Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

На самым выхадзе Маша дастала яго зноў, яна тэлефанавала пацікавіцца, ці будзе ён на вячэру піцу — яна прыгатуе.

— Якая піца?! Маша, сонейка, збірай рэчы і язджай адсюль! — ціха прарычаў ён у слухаўку, і гэтае ціхае рычанне было страшнейшым за гучны крык.

Грынкевіч трапіў у замкнёнае кола і цяпер ужо не ведаў, што яму рабіць. Заставалася толькі шукаць знаёмых псіхіятраў і здаць Машу на прымусовае лекаванне. Кажуць, у зацьменне вар'яты актывізуюцца. Ён брудна вылаяўся сабе пад нос і вылецеў на двор са службовага ўвахода, збіваючы з ног нейкую дзяўчыну, што ішла насустрач. У яе з рук паваліўся стос папер і кніжка, а дакладней, клавір. Ён машынальна прамармытаў словы выбачэння і кінуўся збіраць раскіданыя рэчы. Кніжка ўпала, раскрыўшыся на фарзацы, дзе было нешта напісана... І Грынкевіч раптам пазнаў свой уласны почырк: «Амадэю-малодшаму ў дзень народзінаў. 24.01.1991. А.»

№ 9: Квартэт «Non ti fidar, o misera...».

— Жылі-былі два Амадэі... — пачуў ён голас дзяўчыны, і голас быў такім, быццам цёплыя сонечныя промні крануліся ягонага сэрца. — Два Амадэі, якія нарадзіліся з розніцай у два гады і трыста шэсцьдзясят тры дні. Калісьці ў папярэднім жыцці іх абодвух клікалі Амадэямі, але праз розніцу ажно ў дваццаць гадоў ім не давялося пасядзець разам у вінным склепе. Амадэй-старэйшы адляцеў у вырай тады, калі Амадэя-малодшага яшчэ клікалі Вільгельмам. Амадэй-малодшы смуткаваў цягам усяго свайго нядоўгага зямного быцця. Ён выклікаў дух Амадэя-старэйшага шторазу, калі раскладваў перад сабой яго партытуры. А потым сам адляцеў у вырай і шукаў там старэйшага Амадэя, але ўсё не мог знайсці...

— Ты?..

Яна стаяла перад ім, жывая, неілюзорная, непрыдуманая, бо ён мог не толькі ўзірацца ў дзівоснасінія вочы, але і чуць ейны голас, адчуваць тонкі гаркаваты вод ар парфумы. Яна стаяла, трымаючы ў руках толькі што сабраныя паперы, і ўсміхалася.

— А потым два Амадэі сустрэліся. Праўда, нешта там у кармічнай канцылярыі пераблыталі, таму аднаго з Амадэяў зрабілі хлопчыкам, а іншага — дзяўчынкай.

— Нюта!..

Донна Эльвіра звяртаецца да донны Анны, але ўжо зусім іначай, чым да Дзэрліны. Яна пакорліва просіць не давяраць дону Джавані, бо ўсё, што той кажа, — падман.

Яму хацелася абняць яе і цалкам упэўніцца, што ён не сніць гэтай сустрэчы. Але ён толькі моўчкі працягнуў дзяўчыне клавір. Яна ўзяла яго і таксама моўчкі прыціснула кніжку да грудзей. Выглядала яна гэтым разам не як антычная німфа, а як сімпатычная студэнтка: сіняя куртка, джынсы, блакітны швэдрык, фіялетавыя замшавыя туфлі на невысокім абцасе, лёгкая крэмавага ко­леру хустка на шыі, на плячы скураная торба з фіялетавымі замшавымі ўстаўкамі. Вельмі доўгія цёмныя валасы былі распушчаныя і расчасаныя на роўны прабор. І ў гэтым чыстым адкрытым ілбе, у гэтым позірку сініх вачэй было нешта спакойнае, нешта гаючае, чаго Грынкевічу апошнім часам так бракавала.

— Мяне тысячу гадоў так не называлі, — ціха сказала яна, але ўжо без усмешкі. — Рада вас бачыць зноў, Herr Kapellmeister.

— Як жа гэта. — замармытаў ён. — Я цябе шукаў пасля таго, як мы тады ў Маскве сустрэліся. І тут раптам у N. Як жа гэта.

Тут у дзяўчыны зазваніў тэлефон.

— Так, добры дзень. Так, я памятаю, дзе ваш кабінет. Не, не трэба, я яго ўжо сустрэла. Неўзабаве будзем.

Грынкевічу падалося, што калі яна зараз сыдзе, то ён страціць нейкі апошні шанец. Анна зноў знікне, і ён ужо болей не знойдзе яе. Але насуперак усялякай логіцы ён не запытаўся нумара тэлефона, не папрасіў мэйла ці нікнэйма ў скайпе. Яго панесла, як раку ў веснавую паводку:

— Я пра цябе часта думаў. І сніў цябе. Мне так патрэбныя мы з табой колішнія. Мары. Размовы на тарабарскай мове, якую толькі ты і разумела. Калі ноччу на кухні за пляшкай віна не хочацца спаць, а толькі размаўляць пра мастацтва. Мне тут няма з кім размаўляць. Ты ведаеш, я стараюся быць прафесійным і шмат чаго дасягнуў. Я стараюся не блытаць стан творчага натхнення са звычайным раздзяўбайствам, а пустату натуры не кампенсаваць яе шырынёй. Я стараюся не патануць у багне, калі ўжо робіцца ўсё адно, што з табой будзе далей. Але, Нюта, якое дачыненне ўсё гэта мае да мастацтва?.. Да творчасці?.. Мне як быц­цам дастаўся разбіты раяль, і я ўжо восем гадоў даводжу яго да ладу — там струну запазычу, там з'едзенае моллю сукно памяняю. А калі на ім граць? Мне трыццаць тры гады. Для мужчыны — гэта палова жыцця. Для дырыгента — узрост немаўляці. Я прымушаю сябе памятаць пра апошняе, і таму пакуль мяне не паглынула роспач. Бо нічога ж яшчэ не зроблена, усё гэта — толькі падрыхтоўка ўзлётнай паласы.