Лідзія Арабей - Пошукі кахання - Аповесці, апавяданні

Болын не гулялі ў ісціну, пасля Шуры здаволіліся, усе разбрыліся па сваіх кутках. I Шура пайшла да свайго ложка. Крыху пасядзела на ім, спіною да пакоя, потым адхінула коўдру, распранулася і лягла. Але спаць не хацелася, не магла спаць, думала аб тым, што нядаўна адбылося, і звінела, звінела ў галаве:

— Кепскі чалавек...

— Шкілет...

— Касавокая...

I нібы адчыняўся, расхінаўся свет, якога дасюль не бачыла, не разумела Шура:

«Усе любяць, каб ім казалі толькі добранькае... Ты ім добранькае, дык і яны табе...

А як жа праўда, ісціна?..

А навошта каму твая праўда, ісціна...

Дык няўжо ўсе гэта разумелі, адна я — не?»

Глуха даносіліся галасы. Наташка нешта расказвала Тані. Вера паціху спявала. Нехта гартаў кнігу. Бразнуў чайнік на пліце. Жыццё ў пакоі ідзе сваім парадкам. Нічога не здарылася. У іх і праўда нічога не здарылася, толькі ў мяне... Альбо яны і праўда ўсе добрыя, а я адна — кепскі чалавек?

I Шура пачынала ўжо верыць, што яна і праўда кепскі чалавек, і, як ні дзіўна, ад гэтага рабілася лягчэй... Пазнавала яшчэ адну ісціну — лягчэй адчуваць сябе вінаватаю, чым пакрыўджанаю без віны...

Але тут наплывала новая хваля гаркаты:

«Ім жа ўсе казалі адно салодзенькае, адна я што-небудзь устаўляла, а яны — усе на мяне адну... I Маша...— Надта крыўдна было, што і Маша. Іхнія ложкі стаялі побач, уначы часам коўдры блыталіся. Шура лічыла Машу сяброўкаю, у іх у абедзвюх і лёс падобны — сіроты, ніхто не памагае. Аказваецца, і Маша...— Шкілет... Касавокая... Няўжо я і праўда касавокая?»

Непрыкметна, каб ніхто не бачыў, выняла са свайго партфельчыка люстэрка, азірнулася на пакой. Ніхто не звяртаў на яе ўвагі, і яна паднесла люстэрка да твару. На яе глянулі спалоханыя вочы. Нібыта чужыя вочы, не яе... I твар увесь быў як чужы. Ці яна гэта? Яна ці не яна, але, здаецца, не касавокая... Мусіць, сказалі ад злосці... Дык, можа, і «кепскі чалавек» — ад злосці.

I зноў рабілася горка, і забівала дыханне, і ў вушах звінела:

— Шкілет...

— Касавокая...

Паклала люстэрка пад падушку, укрылася з галавою.

«Кожны любіць, каб яго толькі хвалілі... Толькі хвалілі,— білася ў галаве.— А сама хіба не любіш? Хіба не любіш, калі табе кажуць: разумная... прыгожая... працавітая... I сама любіш... Такі чалавек... Такі чалавек... Цяжка было і табе сказаць пра Алу — добрая сяброўка, пра Наташку — прыгожая?.. I табе ўсе добрага нагаварылі б. А так... А так...»

За дзвярыма азваўся акардэон. Адзін акорд, другі. Потым перабор клавішаў. I паплыў знаёмы вальс:

Гэта Грыша Буліцкі выйшаў нарэшце са сваім акардэонам на пляцоўку. Зараз туды з усіх пакояў пабягуць хлопцы, дзяўчаты, пачнуцца танцы.

I праўда — дзяўчаты ў пакоі ажывіліся, забегалі, пачалі апранаць лепшыя сукенкі, прычэсвацца.

Толькі Шура не паднімалася, і яе ніхто не паклікаў.

Акардэон іграў, іграў на пляцоўцы, і ўжо акрамя музыкі адтуль чуліся вясёлыя галасы, смех.

Грыша Буліцкі прыйшоў ва універсітэт з вайны, з фронту. Ён хадзіў увесь час у выцвілай гімнасцёрцы, з баявымі медалямі. I акардэон прынёс з вайны, трафейны, ці што. Іграў ён самавукам, але яго ўмення хапала, каб выводзіць вальсы, модныя факстроты, танга.

выводзіў Грыша.

Усе дзяўчаты, зманеныя музыкай, былі ўжо там, у прыцемку лесвіцы, дзе пад мелодыю танга ішло таямнічае, чароўнае жыццё: нечыя рукі ўпершыню датыкаліся да нечых рук, непаўторныя словы ўпершыню дакраналіся да нечага сэрца. I Шуры хацелася туды — да людзей, да музыкі, але нешта стрымлівала, не давала падняцца. Сённяшні вечар, сённяшняя гульня нешта змянілі ў яе душы.

I падступала пачуццё адрынутасці, адзіноты.

Алаізу Пашкевіч у сям’і звалі Ліза.