Кастусь Акула - За волю

— Алесь, як табе ня брыдка! Пасаромся! — злосна сыкнула Вера. Твар ейны наліўся чырваньню а вочы глядзелі кудысьці ўбок.

— Ты-ж гэта хацела падкрэсьліць. Ці-ж ня так? — настайваў Алесь.

— Я хацела табе расказаць, што на мяне гарыла напаў і моцна пакрыўдзіў. Я тады была вельмі маладая. Гэта ня жарты былі. Ад таго часу я баялася хлапцоў, ня мела ніколі бойфрэнда і ніколі нікому не дазваляла дакрануцца да сябе. Я старалася наўмысна не малявацца і ня прыкрашвацца, як іншыя дзяўчаты, значыцца ня ўжывала памады для вуснаў ці якой іншай касмэтыкі таму, што не хацела каму на вока выстаўляць сябе. Да мяне ўсёроўна хлопцы лезьлі, але я ніколі ні зь кім не хадзіла. Я не магла пазбыцца страху ад таго брутальнага нападу. Тады, як ты прыйшоў, я старалася быць добрай і ты бачыў як гэта выйшла.

— Ты бедная, дарагая мая, — суцяшаў яе Алесь пабачыўшы, што гэтая споведзь скалыхнула Веру да глыбінь. Пад квяцістай сукенкай рухаліся захінутыя ў «крос-май-гарт-бра» поўныя грудзі. Адкрытасьць і поўная шчырасьць у вачох. Такая шчырасьць паўстае пасьля разладаваньня вяліке эмоцыі і душэўнага цяжару.

— Я хацела табе расказаць, каб ты зразумеў чаму той першы раз, як ты хацеў пацалаваць мяне, чаму я не магла… Я ніколі й нікому раней гэтага не расказвала.

— Ну дык што? Хочаш, каб даў табе мэдаль за адвагу? — сказаў Алесь.

— Алесь, як ты можаш так казаць? — дакарала дзяўчына.

— Выбач, я не падумаўшы…

Доўга маўчалі. Лёгкі вецярок забаўляўся дубовымі лісьцямі. Непадалёку на траве спыніўся робін, нахіліў галоўку, быццам прыслухоўваўся, дзеўбануў нешта ў траве ды выцягнуў вялікага дажджавога чарвяка, пырхнуў і зьнік у гушчы лесу. Дзесьці за ўзгоркам раскрычаліся павы. Там у загарадцы гарадзкі гаспадар парку трымаў некалькі жывёлаў і птушак для малечы.

— Алесь, — ціха, ледзь чутна сказала Вера.

— Што?

— Раскажы пра сябе.

— Што ты хочаш цяпер ведаць?

— Калі я цябе раней прасіла дык ты ўсё зьвёў на жарты. Я запраўды хацела-б ведаць што сталася ў вайну…

— Ці гэта так важна? — насьцярожыўся Якімовіч. Ён ня змог-бы ў той час вытлумачыць чаму якраз гэтак а ня інакш рэагаваў на пытаньне каханай дзяўчыны. Яна выглядала сумленнай і шчырай. Вось цяпер-жа, тут пад гэтым дубам-гігантам раскрылася яму, здаецца, поўнасьцю. Выспавядалася, што называецца. А ён-жа быў пэўны, што кахаў яе. Дык дзе была тая запруда, што перашкаджала яму выказацца?

— Так, Алесь, я-б хацела ведаць.

Вера адчула вялікую палёгку калі падзялілася з Алесем сваім мінулым, — няхай сабе малым кавалкам яе, — нібы выспавядалася. Спадзявалася, што Якімовіч нейкім падобным чынам адудзячыцца ёй. У гэны час Капшун і ягоная банда ня прысутнічалі ў ейных думках, хаця й пытаньне ейнае было народжанае калішнім загадам разьведаць пра гэтага «фашыста», што побач.

— А што ты хацела-б ведаць?

— Ну пра вайну, дзе ты быў, што рабіў? Усё…

— Слухай, Вера. Давай, ня псуй прыгожага дня. Навошта гаварыць пра вайну, калі мы можам займацца каханьнем? Давай пра гэта… Перш за ўсё дай мне цалусіка!

— Не, Алесь! Я хачу, я прашу цябе мне расказаць!

— Ня маю таго настрою, — сказаў Алесь зь вялікім націскам на апошняе слова.

— Ці-ж я ў цябе чаго замнога прашу? — насядала дзяўчына. — Я-ж во расказала пра маё самае важнае…

Цяпер яна поўнасьцю ўсьведаміла моц каханьня, якое нарадзілася ў ейным сэрцы да гэтага прыгожага дзяцюка. Недзе ў нутры падазрэньне, пасеенае Капшуном, імкнулася да выясьненьня, каб запярэчыць, што хлапец мог быць такім, якім яго Капшун намаляваў.

— Ну, ведаеш, я-ж казаў табе, што гэта ня так важнае нешта, — тлумачыў Алесь зь нецярплівасьцю ў голасе. — Скажы, навошта так насядаеш?

— Ты мне дарагі, я цябе кахаю. Я-ж табе расказала пра сябе.

— Божа мой! Ці-ж мала табе таго, што я пра сябе ўжо расказаў?

Недзе парвалася струна, голас павысіўся. Гэта нядобра. Прычына ляжала недзе ў мінулым. Узьненавідзеў усякіх сьледавацеляў-інквізітараў.

— Ня крычы на мяне, Алесь! Я хацела…

— Ты хацела, каб я перад табой выспавядаўся. Ты сама пачала сваю споведзь, хоць я і не хацеў слухаць…

— Добра, Алесь, я ня буду цябе змушаць. Я бачу, што ты мяне не дацэньваеш.

Голас дрыжэў. Яна была пры сьлёзах. Раптам устала і хуткімі крокамі пайшла прэч.

— Вера, вярніся!

Дагнаў дзяўчыну, схапіў яе за руку, але яна адпіхнула яго.

— Ідзі ад мяне! Я ніколі не хачу цябе бачыць!

У голасе дзяўчыны была такая рэзкасьць, якой раней ад яе ня чуў. І ў тым — поўная фінальнасьць. Зьбянтэжаны такім нечаканым паваротам, Алесь стаяў быццам прылеплены нагамі да сьцежкі, кроў малаткамі бушавала ў скронях, слабая млоснасьць разьлілася ля ног і ззаду калі той «цудоўны рамонак» зьнік за пагоркам на сьцежцы. Рука палезла ў кішэню й выцягнула сярэбраную папяросьніцу. Едкі дым ускалыхнуў лёгкімі.