Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

Гатуйце зёлкі у гарнушку,
замоўце пацерамі, словам...
Каб быў твой сын крылатай птушкай,
прымчаў-бы лекаў адмысловых...

Дастанеш... Мама, раю шчыра:
каб больш ня стукаліся ў дзьверы,
скажы асоцкаму Няміру
пра сэнс лістоў і Тамашкрыба...

3
Радасьць якая, мой любы сыне:
вестка як зь неба звалілася. Бачыш,
Бог сьцеражэ і нідзе не пакіне,
і мама ад шчасьця хоць раз паплача...

Ведала: ты не маленькі і дужы,
але ці доўга шэльме жыцьцё ўкрасьці?
Я-ж і дагэтуль хаваю кужаль,
хочацца ’шчэ на кашулю напрасьці.

Думала: ён-жа паўсьвету выжнаў,
пекла тайгі перажыў і выжыў.
Як ня прыедзе, дык слова нізам
зь ветрам прыкоціцца і з-пад Парыжу...

Нялёгкія цяпер у нас часы,
з чаго пачаць, ня ведаю сама я.
Хачу пісаць і не магу, мой сын,
бы нехта за язык мяне трымае.

А неспакой расьце ўсё і расьце,
і за вакном скрыпіць і плача ліпа.
І мне здаецца, любы, што ля сьцен
вушамі шпіка цень прыліпла.

Асадка часта падае із рук,
ня літары, а нейкія крывулі.
Напэўна, родны, я ўжо і памру,
не галава — разьбіты трухлы вулей.

Паўднёвая Амэрыка, кастрычнік 1955

Да пары, да часу...

Пад Менскам,
на могільніку,
дзе буры
скалечылі
помнікі даўнасьці і крыжы,
схіліўся,
як старац,
на жораст буры
абломак каменны
із словам
«...жыць...».
Каму
прыціскаў
гэты камень грудзі,
ніхто не адкажа:
ні я,
ні мы...
Спалоханыя
разбурэньнем
людзі
чыталі,
укленчыўшы,
надпіс нямы...
...Тутэйшы
ці блізкі...
чужынец адкуль мо’?
А можа й далёкі
ды родны такі
з-пад Каракасу,
Токіё
ці із-пад Ульму
крывёю
урэзаўся ў нашы вякі...
А можа...
Было-ж і такое...
О,то-та-ж...
Даўніну,
памяць думак жывых крані!
Чарнаскуры,
із роду жывых гатэнтотаў,
мог імчацца
ў пагоню
на белым кані...
І вось я,
перакроены
часам і векам,
тым,
што ціснуць
у пух камяні,
гавару:
заслугоўвае імя чалавека
той,
жыцьцё што любіў,
як сын
любіць маці
ў жыцьці
й па сьмерці,
разумеючы
вартасьць жыцьця і крыві.
І ніхто не пасьмее
ні сьпляміць,
ні сьцерці
імя добрага.
Скажуць — жыві!
І прысыпаны
жорастам
стоптаны насып,
абломак
каменны
із словам «...жыць...»
разгадаюць;
з парой,
з часам,
імя вырубцуюць
на крыжы...

1955

1. Кавалачак неба

Да плямкі шкляной — вакна —
кавалачак сіні неба
прыліп і гаворыць: «На,
вазьмі, калі вельмі трэба»...

Ня веру сабе. Маўчу.
Ня чуў ад людзей ніколі,
каб нейкі калі хлапчук
сьвятое дастаў рукою...

Ад дзіва у шпік касьці
уклініўся раптам верад.
Памкнуўся было ісьці —
ня дзьверы — каменны невад...

Кавалачак той, яшчэ
шчырэй каб яму аддацца,
у бляску маіх вачэй
трывогу душы намацаў...

«Я-ж ведаю, хто і чый, —
ні заваду злосьці дзіка.
Вазьмі-ж мае, вязень, мячы
ды з Богам! Удачы вялікай»...

Паўдзённая Амэрыка, кастрычнік 1955

2.Шчасьце

У далоні меў тваю далонь —
цяплыню і вусны каля вуснаў...
Але шчасьце лёсам не далося
цярплівосьці маёй. Спакусных

спадзяваньняў прадзіва імкне,
каля сэрца мосьціцца глыбока.
І шчымяць, здаецца часта мне,
у душы глухія шчасьця крокі.

Я-ж цярплю. Пазнаў грахі віны
і пакінуў думак бераг плыткі...
Каб спаткацца і ніколі больш ня ныць,
я-б навоі песьняў табе выткаў.

Але-ж ты, чароўнасьць сноў і дум,
угібаная у хлуд хаўрусны...
Мне хварбуеш, дзе й куды ні йду,
і штодня брусьнічным сумам вусны.

Кастрычнік 1955

3.Грахі

Разышліся, як дарогі ў полі,
супраць ветраў і вятром наўсьціг.
Не сьпяшаліся, ішлі паволі —
вельмі-ж не хацелася ісьці.

Адплывалі хутары і вёскі
за прыцьмелы дымам далягляд...
Распластаная, пчаліным воскам
пахла беларуская зямля.

Сухатвары белы сьвет, няблізкі,
навашчыўшы поўсьці жоўтай хіб,
сустракаў нас жованым агрызкам
невідзі за нашыя грахі...

Кастрычнік 1955

4.Пракалоліся вочы жалю

Я нічога зь сябе ня выжаў,
а суседзі даўно зажалі...
На іржэўніку іхным — рыжым —
пракалоліся вочы жалю.