Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

Мо’ таму й боль душу сьціскае
і спадае сьляза з вачэй?..
Дарма сяньняшні грэшнік-Каін
на ражне славу дзён пячэ!..

У мінуўшчыне — час пражыты —
думку продкі радзілі дням,
каб да сонца, крывёй абліты,
гонар Бацькаўшчыны ўзьняць.

Шанаваць, сьцерагчы нам трэба,
гартаваць і далей расьціць,
каб пад родным блакітным небам
наканованы шлях прайсьці.

Хай шпурляе крывёй навальніца,
хай няўмольныя б’юцца агні,
хоць падзем, можа стацца так,
ніцма —
кляцьве духу ня зрадзім ані.

Дык няхай і гавораць людзі, —
не такі ўжо вялікі грэх:
сяньня тое злачынствам будзе,
калі думка чыя памрэ.

12
Прыйдзем, вернемся ў родную хату
сьвяткаваць найвялікшае сьвята,

сьвята мужнасьці нашае, сілы,
што нядолю ліхую скасіла.

Маці стрэне, гасьцінна расчыніць
урачыстыя дзьверы сьвятыні.

І памолімся, палячы сьвечы,
за шчасьлівую нашую вечнасьць.

Думы новага часу і песьні
узьлятуць у блакіт паднябесься.

Менск, 1944

Віюцца чорныя дарог брыжы

...І дзе ні стань,
ні йдзі куды,
ні глянь ты,
віюцца чорныя дарог брыжы;
усьцяж іх,
сьцятая жалобным бантам,
нядоля выгінаецца;
дрыжыць
усьмешка,
выпітая часам едкім;
бы цень,
хістаецца жывы касьцяк;
і мой шкілет —
жывая долі сьведка, —
відаць,
зьлічае дні свайго жыцьця.

Сакавік 1945

На станцыі начы

Зь дзёньніка

Куды імчыш мяне, цягнік?
Спыніся, ня імчы!
Гусьцеюць жоўтыя агні
на станцыі начы...

Гавораць: «Побыту, пакуль,
няма табе нідзе»...
Адзін, як зерне на таку,
і я ў такой бядзе...

Назад — няўсьцешны паварот,
наперад — боль і сум...
Відаць, да д’ябальскіх варот
вятры душу нясуць...

Спыніся! Зыбісты міраж —
уяў шалёны скрут.
Апошніх высілкаў віраж
да шыбеніц прыгнут...

Адзін, як прывід уначы,
стаю на станцыі начы.
Навокал — сьцены і мячы
пасталі цемру сьцерагчы;

блізютка, вусьціш жуючы,
снуюць скуластыя сычы...
Грымяць магутныя ключы
ля брамаў станцыі начы.

_____

Згібей, спрахней ты, доля злая,
цярпець цябе ня маю змогі!
Няхай на суд сабе валае
за крык ратунку зьвер двухногі...

Прага, красавік 1945

Матуля любая, даруй,
што не пісаў: ліхія хвалі
юнацтва кволага зару
на ўзьлёце першым пахавалі.

Жыву, як зерне на таку...
Але-ж ня ведаеш таго ты,
як сына меншага пякуць
жыцьця суровага клапоты.
Чаму? Пытаешся, чаму...

І ня пытай: карысьці мала...
Мінуў усходнюю чуму —
на сьцежках захадняя стала
і сушыць косьці ног і рук.

1945

Да вас, суродзічы, да блізкіх і далёкіх,
праз ночы цёмныя, вятры, слату і стынь
здаля, з-пад гор — з-пад Альпаў крутабокіх,
зноў пішу і шлю свае лісты.

Вятры калышуць гукі вальсаў вечных,
а ў сэрцы б’юцца рытмы скрытных дум,
і мне здаецца, што ад сьценаў менскіх
я з вамі, любыя, на бляск зары іду.

1945

Ліст да маці

Ліст гэты, матуля, ад меншага сына,
што лечыць тугу сваю золатам лісьця...
Цяпер ані цешыць, ня вабіць чужына,
як вабіла, помню, калісьці.

Яе уяўляў я, бы нешта сьвятое,
і заўжды паклон слаў з пустэльных аддаляў.
Цяпер тую веру, што сэрца мо’ й тоіць,
аўстрыйскія ветры, відаць, разгайдалі.

Жыву між чужых я, і голас вятраны
мне штосьці гаворыць, а што — невядома...
Напэўна, пра тое, што край мой забраны,
што радасьць расьпята ля роднага дому.

Скажы мне, матуля, ці праўда ўсё гэта?
Дайсьці аніяк не магу я да ладу.
Ці праўда, што восень зьняважыла лета,
што песьні украдзены з нашага саду?

О, чуў я, матуля, што ўчора ураньні
сяброў ахрысьцілі на вечны спачынак,
што хворага брата на голым майдане
крывая асіна зь сям’ёй разлучыла.

Сказалі вятры мне, што ліха ўсіх лашчыць —
братоў і сясьцёр, і сяброў-аднагодак;
што усе аж да поўначы ходзіце нашча
ля рэчак крывёю апырсканых водаў.

Адведаць Цябе не магу я сягоньня,
а слову, якім-бы яно ні было там,
нялёгка дайсьці да спустошаных гоняў
і ўняць іхны плач і штодзённы твой клопат.