маўляў, шукаць шчасця другога па свеце бе-лым?...