Сяргей Пясецкі - Запіскі афіцэра Чырвонай Арміі

Пару разоў перарэзалі тэлеграфныя драты на прыдарожных слупах. Маёр сказаў, што гэта дыверсійная акцыя велізарнага значэння і можа папсаваць немцам іх ваенныя справы. Кожную такую акцыю маёр запісвае ў спецыяльны Дзённік, на якім зрабіў такі загаловак: Дзённік дыверсійнай дзейнасці Камуністычнага Партызанскага Атраду ім. Ванды Васілеўскай. Кожны з нас там узгаданы і кожны мае псеўданім. Маёр мае псеўданім “Грозны”. Мой псеўданім, натуральна, “Сталінец”. Маёр нядаўна прачытаў мне падрабязнае апісанне нашага першага нападу на леснічоўку. Вельмі прыгожа ён там усё абмаляваў. Асабліва мне спадабалася тое месца, дзе ён апавядаў, як немцы, пры нашай адважнай атацы на леснічоўку са страху збеглі, пакінуўшы нам вялізную ваенную здабычу і груды не вывезенага з лесу бярвення коштам у шмат мільёнаў рублёў.

Я паволі працягваю пісаць свае Запіскі, якія могуць быць карыснымі мне ў будучыні для працы над вялікай сацыялістычнай аповесцю. Так, Савецкі Саюз, Чырвоная Армія і камуністычная партыя могуць мною ганарыцца!

18 чэрвеня 1944 года.

У хмызах.

Мы даведаліся з дапамогай камуністаў з нашага атраду, што немцы адступаюць па ўсім фронце. Чырвоная Армія па-геройску рушыць наперад. Саюзнікі высадзілі дэсант у Францыі і гоняць гітлераўцаў адтуль. Карацей: узялі Германію ў жалезныя абцугі, каб ўжо з іх не вырвалася.

Мы правялі ваенны Савет, у якой дэмакратычна прыняў удзел увесь наш, пакрыты неўміручай славай, партызанскі атрад… а гэта значыць, маёр, я, чатыры нашых байцы і тры польскія камуністы. Перадусім мы тры разы крыкнулі “ура!” у гонар нашага ВЯЛІКАГА правадыра Сталіна. Потым зноў крыкнулі “ура”, але не так гучна і толькі адзін раз, у гонар апякункі нашага геройскага атраду Ванды Васілеўскай. Толькі пасля гэтага адбыўся ваенны савет.

Пастанавілі: каб нанесці рашучы ўдар па нямецкай арміі – спаліць драўляны мост на дарозе, што звязвае ўсе Кошкі з мястэчкам. Бо некалькі разоў здаралася, што той дарогай перавазілі корм для коней. Мост мае каля 15 крокаў даўжыні і 7 крокаў шырыні. Таму з’яўляецца важным стратэгічным аб’ектам. Ягоным знішчэннем мы маглі істотна ўскладніць харчаванне азвярэлых коней гітлераўскай арміі. Акрамя таго было б гэта адначасова і выдатнае ваеннае дасягненне.

Даставілі нам з мястэчка вялізную бутлю нафты, і рушылі мы ў дарогу. Зрабілі лагер на адлегласці ў пяць кіламетраў ад месца мяркуемай акцыі. Было гэта на вялікай паляне. Калі надышоў змрок, выпілі мы пяць бутэлек моцнага самагону і, умацаваўшыся духам і целам, рушылі наперад.

Маёр ішоў першы. За ім адзін з польскіх камуністаў, які паказваў яму дарогу. Потым я, а за мною – рэшта атраду. Наблізіліся да дарогі і спыніліся. Доўга прыслухоўваліся, але было зусім ціха. Маёр зняў пісталет з засцерагальніка, узяў у аднаго з камуністаў бутлю нафты і рушыў далей. Перасеклі мы зарослы хмызняком роў і сталі на дарозе. Потым асцярожна і максімальна ціха скіраваліся да моста. Ішлі ў поўнай цішы, бо пясок быў глыбокі і мяккі і добра глушыў нашы крокі. Ноч панавала такая цёмная, што мы не маглі разгледзець адзін аднаго. Гэта найлепшым чынам спрыяла нашай смелай акцыі.

Нарэшце мы наблізіліся да мосту. І менавіта ў гэты момант нешта каля нас як грымне, загрукоча, затрашчыць, затрасецца!… У мяне сэрца спынілася. А вакол мяне ўсё ператварылася ў хаос. Хтосьці енчыў. Нехта іншы крычаў. Нехта штурхнуў мяне ў пуза і зваліў на зямлю. Раздаліся стрэлы.

Бачу я, што справы кепскія і трэба жыццё ратаваць. Таму кінуў я карабін і махнуў з дарогі ў лес. А за мной, чую, нехта гоніцца. Тады я яшчэ хады наддаў. Хвілін пятнаццаць імчаў так, што ажно паветра ў вушах гуло. Пасля спыніўся, бо пераканаўся, што ніхто мяне ўжо не наганяе. Пайшоў хутка ў кірунку паляны, бо была між намі такая дамова, што калі нехта згубіцца і адстане ад атраду, дык мусіць чакаць іншых менавіта там. Праз якіх дзесяць хвілін я апынуўся на месцы. Быў вельмі задаволены сабой, што ў поўнай цемры так шпарка адмахаў пяць кіламетраў. І быў упэўнены, што я першы. Але заўважыў, што нехта паблізу нашага лагеру сядзіць і папіросу курыць.

– Хто там? – грозна крыкнуў я.

– Не вішчы, дурань! – азваўся маёр.

Гэта мяне вельмі здзівіла. Аказалася, што ён нават мяне апярэдзіў. Так, можам ганарыцца сабою, бо ногі маем першакласныя. І не толькі я і маёр, але і ўся Чырвоная Армія. Мы ж у 1941 годзе мелі на нямецкім фронце самае меншае пяць мільёнаў салдатаў. А калі Гітлер на нас напаў, здолелі так удала ўцякаць, што немцы на аўтамабілях нагнаць нас не маглі. І таму толькі палову нашай арміі ўзялі ў палон. А рэшта сабе: ходу-ходу! Ажно пад Маскву. Спецыяльна дзеля таго, каб гітлераўцаў у пастку завабіць.