Максім Клімковіч - Янкі, альбо Астатні наезд на Літве

Неўзабаве па курсе прамаляваліся панарама Гародні. На тле васільковага неба ўрачыста паўставалі вежы старадаўніх храмаў. Цацачны кацярок, што паволі поўз па шэрай нёманскай вадзе, шкроб яе, нібы вострая голка шкло.

По-2 заклаў паўкруг над пажарнай вежай і паляцёў на поўнач. Шасі з пругкімі коламі звісалі пад фюзеляжам, рыхтык, керзавыя боты. Прапелер упэўнена сёк дробныя ватныя аблачынкі.

Няўсмешлівы волат у авіятарскіх акулярах-кансервах прабегся вачыма па лётнай планшэтцы і зыркнуў у бінокль. Гародня з вышыні нагадвала сваю выяву на карце.

Назіральнік выцаліў вачыма тэатр Тызенгаўза і прыклаў да горла ларынгафон. З самалётнай антэны па-над Гародняй панеслася-паляцела чакісцкая радыяграма:

-- Згодна аператыўнай інфармацыі, так званыя янкі ў колькасці чатырох знаходзяцца ў так званым тэатры так званага Тызенгаўза, у квадраце А-3. Разам з імі -- наш амерыканскі таварыш-камінтэрнавец Сміт-Весон, якога вышэйзгаданыя янкі незаконна ўтрымліваюць у палоне, прымушаючы слухаць фашыстскую італьянскую оперу “Тоска”. Першая аператыўная група павінна незаўважна блакіраваць па перыметры ўвесь раён у квадратах А-4, А-5, В-2 і С-3. Другая аператыўная група пад выглядам буржуазных эстэтаў павінна наблізіцца да янкі на адлегласць агнявога кантакту і зліквідаваць іх, як ворагаў народа. Мы, сталінскія сокалы, будзем прыкрываць вас з паветра. Сігналам стане выбух каля так званага тэатра. Звяртаю ўвагу: амерыканскага таварыша Сміта-Весона браць толькі жыўцом! Канец сувязі.

А пад крыламі ўжо ззяў ацынкаваны дах гарадскога тэатра. Каля фасада стаялі легкавікі, брычкі і вазкі гарадзенскіх меламанаў. Вялізны грузавік “Студэбекер”, прыпаркаваны бліжэй да заапарка, міжволі вабіў зрок. Да заканчэння спектаклю заставалася колькі хвілін.

Сталінскі сокал з жалезнымі зубамі паклаў руку на рычаг бомбаскідальніка. Сталінскі сокал у чакісцкай скуранцы вытаркнуў станковы кулямёт, скіраваў рулю наніз і драпежна пасміхнуўся.

19.

Гострыя зубцы турэмнага мура ўгрызаліся ў начное неба, бы іклы цмока. Шчарбаты месяц злавесна адбіваўся ў старажытнай брукаванцы. Танюткі прамень пражэктара паволі прайшоўся па ваконных кратах і спыніўся на пабітай кулямі сцяне.

Неўзабаве канвой жандараў вывеў у турэмны дворык вязня ў памаранчавай кашулі. Прысуд ужо быў зачытаны: за экстрэмісцкую антыўрадавую дзейнасць злачынцу чакаў расстрэл. Але адважны смяротнік не маліў пра спагаду: ён спакойна падышоў да сцяны, расшпіліў гузік кашулі, мужна глянуў у вочы бязлітасным катам і заспяваў…

Расстрэльная каманда спрактыкавана ўскінула рушніцы. Палітвязню заставалася жыць лічаныя секунды.

І тут на сцэну гарадзенскага тэатра, здэкарыраваную пад турэмны замак, імкліва ўскочыў дробны сухенькі дзядок у модным капелюшы “барсаліна” на сівой галаве. Ён узняў пісталет і, не цэлячы, стрэліў у рампу.

-- Basta, certo a quest’ora! -- гнеўны італьянскі вокліч гарманічна наклаўся на ценьканне шкла. -- Не магу больш на гэта глядзець! Колькі разоў слухаю чароўную “Тоску” вялікага Джакома Пучыні, столькі разоў у фінале паганыя жандары абавязкова расстрэльваюць чарговага вялікага тэнара!

Музыкі ў аркестравай яміне адклалі інструменты і, нібы па камандзе, ускінулі галовы, каб зручней было глядзець. Дырыжор выпусціў з пальцаў палачку. Механік сцэны з перапуду запаліў усё святло. І толькі ачмурэлыя акцёры ў жандарскай форме па-ранейшаму стаялі са скіраванымі на Каварадосі стрэльбамі, і гэта канчаткова раз’юшыла дзядка ў “барсаліне”.

Два трапныя стрэлы, і з плячэй жандарскага афіцэра зляцелі бутафорскія эпалеты.

-- Piano, signior Mudillo, -- драпежна пасміхнуўся дзядок. -- La vuole il Karlo Spagecci! Koza Nostra! Sicilia, Palermo.

Словы пра “Козу Ностру” спярша прымусілі музыкаў знакамітай “Ля Скалы” зніякавець. Яны і не чакалі, што спрут сіцылійскай мафіі дацягнуў свае жахлівыя шчупальцы ажно да Крэсаў Усходніх. Але ўжо праз колькі секунд аркестранты паўсталі з-за пюпітраў і шалёнай авацыяй прывіталі Карла Спагеці. Увесь музычны свет ведаў, што гэты стары мафіёзі не толькі ахвяруе шалёныя грошы на оперныя імпрэзы, але і заўсёды бароніць паноў музыкаў ад размаітых непрыемнасцей.

-- Bravo, mafia! -- захлынаўся дырыжор. -- Bravissimo!

-- Viva eccelenza Karlo Spagecci! -- неадкладна адгукнулася струнна-смычковая група.

-- Viva рapа Karlo! -- узнёсла прывіталі дзядка групы ўдарнікаў і духавікоў.

Неўзабаве заўзяты аматар оперы і тэнар, які выконваў партыю Каварадосі, пад воплескі аркестрантаў рушылі са сцэны ў партэр. Размілаваны Карла ласкава тлумачыў спеваку пра “таямнічую гармонію” і “сяброўскую размову” трапнымі цытатамі з “Тоскі”: