Gore Vidal - Stworzenie Świata

– Będziemy chcieli obejrzeć świątynię Isztar – powiedział Kserkses.

– Być może słynny skarb jest wciąż tam ukryty – dodał Mardonios.

Patrząc wstecz, widzę dziś, jak dobrze Dariusz rozumiał młodego Mardoniosa. Żart Dariusza o możliwości zdobycia fortuny w ciągu miesiąca wcale nie był żartem. Wielki Król wiedział już wtedy to, o czym ja miałem się przekonać z biegiem lat, a mianowicie, że mój przyjaciel Mardonios jest bardzo chciwy.

Kserkses chciał obejrzeć grobowiec królowej Nitokris, który znajduje się nad jedną z bram miasta. Na wewnętrznej stronie muru przy bramie wykuto zdanie: „Jeżeli przyszły władca mojego kraju będzie potrzebował pieniędzy, niech otworzy mój grobowiec.”

Ponieważ Dariusz zawsze potrzebował pieniędzy, rozkazał grobowiec otworzyć. Poza ciałem królowej, zabalsamowanym w miodzie, nie znaleziono tam nic, z wyjątkiem kamiennej tablicy, na której widniał napis: „Gdybyś był mniej zachłanny i zuchwały, nie zostałbyś rabusiem grobów.” Dariusz osobiście wrzucił ciało królowej do Eufratu. Niezbyt taktowne posunięcie, ale Dariusz bardzo się rozgniewał.

Namiestnik zapewnił nas, że skarb Nitokris jest po prostu legendą. Z drugiej strony – jakkolwiek o tym nie wspomniał – coś, co wyglądało niemal na całe złoto świata, wystawione było w świątyni Bel-Marduka.

Po latach Kserkses zabrał wszystkie złote przedmioty ze świątyni, włącznie z posągiem Bel-Marduka. Następnie kazał je stopić i bić z nich monety na wydatki związane z wojnami greckimi. Jak można się było spodziewać, współcześni Babilończycy lubią twierdzić, że późniejsze kłopoty Kserksesa spadły na niego w następstwie tego świętokradztwa, co jest oczywiście nonsensem. W gruncie rzeczy Cyrus, Dariusz i młody Kserkses szli na zbyt wiele ustępstw w stosunku do licznych lokalnych bóstw imperium. Chociaż nasi Wielcy Królowie dyplomatycznie pozwalali ludziom oddawać cześć lokalnym bóstwom, sami nie powinni byli wyznawać innego boga poza Mądrym Panem. Pół Prawdy równa się całemu Kłamstwu, jak powiedział Zoroaster.

Zopyros okazał się doskonałym gospodarzem. Pozostał w swoim domu w górze rzeki i nie widzieliśmy go ani razu. Przebrani za zwykłych Medów mogliśmy do woli zwiedzać miasto. Straż, rzecz jasna, nigdy nie znajdowała się daleko od Kserksesa; postarała się o to królowa Atossa. Okazało się, że była u Dariusza i błagała go, żeby zatrzymał Kserksesa w domu. Ale ponieważ nie można zmieniać postanowienia Wielkiego Króla, Atossa wymogła na nim prawo wybrania przynajmniej strażników Kserksesa. Mnie kazała przysiąc, że będę pilnować Mardoniosa. Uważała, że jest zdolny do zabicia Kserksesa, i nic, co bym mógł powiedzieć, nie przekonałoby jej, że się myli. – Ojcem jego jest Gobryas, jego bratankiem Artabazanes. Boję się spisku. Z chwilą, gdy mój syn znajdzie się sam w Babilonie… – Tym razem jednak Atossa nie miała racji. Mardonios był szczerze oddany Kserksesowi. Co więcej, nie znosił swojego ojca i nie odczuwał żadnej sympatii dla swojego bratanka Artabazanesa.

Jak wszyscy przybywający do Babilonu, poszliśmy prosto do świątyni Isztar, gdzie kobiety uprawiają prostytucję. Zgodnie z odwiecznym prawem tego kraju każda Babilonka obowiązana jest raz w życiu udać się do świątyni Isztar i czekać na dziedzińcu, aż jakiś mężczyzna zaofiaruje srebrny pieniądz w zamian za jej ciało. Pierwszy, który wręczy jej pieniądz, ma do niej prawo. W innych świątyniach tej bogini prostytuują się młodzi mężczyźni i chłopcy. Trafiając na chłopca zdobywa się podobno szczególne łaski Isztar. Na szczęście dla Babilończyków nie muszą oni nawet raz w życiu odgrywać takiej roli. Ten zaszczyt zarezerwowany jest dla kobiet.

Nasza trójka stała z szeroko otwartymi oczami na skraju zewnętrznego dziedzińca. Na ziemi w promieniach gorącego słońca siedziało około tysiąca kobiet różnego wzrostu, budowy, wieku i stanu. Nie było tam nawet płóciennego dachu. W głębi dziedzińca w portyku wylegiwali się leniwie eunuchowie świątynni, pilnujący, żeby goście nie zbaczali z oznaczonych na ziemi pasów. Każdemu mężczyźnie wyznacza się pas, wzdłuż którego musi się poruszać. Inaczej wytworzyłoby się zbyt wielkie zamieszanie. Po obu stronach pasów siedzą kobiety.

To dziwne, ale Babilończycy rzadko przychodzą do świątyni. Przypuszczam, że są do niej przyzwyczajeni. Poza tym z pewnością peszy ich widok żon, sióstr czy córek w służbie bogini. Ale do Babilonu przybywa wystarczająca liczba ludzi ze wszystkich stron świata, żeby panie mogły uzyskać błogosławieństwo bogini Isztar.

Kserkses, Mardonios i ja szliśmy gęsiego po pasie, między gromadą siedzących kobiet. Ostrzeżono nas, że te, które mają wygląd zadowolonych, to przeważnie zawodowe nierządnice udające służki bogini Isztar. Mimo że niekiedy bywają ponętne, należy ich raczej unikać. Lepiej wybrać kobietę smutną i poważną, robiącą wrażenie istoty, której dusza oderwała się od ciała ofiarowanego bogini.

Większość mężczyzn przybywających do tego świętego miejsca nie grzeszy urodą. Jakaż to musi być radość dla – powiedzmy marnie zbudowanego piekarza – gdy uda mu się zdobyć za jednego srebrnika piękną córkę jakiegoś wielkiego pana. Ale nawet dla nas, trzech przystojnych perskich książąt – dodaję sobie splendoru – była to bardzo przyjemna sytuacja. Zwłaszcza że z powodu naszej młodości rzucano nam wiele zachęcających spojrzeń.

Zgodnie ze zwyczajem wyboru dokonuje się rzucając monetę na kolana kobiety. Wówczas ta wstaje, bierze cię pod ramię i prowadzi do świątyni, gdzie ustawiono kilkaset drewnianych przegród tworzących jak gdyby cele bez drzwi. Jeżeli znajdziesz wolną celę, robisz to na podłodze. Wprawdzie eunuchowie niechętnie widzą gapiów, lecz piękne kobiety czy mężczyźni często przyciągają pokaźną ich liczbę – na krótko. Okoliczności skłaniają do pośpiechu w służbie Isztar. Jedną z przyczyn tego jest fakt, że dla zagłuszenia ostrego zapachu kopulacji pali się tam tyle wonności w kadzielnicach, że powietrze przesycone jest sinym duszącym dymem. Oddychanie nim przez dłuższy czas, nawet w służbie bogini, może doprowadzić człowieka do omdlenia.

Jakkolwiek cudzoziemcy przeważnie rozbierali się do naga, my, wytworna perska młodzież, zachowaliśmy na sobie szaty, co szczególnie rozbawiło Greków. Dość szybko ułatwiliśmy złożenie ofiary z własnego ciała trzem dziewczynom pochodzącym chyba z dobrych domów. Wyglądały na zadowolone z nas. Ale kiedy Mardonios zapytał swoją dziewczynę, czy zechce się z nim jeszcze raz spotkać, odpowiedziała mu całkiem poważnie, że gdyby to zrobiła, zostałaby na zawsze potępiona przez Isztar. Była zresztą mężatką. Na pożegnanie podziękowała mu uprzejmie za przysługę.

Dziewczyna, którą sobie wybrałem, robiła wrażenie bardzo zawstydzonej. Powiedziała mi, że niedawno wyszła za mąż. Jeszcze będąc dziewicą chciała poświęcić swoje ciało dla Isztar, ale matka jej odradziła. Widocznie zbyt wiele babilońskich dziewic miało ostatnio niefortunne doświadczenia z brutalnymi przybyszami. Tak więc czekała do dziś. Powiedziała mi, że jest całkiem zadowolona. Następnie po tym krótkim stosunku, który bardzo rozśmieszył dwóch jasnowłosych przybyszów z północy, uporządkowaliśmy naszą odzież i odeszliśmy. Powtarzali za nami złą greczyzną: – Jak oni mogą to dobrze robić w ubraniu? – Zignorowaliśmy ich.

– Najgorsze, że można się zarazić jakąś chorobą – powiedziała dziewczyna, kiedy szliśmy na dziedziniec. – Nie wiadomo, na kogo się trafi. Matka mówiła, że jeżeli podejdzie do mnie jakiś brudas, mam się zacząć krzywić i bełkotać jak idiotka. Jeżeli zaś zauważę schludnego młodzieńca, mam się do niego uśmiechać. Jestem bardzo zadowolona, że uśmiechnęłam się do ciebie.