Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

Грынкевіч тым часам згадваў адзін нядаўна ўбачаны фільм — ці то на ютубе, ці то на нейкім іншым сайце. Гэта быў фільм пра азіяцкую дзяўчыну, піяністку з чатырма пальцамі, па два на кожнай руцэ, якая пры гэтым грала складаныя творы. Як яна грала — іншае пытанне, але там жыла музыка. Яна хацела граць музыку сваімі недаразвітымі рукамі, і яна рабіла гэта. Анна мела скалечаную душу. Ці можа яна адчуваць гэтай душой так, як адчуваюць іншыя, здаровыя людзі? Ці захоча яна гэтаму, прынамсі, вучыцца? І ці добры з яго, Грынкевіча, настаўнік? Уласных душэўных выродстваў хапае.

«Сябры мае, — кажа дон Атавіа. — Цяпер у нас няма ніякіх сумневаў у тым, што дон Джавані і ёсць забойца бацькі донны Анны».

— Нагадай, які ў цябе нумар дома? — запыталася Анна, выклікаючы таксоўку праз мабільнік.

— Саракавы, — адказаў Грынкевіч, у якога ў адну хвілю здарыўся сапраўдны інсайт: ён ужо ведаў, што мае зрабіць.

Таксоўку абяцалі падаць праз пяць хвілінаў. Ён выйшаў разам з госцяй на вуліцу, дзе замест дробнага дажджу цяпер падаў мокры снег — буйны, як кавалкі ваты. Паветра было вільготным, а таму студзіла горш за мароз. Анна стаяла, паціраючы далоні ў пальчатках. Таксоўка не ішла.

— Ды дзе ж яна?! — з лёгкім раздражненнем прамовіла Анна.

— Відаць, хоча, каб мы скончылі размову. Вырашыла нам не замінаць, таму не едзе.

— Не кажы глупстваў, скончылі мы размову. Ты мяне адпусціў? Адпусціў. Чаго табе яшчэ ад мяне трэба?!

— Што цябе так раздражняе? Не хочаш сапраўды разабрацца? Думаеш, пераліла ваду з пустога ў парожняе — і на гэтым можаш спаць спакойна? Ты хоць сама заўважыла, колькі супярэчлівых рэчаў мне сказала? Тым не менш ты сыходзіш абсалютна ўпэўненая: я вось такая пакутніца, а ён сам ва ўсім вінаваты, бо не адчуў і не зразумеў. Сувязь, маўляў, парушаная. Якая вы­годная пазіцыя!

— Не крычы на мяне! Мне і так вельмі паскудна пасля нашай размовы. Столькі бруду з мяне выйшла. А ты ўсё не сунімаешся. І ўвогуле я не разу­мею, што ты зноў вярзеш.

— Усё ты разумееш! Але пры гэтым перакладваеш усю віну на мяне. Табе ўвогуле зручна быць ахвярай. Прыстасавалася і нічога змяняць не хочаш! Ну прабач, не развіваў з дзяцінства экстрасэнсорныя здольнасці, не ведаў ад пачатку ўсю тваю гісторыю. Не ўмею я гуляць у гульню «зразумей мяне». Я кемлівы, да мяне звычайна хутка даходзіць, калі мне нешта кажуць. А яшчэ я магу быць тактоўным. Ты сама магла мне пра гэта распавесці?

— Пра што?! — выбухнула Анна і следам за Грынкевічам перайшла на крык. — Пра тое, як я з нямытых талерак рэшткі ежы падбірала, калі ў маці была дэпрэсія? Ці пра тое, што я рабіла з тым мярзотнікам у Краснаярску? Ты проста не бачыў свайго твару, калі я табе гэта расказвала. Ты выглядаў так, быццам цябе ўніз галавой павесілі над выграбной ямай, прабач за такое параўнанне. Але ж слухаў. А тады ты не зразумеў, ты спужаўся і ўцёк.

— Я б усё прыняў, калі б ты мне ўсё шчыра расказала, але ты мне ніколі нічога не тлумачыла. Звонку ўсё добра, усё падабаецца, ніякіх прэтэнзій і патрабаванняў.

— Ад тых, хто шмат патрабуе, стараюцца пазбавіцца! Я гэта добра засвоіла, занадта добра. Так паўсюль, не толькі паміж мужчынам і жанчынай. Ты калісьці казаў: у адносінах павінна быць палётнасць. А я гэта разумела як нежаданне прымаць на сябе чужыя праблемы.

— Ты мне не чужая была. І ёсць. Былі нашыя стасункі — і былі твае фантазіі і страхі.

Дон Атавіа прапануе мсціўцам адпачыць у гэтым доме некалькі гадзін.

— Гэта ўжо мае праблемы, а не твае. Дзе, маць яе за нагу, таксоўка?!

— Гэта і мае цяжкасці! Прынамсі, былі маімі цэлых пятнаццаць гадоў. Толькі я не ведаў, у чым яны і што з імі рабіць. Дарэчы, а Гюнтару ты расказала? Што ён увогуле ведае пра тваё мінулае?

— Лёша, я не клінічная ідыётка, каб расказваць яму пра такое! І ўвогуле, давай не будзем пра Гюнтара. Ён тут не пры чым! Ніводная жанчына, калі ў яе ёсць крыху мазгоў, ніколі не стане расказваць мужчыне пра сваё мінулае. Гэта закон! Прынамсі, калі жанчына хоча мець з гэтым муж­чынам трывалыя стасункі. Табе я гэта расказала, таму што ў мяне з табой ніколі не будзе трывалых стасункаў. Бо я не клінічная ідыётка. Я казала супярэчлівыя рэчы? Добра. Але я хоць бы не хлусіла. А вось ты хлусіш на кожным кроку. Я не пра сённяшні дзень, а ўвогуле. І я не збіраюся звязвацца з бабнікам, хлусам і да таго ж алкаголікам!

Такой раз'юшанай Грынкевіч яе не бачыў яшчэ ніколі. Анна хадзіла па пляцоўцы ля пад'езда, адчайна і хаатычна жэстыкулюючы і выгукваючы ўсе гэтыя абразы са страшнай моцай. Яму захацелася сысці і пакінуць яе адну пад гэтым пас­кудным мокрым снегам. Хай паўзе да свайго Гюнтара! Зрэшты, ці не тое самае ён казаў сабе пару тыдняў таму? І да чаго гэта прывяло?