Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

Дзіўным было нейкае інтуітыўнае адчуванне, быццам ён болей ніколі не пабачыць Ірыны. Сапраўды, яна аформіла адпачынак на цэлы месяц, будзе рыхтавацца да конкурсу, пасля сам конкурс, але ж у снежні яны яшчэ нібыта сустрэнуцца. Дый да канца сезона ім разам працаваць. Але адчуванне ўсё адно было дзіўным і трывожным.

«Заўсёды няпроста пераношу лістапад. А сёлета мне асабліва складана, — напісаў ён СМС Анне.

— Як лічыш, калі я не буду думаць пра свае прадчуванні, яны не спраўдзяцца?»

«Не захапляйцеся віном, Herr Kapelmeister», — нечакана хутка адказала Анна.

Донна Эльвіра сыходзіць.

Рэчытатыў «Amico, che ti par?».

Цягнік прыбыў у Маскву раннім ранкам — той парою, якой Грынкевіч не любіў. Ён думаў, як зараз прыйдзе ў сваю камуналку на Маякоўцы, як сустрэне там процьму народу на кухні, бо ўсе нармальныя людзі праз гадзіну паўскокваюць з ложкаў і пойдуць рабіць сабе сняданак з кавай перад выхадам на працу. Звычайна ён нічога не меў супраць кухоннай мітусні, але сёння яму нязвыкла хацелася пабыць на самоце, а сядзець па кавярнях на Яраслаўскім вакзале яму не хацелася. Ён няспешна рушыў да шапікаў, набыў немаведама навошта газету, хоць даўно прызвычаіўся чытаць навіны ў інтэрнэце. Потым гэтаксама няспешна, наколькі гэта магчыма ў Маскве, дзе горад сам задае чалавеку тэмпарытм існавання, пасунуўся ў метро. Сёння ён супраціўляўся гэтаму тэмпарытму, ён уключаў увесь назапашаны за амаль дзевяць гадоў у N правінцыялізм.

Джавані весела пытаецца ў Лепарэла, што той думае наконт гэтай прыгоды. Лёкай кажа: душа ў вас, гаспадар, як з бронзы. Джавані дакарае: зноў яму чытаюць маралі!

Правінцыялізмам было выцягнуць у маскоўскім метро партытуру «Дона Джавані» і пачаць яе паўтараць. Навошта? Усё адно ў такі час ён не здольны быў завучыць нічога новага, а вось рызыка страціць пільнасць і стаць ахвярай кішаньковых злодзеяў павялічвалася. Але ён раптам зразумеў, чаму яму закарцела разгарнуць ноты. Толькі ўчора ён нечакана заўважыў пазнакі нябожчыка Аляксандрава. У тэатральнай бібліятэцы нехта паспеў ужо павыціраць іх, але Грынкевічаў папярэднік, відавочна, карыстаўся занадта цвёрдымі алоўкамі, а таму надпісы заставаліся чытэльнымі. «Прасвятленне. яму прапаноўваюць падпарадкавацца вышэйшай справядлівасці.» — прачытаў Грынкевіч на палях побач з падкрэсленым тактам у фінальнай сцэне, дзе быў неапалітанскі сэкстакорд. Далей у той жа сцэне была яшчэ адна пазнака, якая падалася яму цікавай з практычнага гледзішча: «Рытм — перайманне рытму сэрца, паскарэнне паступовае, напружанне расце». Грынкевіч пашкадаваў, што пакінуў у N метраном, каб праверыць, як будзе выглядаць такая задума. Дый проста зараз ён гэта так ці іначай не праверыць. Але сама ідэя яго захапіла.

Падышоў цягнік, Грынкевіч склаў партытуру і кінуў яе ў заплечнік, потым праціснуўся ў вагон разам з іншай публікай. А ён усё думаў пра тэмпы, пра нарастанне напружання, пра Ананкэ. Ён прайграваў усю сцэну з'яўлення Камандора ўнутраным слыхам. І халадзеў ад жаху, бо цьмяна ўяўляў, як будзе кіраваць такой музыкай ужо на спектаклі. Яму казалі, што на рэпетыцыях ён у гэтым урыўку страчвае кантроль і таму аркестр нават разладжваецца. І ён разумеў, што ўсё робіць не так, але ўласная ўражлівасць і падсвядомая думка «па мяне прыйшлі» не дазвалялі яму быць проста назіральнікам.

Не, ён разважаў правільна, унутраным слыхам ён чуў усё так, як і трэба, а перанесці гэтыя ўяўленні на свой аркестр ніяк не мог. Раней ён мысліў іншым чынам, і нават калі бываў на рэпетыцыях нябожчыка маэстра, то думаў, што зрабіў бы ўсё на свой капыл. Чаму ж цяпер, калі выпадае магчымасць зрабіць як хочаш, ён вывучае зацёртыя рэмаркі папярэдніка?

Лёсу не існуе!

Джавані аддае лёкаю новы загад: як толькі Эльвіра выйдзе, схапіць яе ў абдымкі, нагаварыць розных слоў пра лямур-тужур, падрабіць голас гаспадара — і звесці адсюль паненку, каб не замінала заляцацца да прыгожанькай пакаёўкі.

Абвясцілі наступную станцыю — «Краснапрэсненская». Халера. Ён так задумаўся, што прапусціў сваю «Беларускую», на якой павінен быў перасаджвацца і ехаць наўпрост на Маякоўку.

Грынкевіч подумкі абазваў сябе разявам і праверыў, ці не скралі ў яго гаманец. Дзіва, але ўсе рэчы былі на месцы. Зрэшты, «Краснапрэсненская» — таксама няблага, усё адно ён не хацеў у ранішнюю мітусню быць у камуналцы. А шпацыраваць карысна. Часу шмат, на Гарбушку ён паспее дзесяць разоў да цягніка, дык куды спяшацца?

Ён выбраўся з метро і пайшоў да Садова-Кудрынскай вуліцы. Падаў рэдкі і мокры снег, напэўна, першы ў тым годзе. Прынамсі, Грынкевіч яго ў тую восень яшчэ не бачыў. Мокры снег. Быццам і цёпла апрануты, хоць і без шапкі, але выстуджвае. Мокры снег падаў на асфальт і адразу раставаў. Неданошаная зіма, каму яна патрэбная? У такое надвор'е трэба быць шчасліва закаханым ці хоць бы выйграць мільён даляраў, каб гэты мок­ры снег не напаўняў цябе чорнай журбой.