Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

І тут з ценю вырываецца донна Эльвіра, кідаецца ў ногі донне Анне і дону Атавіа і моліць: «Гэта мой муж! Ах, майце літасць!».

Грынкевіч адразу ўявіў увесь маштаб Толікавай трагедыі, але не меў ні часу, ні сіл яму спачуваць. Ён нават падумаў, што чалавек, які не цураецца загрузіць першага-лепшага ўласнымі трабламі, цалкам варты насіць рогі ад спецназаўца, а самому бегаць ад Жанны з сэксу па тэлефоне.

Ён вярнуўся ў кватэру і замкнуў сабаку на кухні, нягледзячы на яго пратэсты. Звер часам выяўляў характар і мог кагосьці злёгку грызануць. Зрэшты, Грынкевіч болей баяўся, што ён проста выскачыць з хаты і ўцячэ. Ён чуў, што старыя сабакі, страціўшы гаспадароў, часам так і робяць. А яму было шкада гэтага кудлача. Пагатоў, ён не мог стаць ягоным новым гаспадаром.

Пачалі прыходзіць людзі, якіх было надзіва шмат. Прыходзілі ціха, затрымліваліся на хвілінку ля труны і моўчкі выходзілі на вуліцу. Гэта былі зусім незнаёмыя людзі. Адзін з такіх візіцёраў паспеў сказаць Грынкевічу, што дваццаць гадоў таму нябожчык заступіўся за яго і дапамог аднавіцца на працы, а ён яшчэ не верыў, што дэпутаты камусьці дапамагаюць. Гэта быў адзін з тых «падшэфных», якія пры жыцці так адцягвалі бацькаву ўвагу ад сям'і. Ён сказаў, што разам з ім прыйшло яшчэ чалавек трыццаць такіх самых. Запытаўся, на якія могілкі павязуць.

Людзі ўсё ішлі ды ішлі на развітанне. Віктар толькі паспеў шапнуць брату, што цяпер раскайваецца. Ён мог па некалькі тыдняў не бачыць бацькі ў дзяцінстве, бо той вяртаўся дадому позна ўвечары, а цяпер столькі людзей праз столькі гадоў згадваюць пра яго. Аляксей з разуменнем моўчкі крануўся братава пляча. Маці стаяла ля труны разам са швагеркай. Бацькаў брат з дазволу іншых прысеў у фатэль: яму было ўжо семдзесят гадоў і ён не вылучаўся моцным здароўем — калі доўга пастаяць на нагах, дык сам можа атрымаць сардэчны прыступ. Ва ўсіх мужчынаў у іх сям'і нейкія праблемы з сэрцам, нават у Віцькі ў маленстве быў нейкі там шумок.

Матчыны браты стаялі асобна. З кузэнаў сёння прыехала толькі Янка, пляменніца маці. Уласна, яна і прывезла ўсю полацкую радню на ўласным аўто. Яна забылася адключыць тэлефон, і віскат ейнага мабільніка прарэзаў жалобную цішыню. Дзяўчыне стала няёмка, яна папрасіла прабачэння, але пайшла з пакоя паразмаўляць.

Усе прысутныя здзіўленыя нечаканым з'яўленнем донны Эльвіры. А яна працягвае маліць: «Ах, даруйце, ах, майце літасць да яго!» — «Не! Не! Не! Не!» — адзін за адным выгукваюць чатыры мсціўцы.

— У мяне сёння праверка на офісе, — патлумачыла кузіна Аляксею, калі вярнулася. — Пакінула намесніцу, дык тая пыталася, дзе могуць быць паперы адны. Праверка планавая, а тут такое.

Янка ўсё ж адключыла гук у мабільніку і ста­ла побач са стрыечнымі братамі. Грынкевіч не бачыў кузіны гадоў дзесяць, адно віншаваў яе са святамі праз мэйл, а з нядаўняга часу і праз сацыяльныя сеткі. Ён толькі ведаў, што яна цяпер мае ўласную фірму, адна гадуе траіх дзяцей і ўвесь час кажа, што адсюль трэба з'язджаць, але чамусьці застаецца. Янка з твару таксама нечым нагадвала дзеда, увогуле была таго ж тыпу, што і Грынкевічава маці. Але з кузіны ўвесь час ляцелі знічкі. Яшчэ адна маленькая жанчына з вялікім абертоністым голасам, моцы якога яна, зрэшты, не хавала. Янка заўсёды была нечым занятая, некуды спяшалася і ўсё паспявала. На­ват на пахаванні яна не магла быць спакойнай, і справа была не ў праверцы. Проста занадта жывое не можа прымірыцца з тым, што існуе смерць.

А першай гадзіне прыйшоў ксёндз. Ён чытаў малітвы па-беларуску з польскім акцэнтам — як амаль усе ксяндзы ў тутэйшых касцёлах, нават непрывазныя, свае. Грынкевіч амаль не ўспрымаў словаў малітвы. Ён некалькі гадоў рэгентаваў у праваслаўным храме і ведаў тамтэйшы пахавальны абрад, а тое, як гэта павінна быць «у нас», паводле матчынага азначэння, ён не зусім уяўляў. Таму ён нават крыху разгубіўся, бо гэтае «ў нас» было яму як быццам чужым. Толькі калі ён разам з усімі прамовіў «амэн», у ім гукнулася нешта накшталт памяці продкаў. Зрэшты, ці былі яго зусім далёкія продкі менавіта каталікамі? У адным маці мела рацыю — тут усё занадта перамяшалася.

Шэсць мужчын — яны ўсе былі «падшэфныя» — ужо стаялі, гатовыя выносіць труну. Ксёндз згарнуў малітоўнік — і гэта было ім знакам.

Потым сваякі разбіралі рэчы, якія Віктар скінуў у адзін пакой. Маці мітусілася ў пошуках нейкай дробязі. Былыя калегі бацькі ўзяліся выносіць вянкі і кветкі. Калі Грынкевіч выйшаў на вуліцу разам з братам (а яны выбіраліся з кватэры апошнімі і замыкалі дзверы), то быў агаломшаны: увесь двор быў запоўнены людзьмі, іх дакладна трэба было лічыць сотнямі. Як у тэатры на касавым спектаклі — напрасілася ў галаву параўнанне, хоць яно было і не зусім дарэчным, але ён прызвычаіўся мераць людзей заламі, што тут паробіш.