Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

А ў думках паўстае маіх: каторы
зь іх край вось гэты мілаваў бясконца?
І вецер з гор данёс: «Канкістадоры,
прыкрыўшыся сьцягамі бога Сонца,

ня мелі ў сэрцы любасьці. На балі
агню й мячоў паклалі ў дамавіны
усё, што мы цаной крыві прыдбалі,
пакінуўшы гранітныя ўспаміны»...

Мюнхэн, студзень 1958

Слухаць мову тваю, Радзіма,
у маленсьцьве сваім прывык.
Ты сказала мне:
зь цемры зімаў
25-ты прыйшоў Сакавік!

Над вазёрамі,
над берагамі
плынных рэчак
жыло цяпло...
У суцэльнай
узьнёслай гаме
памірала чужое тло.
Сокі глебы паілі травы.
Сокі веры расьлі ў душы.
Дзень няўмерлай крывіцкай славы
сьлёзы долі людской сушыў.
Ды ня высушыў.
Здань Дракона
патушыла жыцьця прамень.
Ля Марыі — сьвятой іконы —
жыў у сэрцы Хрыста той дзень
вызваленьня і сымбаль Веры —
несьмяротны прамень жыцьця,
каб, як продкі нашчадкам, верыць
у абмыты крывёю сьцяг
Перамогі...
Дракон драпежны,
прагавіты мае крыві,
зруйнаваў майго краю межы,
каб упадак жыцьця жывіць.

Не памёр Сакавік —
жыве ён!
У маленсьцьве да волі прывык.
Хай-жа цемру і боль разьвее
41-шы наш Сакавік!

1959

Роднае слова

Я ня жыў безь цябе.
Шанаваў і сьцярог,
лашчыў ласкай
і казкай лясною,
каб ня ўмерла,
крый Божа,
ля чорных дарог
Беларускае роднае слова.

Ня згінайся, малю я,
расьці і жыві.
Будзь і сокам,
і звонам вясновым,
але ў сэрцы маім,
у іскрыстай крыві —
Беларускае роднае слова!

Кожным гукам зьвіні,
пладзі песьню-красу.
Ты —
жыцьця майго
скарб і аснова!
Як малітву, цябе
у сусьвет панясу —
Беларускае роднае слова!

Сьнежань 1962

ЗЬ НЕЗАВЕРШАНАГА

_________

Хоць у сьне ты мне, вазёрная, прысьніся,
неспакой свой сном мо’ сяньня супакою.
Я-ж крывёю на каменьнях долі высек
несьмяротнае, як сьвет, імя такое —
Беларусь.
Ад менскіх дымных камяніцаў
пачынаўся шлях мае хады ўпартай.
Зоры неба сінія, звон лозаў ніцых
гартавалі дух і сьцераглі ад хмар тых...

_________

Там, на Радзіме,
ля Пцічы-ракі,
з-пад муру бруіцца крыніца,
на золаку,
чуў я,
пад шэлест ракіт
крывёю туман там імгліцца.

...У засені вербаў скланяўся мой дзед
і кленчыў ля даўняга крыжа...
Рака на’т сьцішае імклівы свой бег,
да муру зварачвае бліжай,
зялёныя хвалі на ейным ілбе
ступелыя выступы ліжуць.

Бывае, прыймае разьятраны вір
ахвяру чарговае сыці.
І цела на дне, багавіньне і жвір
у вечны спратоньваюць прыцем.

У прыцеме прашчуры маюць спачын
у хораме водных глыбіняў;

іх духі на бераг круты уначы
выйходзяць да зорнае сіні.

Маўкліва ўзіраюцца ў польны прасьцяг,
у глыб старадаўняе пушчы,
чужынец адчуў дзе на собскім гарбе
іх сілы змагарную вушчунь...

_________

Перада мною новыя лісты,
я атрымаў іх поштай адмысловай...
У беларускай мове і прытым —
са спэцыяльным націскам у словах.
А слоў ці мала — тысячы са дзьве,
не рахаваўшы, вызначыць бяруся,
і, безумоўна, — «Беларусь жыве»
і — «не загіне слава Беларусі»...

_________

З табою, родны, блізкі і далёкі
блакітны край.
Жыві, змагайся і расьці
на зайздрасьць воражай спакусе.
Твае з крыві мы і касьці —
сыны блакітнай Беларусі.

_________

Скажыце, дзе вы бачылі такое,
каб, як у нас, зьвінелі сокам травы
і усьміхаліся каліны над ракою.
А журавіны сьпелыя...

_________

Вось і вуліца тая і ліпа,
чорны камень здалёк відзён,
нават дзесьці гармонік захліпаў,
а ён, бедны, жыцьцю жадзён...
_________

Ад маленства і жыў і рос там...
Навальніцы, трывожны шум...
І спатканьне дарыў, і ростань —
расьпякалі яго душу...

_________

Дзьверы — насьцеж.
Я выходжу ў сад.
Сад бялюткі,
як калісьці быў ён...

_________

За горадам, як выдзьмуты пухір,
гайдаўся месяц. Цяжка галасілі,
расколваючы жнівеньскі сухі прастор,
званы, зьвярэджаныя ў сіле...

_________

На зялёныя лісткі
селі моўчкі матылькі.
Пагайдаліся часінку,
потым іншую галінку
упадобалі й прыпалі,
каб лісткі яе ня спалі.