Владимир Федосеенко - Віхры на скрыжаваннях

- Мы далёка забеглі і матацыкла нават не бачылі, - сказаў Пыліла.

- Якраз наадварот. Праскочыў бы ён міма нас, тады што, даганяй?.. А так бы ён увесь час быў пад агнём. Ну і гранаты ты мне даў, - звярнуўся Валодзя да перакладчыка. - Такія яйкі толькі пад гуску падкладваць. Разарвалася перад самым матацыклам і толькі твар аднаму фрыцу крыху падрапала. Вось каб я «эфку» сваю пусціў, дык іх бы на катлеты змяшала. Труп гэты сцягніце ў траву за плот. Мы паедзем, людзі пахаваюць.

- Дык мы паедзем адсюль? - запытаў Анатоль.

- Так. На вось нямецкі пісталет, і хопіць з цябе ў Ніўках трафеяў, - засмяяўся Валодзя. - Паедзем у Маркаўшчыну, тая вёска не на такім бойкім месцы, і стаяць нам будзе бяспечней.

Пыліла пайшоў у двор па сваю параконку. Ён быў паганятым на ёй. А камандзір з Анатолем былі верхавыя. Перакладчык завёў матацыкл і ў люльку пасадзіў Валю.

Толькі партызаны пакінулі вёску і па палявой дарозе ўз'ехалі на ўзгорак, як з-за Нівак па іх пачалі біць з кулямёта. Было ўжо далёка, але кулі рыкашэцілі і са свістам праляталі над галовамі. Усе кінуліся хутчэй у лагчыну, толькі Данілаў саскочыў з матацыкла і пачаў штосьці корпацца ў ім.

Валодзя павярнуў каня і крыкнуў:

- Давай хутчэй адтуль.

Перакладчык сеў на матацыкл і ціха паехаў з узгорка.

- Што там у цябе здарылася? - запытаў Валодзя.

- Пярэдняе кола спусціла, прабіта асколкам.

- Зараз жа знішчай яго. У партызанах на матацыкле, ды яшчэ няспраўным, ваяваць нельга, - сказаў камандзір.

Валя выскачыла з люлькі і пайшла да падводы, а Данілаў яшчэ ціскаў кола, таптаўся каля матацыкла. Відаць было, што яму шкада машыны, але ж нічога не зробіш, трэба спаліць. Ён дастаў каністру з бензінам, абліў матацыкл, памачыў нейкую анучу ў бензін, адышоў убок, запаліў яе і кінуў на люк. Матацыкл успыхнуў, нібы свечка. Данілаў пабег даганяць сваіх. Неўзабаве пачуўся выбух. Перакладчык растлумачыў, што гэта ўзарваўся бак з бензінам.

Пара дужых коней ішла напружана, бо на калёсах сядзела аж восем чалавек. Валодзя падумаў, што трэба недзе ўзяць яшчэ некалькі коней з сёдламі, тады манеўраваць будзе значна лягчэй. Разведчыкі ведаюць у нейкай вёсцы майстра, што робіць сёдлы, можна будзе заказаць таму, каб зрабіў штукі тры.

Камандзір звярнуў увагу на перакладчыка, які сядзеў на калёсах у задку і нізка звесіў галаву. Для яго тут усё новае. Да партызанскага жыцця трэба прывыкнуць. Хутка ўцягнецца, Валодзя дасць яму такое заданне, што сумаваць не будзе калі. Камандзір ужо думаў пра гэта. Будзе ён у такой форме спыняць нямецкія машыны, падвозіць немцаў да партызанскай засады. А пашанцуе, спыніць і танк... Першая сур'ёзная аперацыя будзе тут, на мосце, непадалёк ад Маркаўшчыны. Невыпадкова таму камандзір вядзе групу ў гэту вёску. Яму трэба прасачыць за рухам цягніка. Валодзя не пакінуў сваю ранейшую задуму - узарваць чыгуначны мост. Вось калі група сядзе пад выглядам паліцэйскіх у цягнік, там павінен праявіць сябе Данілаў, бо ў вагонах будуць немцы.

Партызаны прыехалі ў Маркаўшчыну на захадзе сонца і спыніліся ў сувязнога Войціка. Валодзя спяшаўся. Ён зняў сваю гімнасцёрку, пілотку і аддаў Івану Жураўчыку, а ў таго ўзяў цывільную сарочку, пінжак і кепку. У адну кішэню паклаў пісталет, а ў другую бясшумку і некалькі патронаў да яе.

- Давай, Валечка, свой карабін і пойдзем у Слабаду пасвіць Капыцкага. Чаго ж вы не жадаеце ні пуху ні пер'я? - засмяяўся Валодзя, махнуў рукой і з Валяй пайшлі са двара.

Сонца садзілася ў хмары, пачынаў гуляць лёгкі ветрык. Валодзя звярнуў з дарогі і паўз балота ўзяў напрамак на Слабаду. Валя не адставала ад яго. Шалясценне пад ветрам лісточкаў бярозак, шыпенне хвой наганялі маркоту. Валодзя думаў, што каб не Валя побач, дык зусім кепска было б на душы. А Валя ў сваю чаргу думала, што каб не з Валодзем, дык яна ні з кім бы не згадзілася ісці. Ёй здавалася, што яна паглядзіць у Слабадзе на абставіны і падкажа Валодзю, як дзейнічаць. Ды і наогул, калі ён разам з ёй, дык будзе цэлым і здаровым. Але сэрца таксама сціскалася, і дзяўчыне не хацелася гаварыць. Так яны ішлі моўчкі амаль да слабадскога балота, а потым Валодзя запытаў:

- Вашы суседзі не ведаюць, што ты ў партызанах?

- Дакладна не ведаюць дзе.

- Але ўсё роўна табе на вуліцу паказвацца нельга. Залезеш на сена і будзеш там, пакуль я зраблю сваю справу.

- Ага, я баюся адна.

- А са мной?

- З табой - не. Валодзя, я не люблю, што ты такі.

- Які? - спытаў хлопец.

- Ты можаш ураз галаву скласці. Ну, хаця б сабе з матацыклам гэтым. Добра, што афіцэр разгубіўся і не выхапіў пісталет, а з гранатай пачаў важдацца. Так бы стрэліў ва ўпор, і ўсё.