Потым стол адсунулі ўбок, Сяргей уключыў магнітафон, пачалі танцаваць.
Тося збірала талеркі, рэшткі яды, выносіла ў кухню. Іна ўзялася ёй памагаць.
— Ідзі, дачушка, танцуй, я сама,— сказала ёй Тося.
— А, паспею,— адказала Іна, забіраючы са стала талерку з недаедзеным халадцом.
Калі Тося, пакінуўшы талеркі ў кухні, вярнулася ў залу, каб забраць са стала астатняе, Сяргей танцаваў з высокай светлай дзяўчынай. На дзяўчыне былі модныя зялёныя штаны, шаўковая жоўтая блузка, у вушах целяпаліся вялікія залатыя завушніцы. Тося ўбачыла руку дзяўчыны, якая ляжала на Сяргеевым плячы — з доўгімі пальцамі і доўгімі пазногцямі, пакрытымі карычневым лакам.
«Няхай танцуе»,— падумала Тося пра сына.
Праз нейкі час яна зноў зайшла ў залу — прыбраць са стала нажы і відэльцы. Сяргей зноў танцаваў, ужо новы танец, але з тою самаю дзяўчынаю.
— Ідзі, Іначка, туды, я сама ўпраўлюся,— сказала яна нявестцы, вярнуўшыся ў кухню.
— Ат, паспею,— зноў адказала Іна.
Цяпер Тосі было ўжо цікава — што там робіць Сяргей, і праз каторы час яна зноў зайшла ў залу.
Госці танцавалі, і Сяргей танцаваў, з тою самаю дзяўчынаю, толькі адзін хлопец з гасцей — невысокі, у акулярах, сядзеў збоку і гартаў кніжку, быццам на свята, у гасцях, яму не было іншага занятку, як чытаць кніжку.
Тося згортвала анучкаю са стала крошкі, а сама цікавала за Сяргеем.
«Ага, канечне... Вы мяне, старую, не абдурыце, глядзі, як абдымаюцца... Шчака да шчакі танцуюць... А твар які ў Сяргея... Ну зусім дурнаваты... Сп’янеў ён, ці што... I што яго сп’яніла, гарэлка ці гэта...»
— Ану, ідзі туды, няма чаго тут пэцкацца,— вырвала Тося у Іны талерку, сама садрала з яе ручнік, якім нявестка падвязалася замест фартуха, піхнула ў плячо, выпраўляючы з кухні.
— Ой, якая вы,— засмяялася Іна,— дайце ж хоць рукі памыць.
I, памыўшы рукі, паправіўшы валасы, яна пайшла туды, дзе танцавалі.
Тося мыла, выцірала посуд, а самой нецярпелася паглядзець — што робіцца там, у залі. Ох і Сяргей, ох і зух, гэта ж трэба!.. А яна хто такая, замужняя ці дзяўчына? Прыгожая, нічога не скажаш, але сораму няма, ведае ж, што тут жонка, а вешаецЦа на шыю...
Яна выцерла рукі, вярнулася ў залу.
Маечка круцілася паміж тымі, што танцавалі, вадзіла ручкамі над галавою, падспеўвала. Іну, мусіць, запрасіў той, у акулярах, што чытаў кніжку, і яны абыякава тупалі пад музыку, па іх тварах было відаць, што танец ім зусім не прыносіць асалоды. А Сяргей зноў танцаваў з тою, у штанах, і зноў туліліся яны адно да аднаго шчокамі, цяпер тонкая рука з доўгімі пальцамі і карычневымі пазногцямі абдымала Сяргея за шыю, завушніца целяпалася каля самага Сяргеевага вуха, а Сяргей, здавалася, аж прысядаў, аж млеў, твар яго застыў з усмешкаю.
Калі танец скончыўся і кавалеры паўсаджвалі сваіх паненак, Тося падышла да сына.
— Хадзі, Сярожа, я табе нешта скажу,— паклікала яна яго ў кухню.
Сяргей паслухмяна пайшоў за маткаю, на хаду папраўляючы каўнер кашулі і галынтук.
— Табе што-небудзь памагчы? — спытаў ён, але не паспеў дагаварыць, як твар яго апякла аплявуха.
Сяргей ажно знямеў, аслупянеў, вылупіў вочы, глядзеў на матку, а тая замахнулася яшчэ і яшчэ раз пляснула яго па шчацэ.
— Чаго ты... За што? — ледзь выгаварыў Сяргей.
— Чаго?.. За што?..— шаптала Тося.— Я табе пакажу — за што... Ціскацца з тою дылдаю?.. Я табе за Іну галаву адарву!..
Здаецца, толькі цяпер пачынаў разумець Сяргей, чаго так узлавалася матка, і зарагатаў.
— Што ты, мама, ды я... Гэта ж так, жарты...
— Жарты? — шаптала Тося.— Я табе дам жарты... Ідзі туды і каб не смеў!..
I зусім невядома, чаму раптам скрывілася, пачала шукаць у кішэнях фартуха насоўку, знайшла, прыклала да вачэй.
— Ну што ты, мама,— смяяўся Сяргей,— кінь... Ой, якая ты смешная... Дай я цябе пацалую,— і Сяргей абняў матку, цмокнуў недзе каля вуха.
З залі прыбегла ў кухню Маечка, стала ў дзвярах — наструненая, узбуджаная, у кароткай чырвонай сукеначцы, з чырвоным бантам у валасах.
— Тата, бабця, хадзем танцаваць,— аж падскоквала ад нецярпення.
Тося пагладзіла сына па плячы, праз слёзы ўсміхнулася ўнучцы.
— Зараз прыйдзем, Маечка... Зараз прыйдзем танцаваць...— Глядзі мне,— яшчэ раз прыгразіла яна сыну.
Вера спускалася ўніз па лесвіцы, быццам ішла з аднаго свету ў другі, з аднаго жыцця ў другое. У тым, першым свеце, у яе быў Косця, была яна сама, Вера, былі яе вочы, якія бачылі свет, рукі, якія ўмелі рабіць усякую работу, быў інтэрнат, дзе стаяў яе ложак, скручаная спяцоўка пад ложкам, кельма, драўляны чамаданчык, з якім яна прыехала з вёскі ў горад.
Читать дальше