Вольга Гапеева - (в)ядомыя гісторыі

Ніхто мяне не папракае, але мне ўсё адно сорамна, і я ўжо не магу трымаць відэлец, рукі робяцца ці то ватнымі, ці то гумовымі, сківіцы нямеюць, вочы засяроджваюцца на адной бясконца белай (паступова бясконца чорнай, а потым зноўку белай) кропцы, наліваюцца-напаўняюцца нечым слізкім, ім на мяне пляваць, вочы пачынаюць жыць сваім асабістым жыццём, і есці робіцца немагчыма. Мяне паралізуе. Калі ты кагосьці ясі — нехта абавязкова павінен з’есці і цябе. Ад гэтай думкі робіцца ніякавата, і я ўзгадваю Генрыха, які часам не можа прымусіць сябе ўскрыць бляшанку кансерваў, бо ўвесь гэты працэс топіць яго ў дэпрэсіі. Не, гэта не лянота….не ля нота…не мі нота……ды і не рэ, напэўна, …гэта нейкая какафонія. Нешта такога кшталту адбываецца і са мной. Варта толькі запусціць гэты механізм. Рэчы, у якіх захоўваюцца прадукты харчавання падаюцца целамі, і выцягванне з іх начыння ператварае мяне ў паталагаанатама. Ускрыванне слоікаў, бляшанак, надрыванне пакункаў, высоўванне з іх мяккага або цвёрдага, халоднага ці ўжо падагрэтага, вадкага ці гумовападобнага, але цела — працэс вымання вонкі таго, што знаходзілася пэўны час унутрох, робіць з мяне акушэрку, дэміурга, які памнажае колькасць аб’ектаў у наваколлі. Цяпер на кухні я не адна: працяглыя палачкі сардынаў блішчаць у алеі, масла, яшчэ не паспеўшы адтаяць, вуглавата і няроўна пачуваецца на хлебе, аліўкі радуюцца промням штучнага лямпачнага святла, памылкова прымаючы яго за сонца, у іх ужо няма костак, але гэта іх не бянтэжыць, бо ёсць крыніца святла, ёсць сонца, а значыцца ёсць яшчэ дзень на пражыванне. На маім стале новае жыццё. Я гляджу на яго і адчуваю стому ад жалеза, вастрыні нажоў і відэльцаў, гэтых дасканалых прыладаў гвалту. Катаванне стамляе не толькі ахвяру, але і ката. Тэлефон. Я здымаю слухаўку:

— Што робіш?

— Я на кухні.

— Абедаеш?

Тут я надломваюся, паволі з’язджаючы на падлогу, бо не магу паверыць у існаванне такога слова. Я не магу назваць свой наваствораны свет «абедам» і вярнуцца ва ўласнае цела, якое спа-жывае іншыя целы, каб самому пратрымацца хаця б дзень. Я сыходжу з кухні.

У алівак з’яўляецца шанец пабачыць сапраўднае сонца.

Пад вакном бегае новае пакаленне. Я запальваю канфорку і перацягваю на яе імбрык. Адчыняю шафу. Спачатку гляджу на каву, потым на гарбату. Думаю, з чаго пачаць. Узгадваю, што сёння выходны, і спыняюся на каве.

У дзяцінстве гарбата была нейкай сумнай, салодкай і горкай адначасова. Пасля яе заставаўся непрыемны смак у роце, таму я яе доўга не любіла і піла збольшага адну каву. Цяпер я кавы амаль не п’ю.

Першай уласна сабранай гарбатай была чабаровая. У дзяцінстве я збірала чабор разам з мамай і татам у лесе праз дарогу. Мы прыносілі дробныя суквецці дадому, выкладалі на бляху ў духоўку, а потым, калі яны падсыхалі, перасыпалі ў паўлітровы слоік. Цяпер замест кавалка лесу тут новыя дамы, а чабаровую гарбату я набываю ў краме.

Ліпавую гарбату я збіраю амаль кожнае лета з ліпы, што расце ў бабуліным палісадніку. Збіраю, старанна рыхтую, высушваю, прыводжу дадому, складаю ў скрыначку і не п’ю.

Эпапея з зялёнай гарбатай пачалася, калі хлопец з далёкай кітайскай вёскі прынёс мне маладое лісце чаю і сказаў, што гэта вясна і што гэта трэба абавязкова піць са шкляных кубкаў, каб можна было ўбачыць тонкі няўпэўнены колер запаранага лісця. У мяне, вядома ж, не знайшлося простых шкляных кубкаў і тады ён прынёс і іх. Колер сапраўды быў фантастычны, але, як кожная вясна, гэты чай скончыўся і засталіся адны шклянкі.

Каб хоць трошку адчуць сябе пандай, я п’ю бамбукавы чай, з лісця бамбука, ён пахне свежым сенам, але не настолькі, каб я адчула сябе поні, а не пандай.

Марцыпанавы чай я п’ю, калі на пытанне «ну які чай табе рабіць» я ўжо не ведаю, што адказваць, бо за дзень выпіла, здаецца, ужо ўсе магчымыя гатункі і тады ўзгадваю пра яго і кажу: «мне чай са смеццем», таму што ён вельмі дробны і не асядае на донца(ы) кубку.

Скрутачак чаю пу-эр, быццам ізаляваны хворы, абгорнуты папяровымі бінтамі, ляжыць у шкляным слоіку з-пад сочыва. Выглядае гэта дзіўна, таму што слоік вялікі, а пу-эр маленькі.

Зрэдчас я ўзгадваю чакалядны чай і разам з ім чалавека, што падарыў яго.

Чай з малаком першы раз давялося пакаштаваць у Ірландыі. Асабліва непрыемных уражанняў ён не пакінуў, можа нават наадварот, гэтая гастранамічная падзея хутчэй была са знакам плюс, чым са знакам мінус.

Читать дальше