Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

-- Signior Cavaradossi! Recondita armonia… Ed or fra noi parliam da buoni amici… Вы спявалі, як вялікі Энрыка Каруза! Bella tenore!

-- Gracia, signior Spagecci! -- оперны спявак аддана заглядаў у вочы папулярнага мафіёзі-філантропа; у ягоным уяўленні гэты чалавек быў кімсьці сярэднім паміж Донам Карлеонэ і Джузэпэ Вэрдзі.

Гарадзенскія меламаны акругленымі вачыма глядзелі на сардэчнае яднанне мастацтва і крымінала. Але ж Спагеці абсалютна не зважаў на зніякавелыя твары яснавяльможнай публікі па абодва бакі партэра.

-- Я хацеў бы падарыць вам нешта ў знак удзячнасці! -- пасміхнуўся ён тэнару. -- Прыміце, калі ласка, гэты сціплы прэзент!

З гэтымі словамі стары мафіёзі выцягнуў з кішэні даўжэзны, мо з паўтары метры, ружанец.

-- Няўжо пан Спагеці такі набожны? -- шчыра здзівіўся спявак.

-- Гэта незвычайны ружанец, -- хітравата пасміхнуўся Карла. -- Я заўсёды дадаваў адну пацерку, калі забіваў чарговага мудзілу. Не забывайцеся насіць гэты ружанец, і хай вам дапаможа святая Цыцылія, нябесная апякунка музыкаў! А калі ў фінале якой-небудзь оперы вас нехта захоча пакрыўдзіць, вы толькі мне...

Спагеці не паспеў скончыць -- жахлівы выбух на вуліцы прымусіў яго змоўкнуць. Ваконнае шкло вадаспадам пасыпалася ў залу, і паветра пругка ўдарыла па тварах, бы тэатральная завеса. Крышталёвая жырандоля жалобна ценькнула і згасла. У паўцемры бліснулі зляканыя вочы публікі, і ўжо праз секунду тэатр скаланулі істэрычныя енкі паненак і трывожныя крыкі паноў.

Публіка імгненна кінулася да выхаду. Вірлівы натоўп бязлітасна разнёс Карла і спевака па розныя бакі праходу. Ужо ў вестыбюлі зрок старога мафіёзі зафіксаваў дзіўную карцінку: проста перад ягонымі вачыма зіхацеў залаты абразок з выявай святога Януара -- апекуна злодзеяў з махлярамі.

Сіцыліец узняў галаву і прамовіў разгублена:

-- Мama miо!..

Перад ім стаяў той самы Хросны, які калісці ўратаваў ягонае жыццё на старых чыкагскіх бойнях…

Былы лідэр чыкагскай групоўкі “Тутэйшыя” таксама пазнаў Карла. Але адказаць не паспеў. Імгненне, і спалоханая людская плынь выштурхнула на вуліцу і слыннага сіцылійскага мафіёзі, і ягонага названага беларускага брата.

20.

Пасярод вуліцы, акурат перад тэатрам, дымілася вялізная варонка, і збітыя выбухам кляновыя лісты яшчэ кружлялі па-над разбітай брукаванкай. Зграбная лакавая брычка ляжала каля сцяны, і яе колы шалёна круціліся. Спалохана іржалі коні, з прабітых радыятараў легкавікоў свістала пара.

З галоўнага тэатральнага ўваходу хвалю за хваляй выносіла зляканых операманаў. Натоўп хаатычнымі струменчыкамі расцякаўся па завулках, і панскія боты вішчэлі, не раўнуючы, як парсюкі на кірмашы.

Янка Лабановіч незадаволена агледзеў адарванае рукаво фрака і пытальна глянуў на Хроснага:

-- Што гэта было?

-- Мо, Гародню спасцігла кара нябесная, як Садом і Гамору? -- выказаўся Янкель Фінберг.

-- Пэўна, Другая Сусветная вайна пачалася! -- дапусціў Аянька Кільмандовіч.

-- Ды нешта яшчэ зарана, -- разважліва азваўся Іван Брыль.

І толькі Хросны нічым не здрадзіў хвалавяння. Ён спакойна агледзеўся, зафіксаваў позіркам сівога дзядка ў “барсаліне”, лёгка падхапіў яго пад пахі і амаль сілком штурхнуў у расчыненую дзвёрку “Студэбекера”:

-- Паехалі, пакуль мудзілы не наехалі!

Загад прагучаў вельмі дарэчна: з-за суседняга дома выляцеў даўжэзны “Пакард”. За лабавым шклом прамалёўваліся пысы тыповых мудзілаў. Істоты з такімі бездухоўнымі тварамі наўрад ці маглі б уседзець нават пяць хвілін у оперы. Доўгая кулямётная руля, што выторквалася з салона машыны, не сведчыла пра іх міралюбнасць.

Сітуацыя нібыта паўтарала перастрэлку на старых чыкагскіх бойнях. Толькі цяпер у Хроснага не было пад рукамі ані смяротнага машын-гана сістэмы “Максім”, ані выбуховага самагоннага апарата сістэмы “General Electric”, ані нават самай танюткай шваечкі.

І толькі маладзёвы імпэт хлопцаў-янкі дазваляў яму спадзявацца на паратунак.

21.

-- Да заапарка ірвуць, гады! -- азартна прашаптаў Пярдолэк, не адрываючы вачэй ад бінокля. -- Там вам капец і сасніцца!

Вось ужо цэлую гадзіну ён сядзеў на гарышчы воданапорнай вежы насупраць вакзала і цярпліва чакаў, які плён дасць ананімка, напісаная пад ягоную дыктоўку маленькім Срулем. Сіротка не мог адмовіць сабе ў задавальненні пабачыць смерць ненавісных з дзяцінства ворагаў. Плён пераўзышоў самыя смелыя спадзяванні: у баявой аперацыі таварышыкі-чакістыя задзейнічалі не толькі дзве групоўкі прафесійных галаварэзаў, але нават і баявую авіяцыю. Калі б на прывакзальнай плошчы, што сумежнічала з заапаркам, з’явіліся танкі -- былога жандара гэта не надта б і здзівіла.