Владимир Федосеенко - Віхры на скрыжаваннях

Надышоў час сустрэчы, і з кустоў на сцяжынку выйшла двое паліцэйскіх. Камандзір насцярожыўся: Баннік не ведаў, што Валодзя будзе з групай, бо ў мінулы раз яны сустракаліся адзін на адзін. Калі паліцэйскія падышлі, Валодзя пільна ўгледзеўся ў вочы Банніку. Але камандзір толькі заўважыў, што Баннік сёння больш вясёлы і смелы. У мінулы раз паліцэйскі змяніўся з твару, гаварыў дрыжачым голасам, без адзінай усмешкі. І Валодзя заключыў тады, што Баннік баязлівец. Сёння ж ён падае лепшыя надзеі.

Баннік прадставіў свайго сябра. Той хуценька назваў прозвішча - Арлоў.

- Ну і прозвішча ў цябе, зусім не падыходзіць з такім прозвішчам у паліцыі служыць.

Той паціснуў плячамі, пачырванеў і апусціў вочы.

- Нічога, не саромейся, прозвішча гэта наша, і ты з яго зможаш сцерці ганебны налёт, і яно па-нашаму загучыць. Правільна, хлопцы? - звярнуўся камандзір да сваіх дыверсантаў.

- Правільна! - адказалі яны.

- Бачыш, усе так думаюць, - паляпаў Валодзя па плячы Арлова. - А ты не баяўся да нас ісці?

- Баяўся, але падумаў: лепш смерць, чым працягваць служыць у паліцыі.

- А даўно ты там?

- Ужо тры месяцы...

- А я ў партызанах нядаўна - усяго два гады.

Напэўна, Арлоў не зразумеў гумару і ніяк не адрэагаваў. Толькі пачаў расказваць, што ён са Жлобіна, дома засталася адна маці. У паліцыю ён трапіў не добраахвотна, а па мабілізацыі, як называлі немцы.

- Добра, нашы новыя сябры. Скажыце, калі ласка, вам на месцы відней, як можна спаліць мост?

- У нас ужо ёсць каністра бензіну, - пачаў Баннік. - Мы яе прыкапалі пад абрывам ля моста. Трэба ісці тады, калі мы з Арловым будзем стаяць на варце. Усе разам абальём бензінам і падпалім. Мы яшчэ каністру знойдзем.

- А далей?.. Адразу ж у доме паднімецца трывога. У вас каля дома нават ёсць акопы, траншэі. Выскачыць ваша ўсё войска і з кулямётаў, аўтаматаў, вінтовак прыцісне нас на голым полі. Значыць, каб спаліць мост, трэба знішчыць і ваша войска?

- Ведаеце, добрая палавіна паліцэйскіх амаль адкрыта гаворыць, каб як устанавіць сувязь і пайсці да партызан. Ці варта такім паліцэйскім навязваць нечаканы бой?

Валодзя задумаўся і адказаў:

- Правільна ты гаворыш, нельга навязваць нечаканы бой. Трэба, каб тыя, хто за нас, былі папярэджаны, што па іх прыйдуць партызаны. Дату не кажы, а прасачы за іх дзеяннямі. У вас ва ўсіх пароль адзін?

- Так.

- Дык з немцам, які будзе стаяць на варце, пагаворыць на іхняй мове наш таварыш Данілаў. Ён з бясшумкай наведае каменданта і астатніх салдат. Я са сваімі хлопцамі зайду да паліцэйскіх. Толькі трэба, каб на варце стаяў таксама наш чалавек.

- Будзе, ёсць у мяне хлопцы, што папросяць каго-небудзь падмяніць, - сказаў Баннік.

- А дзе знаходзіцца зброя паліцэйскіх?

- У козлах, каля парога.

- Гэта вельмі добра. Так, а начальнік ваш дзе спіць?

- Ён бывае толькі днём і ўвечары, а начуе там, недалёка, у адной жанчыны. Яна развялася з мужам.

- Хлопцы, самалёт ідзе прама на нас! - крыкнуў Данілаў.

Усе кінуліся за дрэвы. І не паспелі аглянуцца, як самалёт чыркануўся па зямлі, клюнуў носам і перавярнуўся ўгару коламі. Адбылося ўсё гэта так нечакана, што спачатку ўсе аж разгубіліся.

Над нямецкім самалётам, які няўдала прызямліўся, кружыў яшчэ адзін сцярвятнік з чорнымі крыжамі. Вось ён зрабіў разварот і пайшоў на пасадку. Але гэты самалёт не садзіўся на ржышча, а на роўную шырокую лясную прасеку, якую, напэўна, ніхто ніколі не араў. Дыверсанты кінуліся па прасецы да самалёта. І тут Валодзя зрабіў непапраўную памылку: не дабегшы метраў на пяцьдзесят, ён пусціў па ім чаргу з аўтамата. Самалёт адразу ж крануўся і пабег. Хлопцы стралялі ўслед з вінтовак, але ён адарваўся ад узгорка і ўзняўся над лесам.

Валодзя дакараў сам сябе за гэту памылку. Трэба было пачакаць, пакуль вылезе лётчык, расстраляць яго і знішчыць самалёт. Напэўна, хлопец ніколі так не перажываў, як цяпер. Цяжка ў яго было на душы яшчэ і таму, што ён не мог вылаяць самога сябе ўслых. Было няёмка - прысутнічалі паліцэйскія.

Дыверсанты разумелі Валодзю, але таксама маўчалі і хутка ішлі да перакуленага самалёта.

- Той, напэўна, садзіўся, каб дапамагчы гэтаму, але не давялося, - сказаў Баннік.

- Канешне, - буркнуў Валодзя.

Нямецкі лётчык быў жывы, але кабіну так прыціснула да зямлі, што ён не мог яе адчыніць. Партызаны, хто рукамі, хто штыком, хто палкай, адкопвалі кабіну. Гітлераўскі лётчык, пачуўшы людзей, пачаў крычаць. Данілаў прысеў на калені і прыслухаўся.

- Хутчэй ратуйце, мне вельмі дрэнна, - пераклаў Данілаў і па-нямецку адказаў, што няхай патрывае крышку, зараз вызваляць.