- Трэба так і ваяваць, каб вораг не мог апамятацца. Ты шкадуеш мяне?
- А чаму не!
- Тады я буду слухаць цябе... Як стала цёмна, дзе ж тут была сцяжынка, а... вось яна. Па балоце трэба ісці ціха.
У вёсцы загула машына, і чуваць было, што пайшла яна ў бок станцыі. Зноў да сэрца падкочвалася трывога. Ісці ноччу значна лягчэй і весялей, калі размаўляеш.
- Я адзін таксама на сена не пайду. Я не засну, - павярнуўся і шэптам сказаў Валодзя.
- Дык у хату пойдзем.
- У хаце небяспечна, Валечка.
- Ціха, і я пайду з табой.
- А ты не баішся?
- Не, з табой я магу ў глухім лесе быць і не баяцца.
- Малайчына.
- Што?
- Малайчына, кажу.
Неба зацягнула хмарай, і стаў накрапваць дожджык. Валя ледзь знайшла сцяжынку на свой агарод. Падышлі да хлява.
- Трэба было б у хату зайсці ды паслаць што-небудзь, - сказала Валя.
- Ды не турбуй ты маці, бо не будзе спаць.
Валя падышла і ціхенька адчыніла вароты.
- Заходзь, мы адсюль зашчэпім.
Валодзя ўвайшоў. Валя пералезла цераз бярвенчаты завал і папаўзла па сене, а за ёй Валодзя. Залезлі пад самае падстрэшша, раскапалі крыху сена і ляглі. Валодзя абняў Валю. Яна яго рукі не скідала, а ціха сказала:
- Не чапай толькі.
Валодзя прытуліўся тварам да яе шчакі і маўчаў. Ён адчуваў, як Валіна шчака станавілася ўсё цяплей і цяплей. Ён павярнуў яе галаву і пацалаваў у губы.
- Не трэба, я і так цябе люблю, - шэптам сказала Валя і пачала гладзіць Валодзю па валасах.
Хлопцу было так прыемна, што здавалася, ён ніколі не быў у падобным стане. А можа, не здавалася, а сапраўды не быў? Валодзя лічыў Валю грубаватай дзяўчынай, калі назіраў, як яна адносілася да другіх партызан. А тут такая пяшчотная рука, такія далікатныя губы, такі прыемны, з цёплым подыхам шэпт... Валодзя цалаваў і цалаваў яе. А потым запытаў, з кім яна цалавалася раней.
- Капыцкі хацеў пацалаваць, дык я плюнула яму ў твар. Тады ён, як звер, схапіў мяне і сукенку разарваў, а я вырвалася і да настаўніка Дзеравякі ўцякла. А больш?.. Чамусьці мяне баяцца, ніхто і не асмеліўся гэта рабіць.
- А вось я не баюся.
- Ну, ты, ты - нікога не баішся.
- Так, я нікога не баюся, а вось каб ты грубае на мяне што сказала, я не крануў бы цябе. Значыць, баюся.
- Навошта на цябе мне грубае гаварыць. Ты для мяне самы прыгожы і самы добры. І ведаеш, калі я да такога вываду прыйшла? Ужо ў вайну. Пачала перадумваць, з кім вучылася разам, і ты ў мяне амаль кожны дзень стаяў перад вачамі. Ты думаеш, выпадкова было, калі Зіна прыходзіла ў разведку ў Слабаду і я ў яе пра цябе пытала? Я ведала пра твае адносіны з Зінай і была задаволена, што яна выйшла замуж. У мяне, калі хто пытаў, чаму я ні з кім не сябрую, дык я адказвала, што я люблю аднаго. І мела на ўвазе цябе.
- Ну, а калі б ты мне не спадабалася?
- Я ў гэта не верыла. Бо калі цябе ў дзевятым класе пасадзілі са мной, дык мне класная гаварыла, што ты мяне адну павінен быў слухацца і не балавацца.
- О, вывад зрабілі правільны. Я цябе тады кахаў, але на адлегласці, а класная - раз, і пасадзіла побач. І гэта мяне на некаторы час скавала. Але я ўсё роўна ні разу не сказаў, нават намёку не зрабіў, што ты мне падабаешся.
- Я без твайго прызнання ведала.
- Дык і я ведаў, што я табе таксама...
- Ну і правільна. Але хто мы тады былі, дзеці...
- А пачуццё ўжо абуджалася. І не трэба думаць дарослым, што ў такім узросце, калі мы былі ў школе, няможна кахаць або зусім кахання няма. Яно ёсць, але своеасаблівае, нясмелае, якога часта сам баішся.
Быў позні час, шалясцеў па страсе дождж, а спаць ні Валодзя, ні Валя не прапаноўвалі. Яшчэ больш устрывожылі яны свае маладыя душы ўспамінамі і цяпер бліжэй туліліся адно да аднаго.
- Я ніколі не думаў, што так прыемна будзе цалаваць цябе, - шаптаў Валодзя.
- А я ніколі не думала, што мне так прыемна будзе быць з табой. Ты цяпер разумееш, як мне было, калі я пачула, што цябе ўжо няма?
- А хто такі Гут у вашай вёсцы?
- Ай, гідота нейкая. Ты яго павінен ведаць. Ён у дзесятым вучыўся. І вось быў як панадзіўся хадзіць да нас... Гэта калі я дома яшчэ была. Я яму кажу: «Што ты такі здаровы і не ідзеш ваяваць?», а ён адказвае: «Куды я пайду? Я нямецкую мову дасканала вывучаю, прачытаў ужо шмат кніжак. Трэба рыхтаваць сябе да вялікага жыцця». Я пытаю, хто ж яму дасць тое вялікае жыццё. Трэба ісці ваяваць з нашымі або з ворагам. А то чакае нейкага незвычайнага жыцця, кажуць, сядзіць на палацях без штаноў у доўгай матчынай сарочцы. І нацягваў штаны толькі тады, калі да нас прыходзіў.
- А ўсё ж нацягваў, - засмяяўся Валодзя.
Читать дальше