Лідзія Арабей - Пошукі кахання - Аповесці, апавяданні

Павяла Фімка анучай каля ложка, на якім ляжыць цяжкая, і на міг прыпынілася. Вочы ў той заплюшчаныя, і быццам не дыхае... I ў Фімкі захапіла дыханне. Стаяла, трымаючы шчотку, не варушачыся. Ды раптам вочы ў той памалу расплюшчыліся, глянулі на фімку як з далёкага даля. Кранулася прасціна ад уздыху. I быдта ўсміхнулася хворая, спыталася паціху:

— Што, нянечка?..

— Анічога, нічога, падаць што, можа...

Засаромелася Фімка, што на жывую так падумала, не ведала, як віну сваю выправіць.

— Нічога не трэба,— сказала хворая і зноў заплюшчыла вочы.

Фімка падхапіла вядро, вынесла яго за дзверы, у калідор. Пачала мыць падлогу ў калідоры. Зноў вадзіла анучаю па выцертым лінолеуме, тут ён выцерты яшчэ больш, чым у палатах. Здаецца, ні пра што не думала Фімка, рабіла работу, якую, заплюшчыўшы вочы, магла рабіць. Ні пра што не думала, а ў галаве снавала, варушылася, плыло — быдта карціны. То хворая, што на падаконніку мужа чакае, то нешчаслівая, як вымазвае хлебам са слоіка. Выплыла, прыйшла ў галаву і Таня.

— Ты век дурная была, дурною і памрэш,— пачула яе голас.

— А што мне рабіць, што рабіць, калі Зіна Патапава мяне не помніць? — апраўдваецца перад ёю Фімка.

Не сказала пра сваё падазрэнне, быдта ўспомніла яе Зіна Патапава, ды не захацела прызнаць.

— Не адна тая Зіна была ў атрадзе, яшчэ нехта быў, пашукай...

— А як гэта я буду шукаць, каго знайду, дзе?

Не прызналася, што муж той Зіны — Ромка, што Ромка мог успомніць.

Не прызналася Тані і нікому ў жыцці не прызнаецца, як сядзела каля таго дома на лавачцы — і дзень, і два, і тры, пільнавала, каб убачыць яшчэ, каб пазнаць — можа, той раз абмылілася, можа, не Ромка?

Тады яшчэ было марозна. У двары гулялі дзеці — каталіся на санках, бегалі адно за адным, смяяліся. Людскія дзеці. Фімка так і не ведае, і не разумее — як гэта мець сваё. Праўда, Таніны дзеці... Ну і добра, што Таніны дзеці, а так... Як бы яна і жыла...

Бегалі дзеці, смяяліся, і людзі ішлі і ішлі, то заходзілі ў пад’езд, то выходзілі. Пад’язджалі машыны. А яна, у баку ад пад’езда, захутаная ў хустку па вочы, каб крый бог не пазналі, сядзела на лавачцы. Баялася, каб Зіна Патапава не згледзела ды не пазнала. Бо спыталася б — чаго тут сядзіш? I што б ёй Фімка адказала?

У яе стылі ногі, ледзянелі рукі і ў душы ўсё скавана было, нібы холадам. Няўжо гэта ён? Тут жыве? У гэтым вось доме? I ўсе гады жыў, а яна не сустрэла ні разу... Ні на вуліцы, ні ў магазіне, ні ў аўтобусе. Ды ён, мусіць, у тых аўтобусах і не ездзіць, на машыне, мусібыць.

I Фімка прыглядалася да людзей, якія прыязджалі на машынах.

Яго не прывезла машына, ён прыйшоў сам. I цяпер яна яго пазнала. Пазнала адразу, здалося цяпер, што ён і не змяніўся, такі, як і быў. Толькі крышку папаўнеў... I адзежа не тая... Шапка, паліто... У руцэ партфель з бліскучымі замкамі... Быдта які доктар...

Зледзянелыя, змерзлыя грудзі абдало гарачым.

Моцна застукала сэрца. Каб і хацела, не магла б падняцца з лавачкі. Вяла за ім вачмі, як ён ішоў, не здагадваючыся нават, што на яго скіраваны пякучы позірк. Бразнуў дзвярыма пад’езда.

Памалу адыходзіла гарачыня, сунімалася сэрца. Падступала жаданне ўстаць, зайсці ў тую кватэру, скінуць хустку і спытаць: «Ці помніш мяне, Ромка?» А што, як скажа — не помню... Сказаў жа некалі — «У нас з табою не было нічога... Нічога не было...» А можа, дамовіліся з Зінай Патапавай — не прызнаваць... Можа, расказала яму Зіна, што прыходзіла нейкая Фімка, і дамовіліся — не прызнаваць...

Холад, які растапіла гарачыня, зноў папоўз па целе, зноў пачула, як застылі ногі. Паварушыла пальцамі ў рукавіцах — і рукі задубянелі.

Бегалі, смяяліся дзеці. Тыя самыя ці другія? Праз адкрытую фортку матка клікала свайго:

— Саша! Дадому!

А калі б і пазнаў? Калі б і прызнаў? Што б яна яму сказала? Падпішы дакумент? А на чорта ёй той дакумент?! Трыццаць гадоў жыла, а цяпер дакумент... Ці ж яна за дакумент на Мішкавых нагах ляжала, калі доктар з яго цела кулю выкалупваў? Ці за дакумент бінты мыла, па чарніцы бегала, Мурмоня перавязвала?

Апомнілася Фімка, а яна ж не мые падлогу, стаіць, успершыся на шчотку, вада ў вядры застыла мутным азярцом. Людзі абыходзяць вядро, Фімку. Спахапілася, зашоргала анучаю па лінолеуме, быдта змываючы, праганяючы з памяці Зіну Патапаву, Ромку.

«Няхай жывуць... Яны — самі па сабе, я — сама па сабе... Чаго мне не хапае? Сытая, адзетая...».

На століку ў калідоры стаяла жоўтая скрыначка рэпрадуктара, трое мужчын у бальнічных піжамах, успершы бароды на складзеныя кулакамі рукі, уважліва слухалі перадачу. Калі Фімка падступіла да іх са сваёю шчоткаю, яны памкнуліся падняцца, але яна стрымала: