Михась Южик - Перакулены час

– Ну і што?

– А тое, што я з шаснаццаці гадоў знаюся, скажам так, з хлопцамі і да дваццаці аднаго года не была знаёмая ні з адным прыстойным. Ні з адным – па-за гэтага кола сыноў рабацягаў. Ні з адным – каб з вышэйшай адукацыяй. І сяброўкі мае – такія ж. Ты, напэўна, думаеш: Наташка кепская, распусная, брудная дзеўка. А яна ж, калі хочаш знаць, дабрэйшай душы чалавек, за бацькам сваім, паралітыкам, каторы год даглядае, і па доме ўсё робіць, і сястрыцу малодшую гадуе, і вышывае, вяжа… А дзе ёй, беднай, харошага мужыка знайсці, калі тут спрэс адны кулікі ды хрэны шныпараць? А прыстойныя хлопцы з ёй толькі пазабавіцца могуць. Гэтак жа, як і Зміцер – цялесна.

– Ну, навошта ж так размяжоўваць... – не вельмі ўпэўнена абвяргаў Васіль Таццяну. – У жыцці не ўсё так катэгарычна і проста.

– А вось мы і прыйшлі. – Дзяўчына спынілася каля пад’езда дзевяціпавярховага дома. – Будзем развітвацца?

Яна мякка пазірала на Васіля. Нібы толькі зараз прыкмеціў ён ладненькую, амаль ідэальную фігуру сваёй спадарожніцы. Гэтую грацыёзную маленькую фігурку пад асеннім плашчом, апяразаным дзяжкай. З-пад незашпіленага ля падбародка шэрага плашча, кантрастуючы з цёмнай капой валасоў і навакольным паўзмрокам, віднелася бялюткая Таніна шыя. Яна была так блізка ад Васіля, што моцна захацелася яму нагнуцца ды пацалаваць гэтую белую часцінку дзявочага цела. Яна, напэўна, такая пяшчотная на дотык.

– Дык бывай, Таня, – прамовіў ён і пасля невялікай замінкі дадаў: – А можна, я табе калі-небудзь пазваню?

– А… гэта калі ласка. – Дзяўчына прадыктавала нумар тэлефона. – Адно… бацька ў мяне, бывае, па тэлефоне грубіць незнаёмым маладым людзям. То ты не звяртай увагі, патрабуй мяне да трубкі – і ўсё тут.

– А што, кавалеры даймаюць?

– Ды не вельмі, – усміхнулася Таццяна. – Проста стары ў мяне задужа сваявольны таварыш. Ты звані, не бянтэжся.

– Згода. – Васіль дакрануўся да бязважкага локціка новай прыяцелькі. – Ну, да пабачэння.

– Усяго добрага, Вася.

Таня жвава ўзбегла на ганак і скрылася ў пад’ездзе.

Добры настрой, з якім Сурмач рушыў ад Танінага дома па асфальтаваных сцяжынах апусцелага мікрараёна, сапсавалі наступныя падзеі.

Ледзь прамінуўшы чарговую арку паміж гмахамі, Васіль нарваўся на дзве вялізныя постаці. Менавіта постаці, бо штучнае святло падала ім у спіну, і разгледзець твары напатканых не выпадала. Сурмач ні трохі не спасаваў ад такой сустрэчы, хаця месца было зусім бязлюднае і малаасветленае, а наўпрост пакіраваў на названых спадароў. Адным словам, дарогу саступаць ім ён не збіраўся. І вось у той міг, калі Васіль амаль прайшоў паміж гэтымі двума здаравеннымі ценямі, ён атрымаў рэзкі ўдар кулаком пад дых і тут жа быў звалены на дол падножкай. Не паспеў ачомацца, як адзін з нападнікаў насеў на яго ўсёй вагою і пачаў выкручваць правую руку. Гэта адбывалася люта, без адзінага слова. Васіль цудам паспеў выдраць кісць з рук-абцугоў грамілы і, схапіўшы яго за шыварат, таргануў долу. Нападнік уваткнуўся носам у асфальт, завыў ад болю і кучай зваліўся з Сурмача. Але той не паспеў ускочыць на ногі, як атрымаў магутны ўдар нагой па галаве ад другога ліхадзея. Уваччу пацямнела, і ўсё далейшае цалкам выпала з Васілёвай свядомасці.

Калі праз некаторы час ён апрытомнеў, то перш-наперш адчуў, што спіну муляе нешта халоднае і сырое. Ён ляжаў дагары, тварам у неба. Вакол зіхцелі акенцы дзевяціпавярховак. Злёгку імжэла – вада капала з непрагляднага неба Сурмачу на лоб, вочы, вусны. Ад ветру шорхала па баках апалае лісце. “Я бачу і чую…” – вызначаў стан рэчаў ачунялы мозг. Хлопец паспрабаваў паварухнуць спярша пальцамі, потым паднёс далонь да твару, абмацаў яго. Тады падняў адно калена, другое…

Праз хвіліну ён ужо стаяў на нагах. І хаця ўнутры цела – жываце, грудзях і галаве – была праведзена сур’ёзная ператруска, ніводзін рухальны член не страціў сваіх функцый, ніводная костка не была паламана. Каб праверыць гэта, Васіль прысядаў, падскакваў, усяляк круціў рукамі і пераплятаў пальцы. Так, ён быў жывы і, можна сказаць, цэлы і здаровы. Гэта самае важнае. І не дужа смуткаваў затым Сурмач, калі выявіў пустэчу сваіх кішэняў, нястачу кашалька, наручнага гадзінніка і вялікага партманэ, калі знайшоў куртку сваю скамечанай у найбліжэйшай сметніцы. Зрэшты, пазней ён успомніў, што ў спешцы забыў партманэ ў Куліка.

Ужо калі ехаў адным з апошніх тралейбусаў да цэнтра горада, разгледзеў ён у няпэўным люстэрку шыбы гузак пад левым вокам, застылую кроў на губах і мноства драпін на твары. У пісягах былі і кісці рук. Дзіўна, толькі заўважыўшы ўсё гэта, і адчуў Васіль, як гараць падраныя аб асфальт далоні, як смыліць скура пад падбітым вокам. Непрывабны выгляд мела і ўся яго вопратка.