Зміцер Вішнеў - Тамбурны маскіт

Праўда, пасля адыходу ад Бум-Бам-Літа я ўжо абвясціў пра сваю поўную незалежнасць і крычу пра гэта штодня. Таму мая прысутнасць літкансультантам у Саюзе беларускіх пісьменнікаў тлумачыцца павагай да дзейнасці Вольгі Іпатавай, Васіля Быкава, Ганны Кісліцынай і Пятра Прыходзькі. Колас і Міцкевіч пакінулі мне куфры з натхненнем! Таму я афрыканізую нашую зямлю! Я люблю сапраўдную паэзію!

Дарэчы, рэдактар гэтай кнігі Валянцін Акудовіч аднойчы напісаў: «Ніколі не хацеў быць сябрам (членам) Саюза пісьменнікаў, «Тутэйшых», ПЭН-цэнтра, Таварыства Вольных Літаратараў... Не, калі быць зусім дакладным, то адзін раз хацеў, бо пачаў моцна кашляць і з гэтага думаць пра смерць. I не так мяне тая смерць палохала, як вечная нястача грошай. Дзе ж гэта мая жонка, - думаў, - якой да палучкі грошай ніколі не хапае, набярэцца іх, каб прыдбаць труну, замовіць аркестрык ды справіць хоць якія хаўтуры. Дарэчы, з хаўтурамі найгорай, бо чым-чым, а сябрамі і прыяцелямі лёс мяне ніколі не крыўдзіў. Як уявіў сабе, колькі іх адусюль панацягнецца, і кожнаму трэба па праваслаўнай завядзёнцы тры чаркі наліць (але гэта, можа, вашым сябрам было б даволі тры чаркі, а маім, ды яшчэ з такой нагоды — смеху вартыя тыя тры чаркі)... Адным словам, як уявіў я сабе ўсё гэта, то зразумеў, што пасля хаўтураў маім сямейнікам таксама ўжо жыцця не будзе... I вось тады я ўспомніў, што сяброў (членаў) Саюза пісьменнікаў за дзяржаўны кошт хаваюць, і моцна пашкадаваў, што я не сябар (член) гэтага «саюза». Трэба, — пачаў я ліхаманкава прыкідваць варыянты, — хуценька зладзіць якую-кольвек малюпасенькую кніжачку і прасіцца ў «саюз». Тым болей, што ў мяне там шмат знаёмцаў, можа, паспрыяюць, каб прынялі і за дзяржаўны кошт пахавалі. Магчыма, я і здзейсніў бы сваю задуму, але раптам кашляць перастаў...»

Вось так і я, разумееце, 15 чэрвеня 2000 года па-свойму вылечыўся, калі члены прыёмнай камісіі СБП далі мне выспятка. Мой нармальны стан — часовая змярцвеласць цела. Ха-ха. Баяцца мяне некаторыя маманты! Зайздросцяць майму таленту! Усім ворагам клізмы! Неўзабаве я еду ў Фінляндыю на міжнародны кангрэс пісьменнікаў! Падавіцеся слінай! Па вашым твары дубам і глінай! Мяне праз тысячу год пахаваюць сябры-фіны! Ша!

Але вернемся ў 1998 год — ён стаў пераломным ў маёй творчасці. Акцыя ў галерэі «Шостая лінія» зрабіла мяне вядомым. А наступныя выставы і перформансы замацавалі маё імя ў гісторыі мастацтва і зрабілі знакамітым. Напрыканцы 1998 года ў Літве я правёў акцыю «Тубыльскія відарысы», дзе прадставіў каля 40 візуальных вершаў і перформанс. Віленская «Руская галерэя» мяне вітала! Горад жыў маім прыездам! На дамах шыльды абвяшчалі пра мастацкі з'езд! На пад'ездах сінелі мае пракламацыі. У галерэі я выставіў візуальныя вершы ў новай тэхніцы. Друкарская фарба высвечвала новыя далягляды, якія павуцініла чорная туш. У маім куфры танчыў штукар. На зубах качаўся жывы рак. Я быў ворагам ідыётаў. Я пісаў кнігі на даху «таёты».

Ха-ха!

Я спыняюся. Бо прыпынак - гэта маленькі пікнік. На гадзінніках зноў 2000. Час для варкі фаршу. Хаця... Я здольны рухацца. Там недзе наперадзе мае вершаваныя выступы пад шумавую музыку. У шафах сядзяць галодныя музыкі з фарамі і мараць пра стронгу. У тых мясцінах акварэллю зафіксаваны вобраз радыкальнага анархіста і пацыфіста... Яшчэ я магу прыгадаць начныя шпацыркі да прастытутак. Тады па кутах кватэры сінелі бутэлькі шампанскага. Мае рэйды заканчваліся пацалункамі і кубачкам кавы з дзяўчынай. Уначы плылі, як караблі, белыя птушкі. На балконе мастак Акулаф у белай гарачцы цытаваў Фрэйда.

А як хочацца намаляваць партрэт полькі Олы!.. Варшаўскія масты, як коскі дзяўчыны. Вецер свабоды!.. Гэтая муза знікла імгненна, як і нарадзілася. Побач рагочуць п'яныя сябры Сін, Барысевіч і Лёха. Правакатар ходзіць кругамі і дасылае ў Польскі фонд пасквілі-шыфроўкі. Подых джыну на фортках.

На наступным прыпынку... мяне чакае — дама, валет і туз, Таму я рыхтую свой тамагаўк. Я буду гаўкаць мацней за куліка! Гэта птушка ціхая! Яна толькі для ціра! Ха-ха!..

Змій Віш

Лета 2000

Навошта змагацца са шклом? Навошта бавіць час у барах і школах? Навошта ўжываць у вялікай колькасці мікробаў і мамантаў на сняданак? Чаму мне не стае манайскіх бананаў? Адчуваеш, як бурбочуць птушкі на шпалерах? Бачыш, як адстрэльваюць тут качак, як мушак? Сухія бульдогі на балконах — хіба звычайная з'ява? Напэўна, суседка згубіла на сонцы свае лінзы? Мабыць, афрыкоза — гэта кракадзіл Генюсь? Цалкам верагодна, што мара мая, як труна з тварагу? Няўжо ў нас няма ворагаў? Тубыльскія відарысы - гэта што за пасека? Чуеш, як недзе ў асобы галаву адсякаюць? Прызнайся - у каюце каюк — па горле прайшоў якарны крук? А можа, гэта крычаць піяністы-правакатары? Ці гэта аповед пра піянераў, што жылі сярод балотных анархістаў? Хіба варэнне можа быць сёння кіслым? Гэта ты разганяў вёсламі сок? Козы біліся з афрыкозамі? Гэта фокус? Ці ўкусіў камар-сука? У лядоўні прыхаваны мус? Гэта наш сум? Я, здаецца, люблю плюхацца ў тазіку? Альбо мне далі па галаве мячыкам? Напэўна, у кардонным пачку чыпсы? А можа, на галаву мне сыплецца сон? Вулкан разборкі пачаў клеіць? Там жа былі цюлені? Ці гэта былі падземныя алені? Мне падалося, ці гэта Ленін? Як вам спіцца, таварыш Сталін? На крышталіках расталы лёд? Русізмы і паланізмы — мой афрыканскі плед? Я ўжо маразматычны дзед?