Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 4. Аллаһы бүләге. Батый хан һәм Ләйлә / Избранные произведения. Том 4

Үткән-сүткәннәр аңа игътибар итәләр, таныганнары кычкырып исәнләшәләр, Митрәй агай аларга күтәрелеп карамый, бары тик ияк кага һәм ни сәбәпледер чукынып ала да кайтуын дәвам итә. Ул белә иде: Егорка аларда утырадыр инде, аны көтәдер. Марфа аңа атасы белән кибеткә китте дип әйткәндер.Ә Натальяны атасы тәвәккәлләп мөселманнар кулына биреп җибәрде, чөнки ул аларга ышана. Ә менә Егоркага ышанмый, гәрчә христиан булса да. Ә ул өйгә берүзе кайтып керер. Иң әүвәл аңа хатыны Марфа ябырылыр. Хатын-кызларга хас чәрелдәр, аһ-ух килә-килә елый башлар. Әмма Митрәй тыныч калыр, юкка күз яше түкмә, бала Борис абыйларыңда калды, дияр. Хатыны аңа ышанмас, чөнки басурман Гәрәй белән авызга-авыз куеп сөйләштеләр, димәк, ир-канаты кызларын басурманнарга биреп җибәргән.

Капканы ачып керде, ат караучы Фёдорга атларны бирде, арт яктагы абзарга ябарга кушты, өй тәрәзәсенә күз төшереп калды. Егорка өйдә утыра икән инде. Аягы тартмады Митрәйне өйгә, әмма чарасыз иде, ул арада болдырда Марфасы күренде, гаҗәпләнүенә каршы йомшак кына дәште:

– Атасы, атасы, дим, кызыбыз кая соң?.. Тагын теге килде бит әле…

– Тагын килдемени?!

Марфа апай ияк какты һәм күзләрен сөртеп алды.

– Килде, атасы, килде. Натальяны таптыра. Килгәндә, аттан егылдым дип утыра. Эчкән…

– Муены астына килсә әйбәтрәк булыр иде дә…

– Нигә алай дисең, ишетүе бар. Килеш син аның белән, атасы. Бирнәгә бер бәләкәй сандык көмеш тәңкәләр алып килгән. Туй чыгымнарын да үзем күтәрәм, ди. Натальягызны балда-майда гына йөздерермен, ди, аталары.

– Наталья аны яратмый, көчләп бирәсез икән, үз-үземә кул салам, дип яный. Юкка алданма, бәхетле итмәс ул баланы. Йөзендә өмет юк, йөзеннән үк кан исе килә.

– Абау, атасы, куркытмасана. Кеше янында кеше ич, сөешерләр дә килешерләр әле. Кош – канатсыз, ир хатынсыз булмый.

– Нинди кош та нинди хатын бит, Марфуша. Әллә соң килешеп тә куйдыңмы? Миннән башка дим?!

– Алай ук дип әйтмәдем әйтүен, атасы. Өметен дә өзмәдем, өзеп әйтмәдем дә. Кызыбыз җиткән, чәчкәне вакытында өзәләр, аталары.

– Кем өзә бит. Куй әле шул сүзләреңне. Әйдә, керәбез.

– Тукта әле, тукта, нигә баланы Борисларда калдырдың соң әле?.. Аның кыз теләген беләсе килә.

– Әйттем мин сиңа, кыз риза түгел. Җитте сиңа!

Марфа, ни әтәчләнсә дә, ана кеше иде, ул иренә ышанмады, ир алдына ук төште, күзләренә карады.

– Ходай хакы өчен әйт, атасы. Әллә соң балабызны басурманнарыңа биреп җибәрдеңме? Үз балаңны, үз кулың белән?!

– Сөйләмә тузга язмаганны. Борисларда калды, дим, ич… Кайтыр, сабыр итсен. – Һәм каядыр читкә карап өстәде: – Кунарга ук калмаса.

Ул арада түзмәде, алгы якка Егорка чыкты.

– Нигә озын-озак йөрисез? Көтә-көтә көтек булып беттем.

– Керәбез, керәбез, – диде Митрәй, төксе итеп, һәм алдан түр якка узды, Марфа апай иренә иярде.

Митрәй өйгә керде, эчкәре узды, баш киемен мич башына атты, җиләнен, салып, эскәмиягә ташлады, өстәл янына узды, килер һәм утырыр җайдан кружкага үрелде.

– Марфа, куасың беткән ич монда, тамак кипте, куас китер әле.

Егорка аның каршына кереп утырды, өстәлнең түр башындагы зур булмаган, әмма ялтыравык тимер тасмалар белән кыршауланган сандыкны үзенәрәк тартып китерде, шуннан соң көмешкә тулы кружканы Митрәйгә табарак этеп куйды.

– Монда катырагы да бар, батя. Эч, әйдә, сусавың бас. Җиткерделәр, басурманнарны озатып йөргәнсең икән, аңламыйм мин сине, батя, нигә сиңа ул басурманнар. Мин аларны күп кырдым, ирләрен дә, хатын-кызларын да… Тагын кырырмын, бетергәнче, юк иткәнче ул поганыйларны.

– Сөймәс халкың булыр икән, бит алар да – Алла бәндәсе, Егорка.

– Юк, батя, алар – Алла бәндәсе түгел, басурманнар алар, шәрә башлар, яман халык. Менә күрерсең, без аларны Идел буеннан куарбыз һәм сөт елгаларын, кесәлле ярларын үзебезнеке итәрбез. Күрерсең менә, батя.

– Алла диген, Егорка, Алла диген. Хак Тәгаләне синнән башка да хөкем итүче табылыр. Әүвәл Ходайдан сора. Ә ул моңа барырмы?..

– Барыр, чөнки басурманнар – ят халык, алар бетәргә тиеш.

– Ходай сине моның өчен кичермәс, Егорка. Уеңа китерсәң дә, телең әйтмәсен бу яман сүзне. Аллам сакласын! – диде Митрәй һәм, Ходага тугры калуын расларга теләгәндәй, киң итеп чукынып алды.

– Епископ Кирилл әйтә…

– Аның да синең кебек эчүдән башы чыкмый. Ни сөйләмәс ул диндар бәндә. Ни әйтсә дә, ул синең кебек үк кеше ич.

– Изге атакай ул, Митрәй сәүдәгәр. Тел тидермә син аңа!

– Кай ягы белән изге соң әле ул? Синең гөнаһларың җуйдыргангамы?! Ул үзе дә – гөнаһ капчыгы. Ни өчен кенәз аны моннан куды дисең?.. Хатыннарга кул салган өчен…