Михась Южик - Перакулены час

– Ну, ты ў сваім стылі! Пазней не мог падысці? – абуралася Зося, набліжаючыся да свайго кавалера. Пасмы доўгіх белых валасоў целяпаліся на фоне цёмна-рудой скураной курткі. Зоська была надзіва прывабная ў няшчырым гневе.

– Не шумі, даражэнькая, – міралюбіва казаў Васіль, прымаючы ў яе сумкі з пакупкамі. – А ты цудоўна выглядаеш сягоння.

– Не падлізвайся! – Шальговіч задзірыста трасянула точанай галавою, свабоднай рукой адкінула валасы з ілба набок. Пры гэтым на імгненне адкрылася адно маленькае, дасканалай формы вуха і тут жа зноў схавалася за непаслухмянымі белымі кудзеркамі.

“Рэдкай прыгажосці жанчына, – адзначыў пра сябе Сурмач. – І чаго я яе не люблю?”

– Гарэлкі набрала? – спытаўся Васіль, калі яны перайшлі вуліцу.

– Што значыць “набрала”! Узяла адну бутэльку. Цябе, гляджу, толькі гарэлка й цікавіць, – з’яхіднічала Зоська.

– Мяне цікавіш ты, а гарэлка – для смеласці, – карава пажартаваў Сурмач.

– Ох, ох, ох, бачылі мы такіх нясмелых! – Шальговіч нібы няўзнак праціснула сваю кісць пад локаць спадарожніка.

– Папрашу без рук! – Васіль, выслабаніўшы локаць, прытворна шарахнуўся ад сяброўкі. – Не забывайся трымаць дыстанцыю.

– Ах ты, свінчо! – абурана сыкнула Зося, але ўсё ж перастала вешацца на прыяцеля.

Хаця пра іх службовы раман у СКБ не ведаў, можа, толькі беспрасветны боўдзіла, палюбоўнікі на людзях ніколі не хадзілі цеснай параю. Нават торбы з харчам Васіль прыняў сёння ў Шальговіч як выключэнне.

Яны вырулілі на ціхую брукаваную вулачку і спускаліся па ёй паўз паваенныя будыніны да інтэрната. Сцішана перакідваліся малазначнымі словамі. І тут, невядома чаму зірнуўшы вышэй ад прывычнага поля зроку, Васіль быў моцна ўражаны нечаканай карцінай. Метрах у пяцідзесяці наперадзе і прыкладна ў трыццаці метрах леваруч вычварным агнём гарэла аляпаватая вежа старога бровара. Праўдзівей, гарэла (акурат гарэла, хаця напраўду – чымсьці высвечвалася) толькі метраў пяць самага верху гэтай высознай камяніцы. Кантраст крыклівага бурштынавага святла са змрочным, ахутаным густым прыцемкам наваколлем быў проста ашаламляльны. Асобныя жаўтлявыя акенцы цагляных дамоў, што бліскалі паабапал яшчэ не асветленай ліхтарамі вулачкі, непараўнальна саступалі ў яркасці святлу вежы. Яна, нібы карабель, паўставала над цёмнымі абрысамі-хвалямі дахаў, прамянілася і адначасова нітрохі не асвятляла ні скаты гэтых дахаў ні, тым болей, глыбокае рэчышча вулкі.

Васіль знямела і заварожана пазіраў на гэтае дзіва. Адчуванне звышнатуральнасці доўжылася якіх паўхвіліны. Затым інжынер Сурмач, чалавек усё-ткі цвярозага розуму, сцяміў, што на вежу старога бровара кінула пук апошніх сённяшніх промняў нябачнае сонца: небакрай трывала затулены ад яго пагляду цеснымі гарадскімі забудовамі. А паколькі ў полі зроку вышэйшых за вежу будынкаў няма, то і ствараецца гэтакі цудадзейны эфект. І ўжо зусім не складана было зразумець інжынеру-канструктару, што вугал падзення адбітых ад вежы промняў на крутыя скаты дахаў старых двухпавярховак амаль роўны нулю.

Усё гэта так… Тым больш што мяжа святла і ценю на вежы ўвачавідкі паўзла ўгару, і праз хвіліну-другую, зіхатнуўшы апошняга разу на металічным вільчыку, сонца зрынула свае промні ва ўсёпаглынальную прорву Сусвету. Але нешта ўжо выразна адстукала ў Васілёвым мозгу прачулым голасам:

– О, захад, смутку вартаўнік,

“Яшчэ, ну яшчэ, калі ласка!” – трымтліва прасіла ўся паэтава сутнасць.

І праз нядоўгую, але пакутлівую паўзу да першага гарманічнага радка дадаўся другі, трэці, чацвёрты:

– Вароты цьмяныя прычыніш

І сонейка апошні блік

На вежы замкавай пакінеш…

Запаліліся вулічныя ліхтары, а над патухлай вежай бровара няярка выступілі дзве-тры першыя начныя зоркі.

“І будзе ўсё, як ты хацеў:

І ноч, і ветах над лясамі…” – на хаду паспеў улавіць Васіль, калі, загадаўшы Шальговіч самастойна прайсці астатак шляху, сігаў у найбліжэйшую падваротню. Там, упоцемку дваровага закутка, выціраючы плячом тынк нейкага муру, па-зладзейску накерпаў ён у блакноце нованароджаныя паэтычныя радкі.

13

– Вось я цябе не разумею, Зось, – ушчуваў Васіль Шальговіч, лежачы на стандартным ложку інтэрнацкага пакоя. – Усё табе нагадваць трэба…

– Гэта ты пра што? – адгукнулася Шальговіч з суседняга ложка.

Яна была занята зашываннем надарваных Сурмачавых штаноў. Між іншым, уладальнік гэтых штаноў часткова прыкрываў голыя ногі світэрам. Ён варушыў пальцамі ног і з нуды прасоўваў іх між арматурын ложкавай спінкі.