Потым Ромка ляжаў на спіне, раскінуўшы рукі на ссохлым чарнічніку, глядзеў у неба і ўсміхаўся, і Фімка болей не бачыла на яго твары страху альбо хмурнасці. I такім блізкім, такім родным здаваўся ён цяпер Фімцы, як ніводзін чалавек на свеце, радней, чым маці, браты і сёстры, чым усе жывыя на зямлі. I вызвоньвала, вызвоньвала ў грудзях музыка, нячутая, невядомая дагэтуль, музыка шчасця і радасці, страху і непакою.
— Ромачка, ты беражыся... Беражыея, Ромачка...
— Як ужо там будзе,— ён глядзеў у неба, падклаўшы рукі пад галаву, у вачах у яго адбіваліся кавалачкі блакіту, па твары гуляў цень бярозавага лісця.
— Беражыся, Ромачка...
— Бог не выдасць — свіння не з’есць...
Не, у ім не было страху...
— А калі вы йдзяце, Ромачка?
— Заўтра, з раніцы...
— Заўтра,— выдыхнула Фімка.— I надоўга?
— Пакуль склады ў паветра не пусцім...
Яна падпаўзла да яго на каленях, паклала яму галаву на грудзі, рукою за плечы абняла. Пачула, як вухкала, нібы молат, яго сэрца. Угары свісталі сініцы, а ў елцы буркаваў, буркаваў дзікі голуб.
Пакуль партызаны, і з імі Ромка, хадзілі ў Ярцавічы, Фімка і жыла і не жыла. Яна, як і раней, рабіла ўсё ў шпіталі — мыла бінты, бялізну, насіла ваду, разам з цёткаю Вераю варыла есці, шаравала катлы, але рабіла ўсё гэта, як заведзеная машына, мала думаючы, а мо і зусім не думаючы пра тое, што робіць. У галаве, як звон, білася адно — Ромачка, Рома... Калі вернецца, калі яго ўбачыць? Важней за ўсё на свеце было адно — каб яго не забілі.
Фімка ведала, што і да таго, як у іх пачалося, хадзіў Ромка на важныя заданні і вяртаўся цэлы, ні разу не трапіў да іх у шпіталь. I старалася Фімка ўспомніць, калі апошні раз хадзіў на заданне Ромка, і дзівілася, што ўспомніць не магла, бо не вылучала яго тады з іншых, бо для яе тады Ромка быў як усе. I дзівілася Фімка, вось жыла, жыла, і Ромка жыў, і ёй было ўсё роўна, што ён жыў, а цяпер, калі не вернецца з Ярцавічаў...
Вярнуўся Ромка з Ярцавічаў, вярнуўся цэлы, і ўсе хлопцы вярнуліся цэлыя. Склады ўзарвалі, і ў атрадзе было свята, і каля вогнішча хлопцы расказвалі, як падбіраліся да тых складаў, як памаглі двое з паліцыі, што служаць у немцаў па заданню партызан. I Фімка падыходзіла да вогнішча — і адзін вечар, і другі, тоячыся за спінамі партызан, глядзела, як вырывала чырвонае полымя з цемнаты знаёмыя твары хлопцаў, Фімка слухала іх галасы і сярод іх голас Ромкі і старалася павярнуцца, сесці так, каб бачыць і чуць Ромку, і рабілася ў яе гэта зусім несвядома, само па сабе, вяла тварам, вачыма за Ромкам, як сланечнік за сонцам.
А потым яшчэ два разы спатыкаліся яны з Ромкам у лесе, і Фімка ўжо не баранілася, чаго ж ужо бараніцца, цяпер Ромка быў для яе найдаражэйшы, важней за ўсё на свеце былі ёй хвіліны, калі яны разам, калі Ромкавы рукі яе абдымалі, а вусны цалавалі.
А тым часам пачынаў дзьмуць ужо халодны вецер, неба хмурылі цёмныя воблакі, з хваёвых ігліц усё часцей сцякалі дробныя дажджынкі, над лесам усплываў пах грыбоў, пах тлену. Цётка Вера ўжо не вылазіла з ватоўкі, галаву абкручвала хусткаю, і Святлана пачала апранацца цяплей, а Фімцы, якая звычайна баялася холаду, усё яшчэ было цёпла, і яна лётала распранутая, без хусткі.
— Застудзішся,— казала ёй цётка Вера.
— А мне не холадна,— жыва адзывалася Фімка.
— Глядзі, дзеўка,— строга пазірала на яе цётка Вера, і голас яе, і словы як апякалі Фімку. Быдта «глядзі, дзеўка» было сказана не на тое, што Фімка голая лётае і можа застудзіцца, а на іншае, на тое, што ў іх з Ромкам... «Няўжо ведае?» — з сорамам, са страхам думала Фімка. Ёй здавалася, што ніхто нічога не прыкмячае, не здагадваецца, яна была як тое дзіця, што заплюшчыць вочы і лічыць — ніхто ўжо яго і не бачыць. А жыццё кожнага было тут навідавоку, тут няможна было глыбока затаіцца, ды і сама Фімка — яе несціханая радасць, яе голас — пасмялелы, пазванчэлы, выдавалі з галавою. Але ніхто нічога не казаў Фімцы. Можа, таму, што не было каля яе чалавека, якога тое блізка абыходзіла б. Святлана не лічыла Фімку сяброўкаю, вяла кампанію з Толікам, з Розаю. А ў цёткі ІВеры сваёй бяды хапала, адзін яе сын сядзеў у СД, схапілі немцы, а другога яшчэ раней вывезлі ў Германію. Па сынах бедавала, гаравала цётка Вера, што ёй Фімка. Але вось сказала... А можа, яна нічога такога не думала, можа, здалося Фімцы?..
Адкуль у лагеры аказалася гэта дзяўчына? Ды мала адкуль магла прыйсці, апошнім часам у партызаны ішлі і ішлі, уцякалі ад немцаў, якія палілі хаты, забівалі людзей, маладых вывозілі ў Нямеччыну. I іхні лагер большаў, рос, прыйшла і вось гэта. Можа, яе сярод іншых людзей і не ўбачыла б Фімка, каб не згледзела неяк на сцежцы, між хваёвых камлёў, яе белага кажушка, квяцістай хусткі побач з Ромкавай курткай, яго аблавухай шапкай. Ідуць і быдта нікога на свеце не бачаць. У гэтай, новенькай, шчокі макам цвітуць, а Ромка, Ромка... Ніколі такога не бачыла...
Читать дальше