Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

І ніякіх прасьвятленьняў. Лекары...
Хіба-ж мне што скажа лекар ці знахар той?
Каб жывога зь нежывымі прымірыць,
і хадзіць да «інжынераў душ» няварта.

Пашчапаны землятрусам, белы сьвет
у душы пачуцьцяў сьветлых не замуляў,
спавяшчаюць мне, што жылачкі сакрэт —
у раднянай на плячах маіх кашулі...

Далікатных, каб прынесьлі мяккасьць сну,
ня прыму і не надзену — не спакусяць.
Не сябрую з думкай: «Лягу і засну,
і ніколі — бесклапотны — не прачнуся»...

Пацярплю. Тканінаю калянага радна
нецярплівасьці пякучасьць заспакою,
каб пад сэрцам гэта жылачка адна
не давала мне ніколі супакою.

Вэнэцуэля, студзень 1955

Я ня ведаю, дзе ты...

Я ня ведаю, дзе ты,
далёка ад дому ці блізка, —
не гаворыць ніхто.
І калі я такое пачую?
На дарогах,
наваскованых сонцам
і вельмі сьлізкіх,
толькі месяц смутны,
як і лёс мой,
зы мною начуе...
Прыглядаецца,
лушчыць
іскрыстыя зораў зьнічы
і плыве,
і малюе ля пальмаў
і сьцені, і плямы...
Я сьцішаю хаду,
я прыгадваю моцна
тваё аблічча
і вачэй глыбіню,
на сівы апушчаюся камень.

Да зялёных вазёр,
дзе пакінуў цябе я калісьці,
прылятаю на крылах балючых
змардованых мрояў.
Вось і дом...
І крывая рабіна ў жалобе —
бязь лісьця,
і чырвонае сонца
у хмарах над Лысай гарою...
Я маўчу.
Я да клямкі дзьвярэй
дакрануцца баюся
і паклікаць...
Каго?

Цішыня —
ні бацькоў і ні любай...
Вецер прысак гумна разьдзімае
і попел цярушыць
па-над сьценем маім
ля апошняга ў вёсцы зруба...
Прад вачыма
на месіве глеістым
вуліцаў гразкіх —
мерцьвякі...
Пазіраюць у неба вачэй арбіты...
А цябе —
непаўторнай,
сінявокай мае беларускі,
не знайшоў...
І жыву,
як той колас, вятрамі падбіты,
бо ня ведаю, дзе ты,
далёка ад дому ці блізка, —
не гаворыць ніхто.
І калі-ж я такое пачую?
На дарогах,
наваскованых сонцам
і вельмі сьлізкіх,
толькі месяц смутны,
як і лёс мой,
зы мною начуе...

Вэнэцуэля, люты 1955

Чорная карта

Самому сабе

Як той колас у полі, адзін...
Падстаўляючы сонцу грудзі,
гавару сам сабе я: ідзі,
куды сэрца вядзе, — ня зблудзіш.

Пратаптаў-жа ці мала ужо
і дарогаў, і розных сьцежак...
І хоць твар паблажэў і пажоўк,
але-ж дышыш паветрам сьвежым...

Ня цурайся. У маршы узваж
таямніцы і маршаў сакрэты...
І як кінуць у вочы: «Ня наш», —
значыць, сьлед твой ля сьветлай мэты.

Нятрывалых мінуўшы, прастуй
супраць лютасьці. Літасьці досыць!
Няхай сіла крывую вярсту
разгінае на чэрапе лёсу...

Калі зьдзейсьняцца мроі і сны,
раскажы, няслухмяны, упарты,
як марудна з зубоў сатаны
вырывалася чорная карта...

Вэнэцуэля, люты 1955

Лісты

1
Ня крыўдуй, дарагая Мама,
наяву і у сьне жывеш ты.
Цяплынёю да сьмерці самай
зьнітавала гадоў маіх рэшту.

Шмат разоў пасылаў лісты я,
але з хаты — ніякіх вестак;
толькі хмары плывуць густыя,
быццам зьлепленыя ізь цеста...

І даносіцца потых га́ры.
Не фабрычнай — лясной, аўсянай.
Не патухлі хіба пажары?
Ці гараць, што пачалі сяньня?

Напішы, напішы мне... Проста
раскажы, як казала казкі...
пра ваўка... пра гузы-наросты...
пра дубы каля вуліц гразкіх...

Не забудзься пра гоман пушчаў...
пра апошні знаёмы вырай...
Ці-ж няпраўда, што ўжо расплюшчыў
старац вочы свае над лірай?..

І яшчэ: накажы на хутар —
сваякам ля зялёных межаў,
каб млынар галавы ня хутаў
ды завозу у сьне ня прылежаў...

Пра самога-ж такое ведай,
вось каб толькі-б дайшла дэпеша:
як той камень, — удаўся ў дзеда,
адно сушаць туга і вершы.

Ня журыся. На целе, кажуць,
ня сьціраецца знак радзімы...
Хоць і ўпокат дзе-небудзь ляжам,
але зблізімся...
Сын Уладзімер.

2
Ці мала мелюць чутак-баек,
ізь белі тчэцца вытвар чорны.
Пра Тамашкрыба Сапсудзея
забыўся папытацца ўчора.

Гавораць, быццам гэты выжал
ачнуўся ў дамавіне цесьця...
Брыдзе-ж і ведзьма раны ліжа,
як гіцлі вылушчаць із шэрсьці...

Сялу — бяда, а прышлым — сьвята:
душу пякуць салёным варам...
Заўсёды ўецца дым кашлаты
з бліскучых тульскіх самавараў...