Владимир Федосеенко - Віхры на скрыжаваннях

- Гэта таму, што з Валяй мяне ўбачыла?

- І таму, і таму...

- А мне Валя падабаецца.

Зіна павярнула галаву ўбок:

- Ну, Валя іншы чалавек, яна жорсткая.

- Няпраўда, яна вельмі ласкавая, добрая.

- Да цябе, можа быць. Я, дурная, заўсёды да ўсіх была добрай. Не трымалася на пэўнай дыстанцыі ад мужчын, а трэба было паводзіць сябе інакш. Дык характар жа такі, што не хацелася нікога пакрыўдзіць. І праз яго я загубіла сябе, загубіла. Як усё атрымалася ў мяне з Шабліным, я не магу і цяпер асэнсаваць. Але мне трэба было называцца яго жонкай.

Зіна разгаварылася, і ёй стала лягчэй. Але гэта душэўная лёгкасць часовая. Варта застацца ёй адной, і зноў непамерны цяжар сцісне грудзі, палезуць у галаву надакучлівыя думкі. Жанчыны і маці пераконвалі яе, што народзіцца дзіця і яна сама зменіцца. Але Зіна пакуль што ў новым стане сябе не ўяўляла. Маладой жанчыне лёгка чакаць дзіця, калі побач з ёю любімы чалавек. І рэдка якая не разгубіцца, калі побач такога чалавека няма. Зіне вельмі хацелася больш падрабязна ведаць пра Валодзевы адносіны да Валі, і яна запытала здалёк:

- Каб я не выйшла замуж і ты вярнуўся, у нас бы, напэўна, ранейшых адносін не было?

- Чаму?

- Ужо была Валя ў нас.

- Ну і што?

- У мяне яшчэ да вайны рэўнасць узнікла, і толькі праз яе. Ды і Шаблін гаварыў, што ён паспяшаўся, што ажаніўся са мной.

- Не Шаблін, а Капыцкі, так яго сапраўднае прозвішча, і ён у паводзінах не прыклад для хлопцаў і мужчын.

- Капыцкі? - здзівілася Зіна.

- Так, і ён ніякі не палітрук. Прайдзісвет. Жыў па дакументах палітрука. А ты думала, што такі агідны чалавек мог палітруком быць?

- Вось чаму ён і звярэў, калі я выказвала свае сумненні, ці быў ён палітруком.

- Ты думаеш, што ў мяне з-за цябе адбыўся з ім такі канфлікт?

- Не, я так нават і не думала. Ён усіх імкнуўся падпарадкаваць, ды не ведаў як. Падхалімы яму падабаліся. А ты пачаў пярэчыць. І з гэтага ў вас усё і пачалося.

- Я не магу дурню падпарадкоўвацца, а загады разумнага буду выконваць, не лічачыся ні з чым, але ж без падхалімства. Памятаю, перад вайной мне бацька расказаў анекдот, і ён мне моцна ўрэзаўся ў памяць. Можна расказаць?

- Расказвай.

- Спыніўся генерал каля вялізнага каменя, паклікаў да сябе афіцэра сярэдняга рангу і кажа: «Паслухай, пішчыць штосьці пад каменем». Той прысеў на калені, прыслухаўся, а потым устаў і адказвае: «Так точна, пішчыць, ваша высакароддзе». Паклікаў генерал да сябе афіцэра чынам ніжэй. Той пацвердзіў свайго папярэдніка. Потым генерал паклікаў сяржанта. Ён прыслухаўся і кажа: «Так, ваша высакароддзе, папісквае хтосьці». Рашыў генерал выклікаць салдата. Салдат папоўзаў вакол каменя, затым устаў і гаворыць: «Ваша высакароддзе, гэта ў вас у вушах пішчыць». Генерал падзякаваў салдату і сказаў, што ён самы сумленны воін.

Зіна ўсміхнулася, памаўчала, потым вярнулася да свайго ранейшага пытання. Яе здзіўляла: адкуль Валя ведала ўсё пра яго. Яна сказала, што ў многіх тады яшчэ складвалася ўражанне, што дзяўчына чакала Валодзю са шпіталя. Можа, ён калі хлопцам што расказваў, а тыя перадавалі ёй. Валодзя прызнаўся, што спачатку ён вельмі перажываў за Зіну. А потым свае асабістыя няўдачы паступова выцеснілі яе з сэрца. А канчаткова душэўны боль за Зіну заглушыла і зняла Валя.

- І ты кахаеш яе? - запытала Зіна.

- Вельмі.

- Добра, што ты зайшоў, мне лягчэй стала. Дык мне было б балюча, калі б я ведала, што ты нікога не кахаеш.

- Штосьці ў цябе ўсё атрымліваецца наадварот: то ты рада была, што мяне расстралялі, а цяпер радуешся майму новаму каханню.

- Напэўна, калі не шкадуеш самога сябе, тады не шкадуеш нікога.

- О-о не, ты нешта не тое гаворыш. Іншы раз не шкадуеш самога сябе дзеля другога чалавека. Канешне, калі перакананы, што той, другі чалавек, заслугоўвае гэтага...

- Дзе ж Валя цяпер, у тваёй маці нябось?

- Яна паранена, і тут яе няма.

- Вось чаму ты і зайшоў да мяне... - І памаўчаўшы: - Валю шкадуеш, а бярэш з сабой на аперацыі...

- А табе яе не шкада?

- Я яе ненавіджу таму, што яна мяне ненавідзела.

- Дык яна раўнавала да Капыцкага.

- Патрэбен ён быў ёй. Ведаю я чаму.

- Можа, правільна яна рабіла?

- Не ведаю. І цяжка яе параніла?

- Лёгка, у нагу.

- Дык глядзі, яшчэ заб'юць.

- Не, я ёй цяпер не дазволю ўдзельнічаць у цяжкіх і складаных аперацыях.

- Толькі сам будзеш ваяваць... Глядзі, зберажэш яе для каго-небудзь іншага...

- Ну і што ж. Тады такі мой лёс - захоўваць дзяўчат для іншых.

- Цябе б не параніла, і не было б са мной нічога падобнага.