Василий Гигевич - Страчанае шчасце

Эоантрап (пілтдаунскі чалавек), знойдзены археолагам-аматарам у 1912 годзе. Грамадскасць атрымала доўгачаканую сенсацыю — шчэлепы ў чэрапе былі як у сучасных арангутанаў, але паверхня зубоў больш плоская, як у чалавека. Хутка астанкі былі схаваны ў Брытанскім музеі, а даследчыкам выдаваліся толькі гіпсавыя копіі, па іх сотні спецыялістаў пісалі дысертацыі пра тое, як адбываліся працэсы ператварэння малпы ў чалавека і чаму спачатку развіваўся чалавечы мозг, а потым усё астатняе. I толькі ў 1953 годзе косткі ўдалося дастаць са сховішча і зрабіць хімічны аналіз. Вынік — звыклы свету эоантрап аказаўся падробкай! Чэрап сапраўды быў старажытны, шчэлепы — амаль сучасныя, былі яны не надта закамянелымі шчэлепамі арангутана, падфарбаваныя спецыяльным хімічным рэчывам. Для прыдання зубам малпы чалавечай формы, іх падпілілі.

Гесперапітэк (небраскі чалавек). У 1992 годзе у штаце Небраска археолагі знайшлі акамянелы зуб. Форма ягоная была такой, што ён не мог належаць ні чалавеку, ні малпе. Быў зроблены вывад: гэта зуб малпачалавека! Тут жа ў буйнейшых часопісах надрукавалі «ўзноўлены» (па адным зубе!) жывапісны выраз продка. Праз пяць гадоў удалося знайсці і поўны шкілет істоты з такім зубам: ім аказалася дзікая свіння, якая і цяпер цудоўна пражывае ў Парагваі.

Сінантрап (пекінскі чалавек). У 1929 годзе ў пячоры недалёка ад Пекіна археолагі знайшлі шкілеты жывёлін і чэрапы малпавага тыпу. Сінантрап аказаўся малпай, забітай людзьмі.

Рамапітэк. У 1934 годзе каля Дэлі знайшлі два дзясяткі зубоў і некалькі кавалачкаў шчэлепаў. У сямідзясятыя гады мінулага стагоддзя былі знойдзены больш поўныя астанкі шчэлепаў рамапітэка, яны амаль нічым не адрозніваліся ад шчэлепаў сучаснага арангутана.

Можна лічыць, што гесперапітэк, сінантрап, пітэкантрап, ад якіх як быццам бы паходзіць сучасны чалавек — памылкі вучоных, эоантрап, як мы бачылі вышэй — падробка...

Неандэрталец... Ён лічыцца недачалавекам. Аднак па аб’ёме мозга ён амаль нічым не адрозніваецца ад сучаснага чалавека. Мікраскапічныя даследаванні рэбраў быка, знойдзеныя на месцы стаянкі неандэртальцаў, пакрытыя разьбою ў выглядзе сімвалаў, сведчаць, што неан­дэрталец, верагодней за ўсё, меў даволі высокі інтэлектуальны узровень.

Пакуль няма ніводнага доказнага і адназначнага факта, які сведчыў бы пра існаванне нейкага пераходнага віду паміж малпай і чалавекам.

Генетыкі даказалі, што геномы (індывідуальныя комплексы генаў) двух людзей з розных канцоў свету адрозніваюцца нашмат менш, чым у дзвюх гарыл з аднаго лесу.

Даследаванні будовы Y-храмасомы чалавека паказалі, што ва ўсіх людзей верагодна быў адзін продак па мужчынскай лініі. У выніку вывучэння мітахондрый высветлілася, што ўсе мы маглі паявіцца ад адной жанчыны. Хоць генетыкі пакуль не могуць сказаць, ці жылі «адкрытыя» продкі адначасова, вучоныя назвалі іх Адамам і Евай...

4. Як пабудаваны сусвет?

На працягу чалавечай гісторыі (гісторый?) светапогляд чалавека мяняўся і будзе мяняцца. Па гэтай жа прычыне сусвет у чалавечым успрыманні на розным гістарычным адрэзку бачыцца па-рознаму. Праз пэўны час сённяшнія ўяўленні пра сусвет нашым нашчадкам пакажуцца дзіўнымі, а то і смешнымі, як многім сённяшнім адукаваным людзям дзіўнымі і смешнымі здаюцца ўяўленні першабытных людзей пра навакольны свет, а значыць, і пра сусвет...

У сучаснай навуцы самай папулярнай лічыцца мадэль пульсуючага сусвету. Яе сутнасць — пад уздзеяннем сіл прыцяжэння рэчыва будзе моцна сціскацца. Нарэшце адбудзецца Вялікі Выбух, і сусвет зноў пачне расшырацца, утвараючы галактыкі, зорныя сістэмы і планеты. Астрафізіку Хокінгу ўдалося скласці формулы, якімі тлумачацца паводзіны такой мадэлі сусвету. Але ўся грандыёзная тэорыя Вялікага Выбуху — фантазія на тэму: «Як бы развіваўся сусвет, калі б ён існаваў заўсёды».

Навуковыя адкрыцці апошніх гадоў прымушаюць усур’ёз сумнявацца як у існаванні чорных дзірак, так і Вялікага Выбуху (Н. Н. Попов. Новые представления о структуре про­странства-времени и проблема геометризации материи. М.: Издательство научной и учебной литературы УРСС. 2002).

Для апісання чорных дзірак выкарыстоўваецца метрыка Шварцшыльда. Пры ўмове, калі Сонца будзе мець радыус 8 км, паявіцца бясконцае ўзрастанне сілы гравітацыйнага прыцягнення. Такія аб’екты становяцца чорнымі дзіркамі, нават святло з іх не можа выйсці. Так званая сфера Шварцшыльда становіцца «гарызонтам падзей». Аб’ект, які трапляе ў чорную дзірку, перасякаючы гарызонт падзей, правальваецца ў «іншы свет» — ніхто ніколі пра гэты аб’ект нічога не будзе ведаць. Чорныя дзіркі маюць яшчэ парадаксальныя ўласцівасці, разабрацца ў якіх не могуць і самі «астрафізікі-чарнадзірачнікі»...