Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

Спавівае танюткімі ніцямі,
хмелем шоўкавых кос імшары,
занізала у рудым прыцеме
веснавы неспакой абшару...

Пасьмялела. Пад жоўтым месяцам
патушыла агні бліскавіцаў,
каб далёка, дзе зоры месяцца,
не пасьмелі шляхі дзівіцца.

Ахмялела... І мулка сьцелецца...
На сьпічастым дарог абрусе
залатая зямлі мяцеліца
закалыхвае сны Беларусі.

Пошчак льне, дзе моўчкі павесіла
галаву залатая восень...
Мо’ таму і душы нявесела,
што сівее зямлі валосьсе?

Сакавік 1950

Найпрасьцей яно — зусім папросту:
падысьці, прыблізіцца да цела,
каб спадзея розьвітку і росту
у грудзёх жарствою не асела.
І рукамі — смугласьцю калянай,
гартаванаю у працы цяжкай —
прыкунежыць шчыра і заглянуць
у журботны твар свае манашкі...
Ціхі роздум шчырасьці няварты,
лепш імкліва пасьці і разьбіцца...
У калоду згорнутыя карты
не адкрыюць сэрца варажбітцы.
І яно — ад посьніцы і посту —
неяк глуха стукае у скроні.
Найпрасьцей яно — зусім папросту:
думкі й сэрца цела — на далоні.

Каракас, травень 1950

Я шукаў цябе — не знайшоў.
На дарогах сьляды прастылі.
Расплыліся, бы косаў шоўк,
перажытыя з болем былі.

І апошняе, чым жыву,
найдарожшы, гавораць, скарб той —
неразумную галаву —
палажыў я на чорную карту.

Верасень 1952

Даты і іксы

Юрку Віцьбічу

Пакідаючы попел, узялі адно:
лусту хлеба і пляшку кляновага соку.
І як змрокі палёў засланілі відно,
прыкацілася песьня з дарогаў далёкіх...

Галасіла, расла, калаціла абшар
і стагнала ад крыўды над шчасьцем разьбітым...
Гэтак стогне, гавораць, зямная душа,
як плянэты, бывае, зьлятаюць з арбітаў

і шчапаюцца напал, імчацца на згін
у халодным сусьвету бяскрайнім разьміне...
Дзе-ж рунеюць шуканьняў людскіх берагі?
Дзе шукальнікаў доля скупая пакіне?

На акрайцах зямель негасьцінных, а мо’...
пазяхаючых лавай дзікунскіх абтоках,
каб прыцьміла суровасьць ганебным кляймом
лусту хлеба і пляшку кляновага соку?..

І прыспалі у процьмах жахлівых гарбы
вастрасьпінных абвалаў, маўклівых, бы сьфінксы,
жаўтатварыя цені рабоў і рабынь,
пакідаючы на́шчадкам даты і іксы?..

Не гавораць вятры плачу тускнай зары,
што скрывавіла сэрца аб гострыя дзіды,
дзе спыняюцца сны: ля каралявых рыф
ці на грудзях шчасьлівай у снох Атлянтыды...

Вэнэцуэля, сьнежань 1952

Спрытныя жарты

Сонца, важкое і вельмі чырвонае, вечарам
смутак зямлі пакідала зь нежаданьнем упартым,
нібы крывёй аблілі белы твар чалавечаю,
кажучы:
«Гляньце на нашыя спрытныя жарты —
квецікі сьціплыя... Ягадкі, моцна налітыя
сокам ружовым, зблізяцца... Зьнішчацца формы
і масьці»...
Неба чарнела. І хмары дзіравымі сітамі
зоры расьсейвалі, з громам самім каб ня ўпасьці.
Нам-жа нялёгка было на душы: нябывалая
зьява благое нешта сьвету й людству варажыла...
Ейная сіла — магутная — гнула і звала нас
стацца бясстрашнымі... Скоўвала сочыва жылаў.
Потым...
з крывёю і потам хвалі прынесенай
полымя прагнае хлынула ў цёплыя покуці
хатаў... Ружовыя квецікі страшнага месіва —
ягадкі — моўчкі глядзелі на сонца упокаце...

Вэнэцуэля, сьнежань 1952

Жалоба

Было ды з вадою сплыло,
лістамі лілей спавілося...
Па згубе маё сяло
жалобу вялікую носіць.

У чорным. І крыж ля ракі.
Таполяў вільготныя бровы
калышуць у вецьці мяккім
утраты і сподзіву словы:

«Было ды з вадою сплыло,
лістамі лілей спавілося»...
Над тым, што пад сонцам цьвіло,
і молімся і галосім.

Ня вернецца — вечны спакой,
акажацца — выжывем неяк...
Паклонімся хвалі плыўкой
за літасьць і белым лілеям

і скажам: было й ня было,
бялюткі... Акрэп і вырас...
Маліся, маліся, маё сяло,
за сьветлы зваротнага выраз.

Вэнэцуэля, травень 1954

Жылачка

Пад кашуляй зь беларускага радна,
што пашылі на дарогу у нястачы,
вельмі моцна б’ецца жылачка адна,
і здаецца яна гэтакай гарачай,

што раптоўна загарыцца й расьпячэ
і нічога не пакіне у бедным целе...
Абясьсілены шкілет маіх плячэй
падпіраецца ўначы гарбатым ценем.