Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

О родны край! Цяпер мая рука
навотлег адшпурне чужую вушчунь.
Са мною ты, і шлях на твой наказ
паволі ўжо ідзе да родных пушчаў.

Зальцбург, лістапад 1945

Апошняя малітва

Яшчэ раз кленчу я ля сьценаў Храма:
— О Божа, Валадар зямлі, скажы Ты,
чаму ізноў каля Сьвятое Брамы
жывое цела бачым на крыжы тым?..

На пліты мармуровыя сьцякае
кроў сьвежая із ран балючых...
Пустэльнік помсьлівы — раскольнік-Каін —
чало сьціскае ўжо вянком калючым.

Па-над бажніцамі, над купаламі
у стоме чорныя стварэньні кружаць.
Няверцы прышлыя у грэшнай краме
ля ног згінаюцца халодным вужам...

Нялюдскі танец свой згібеньне грае
на струнах д’ябальскіх да сьлёз, да ўмору...
Хіба ўжо гэтакая доля Краю,
табой ахрышчаная ў момант створу?

Ўпаду лепш сам я каля сьценаў Храма,
і там апошняя малітва будзе:
«Браты і сёстры, пад Сьвятою Брамай
зямлёю роднаю прыкрыйце грудзі!»

Лістапад 1945

Адцьвіла маіх надзеяў ружа
і, напэўна, больш не зацьвіце.
Выгінаецца халодным вужам
зманлівасьць былых уцех...

На шляху няспраўджанае дзеі
прыпынілі дні маю хаду.
Дзе-ж вы, дзе, квяцістыя надзеі —
солад хмеліва юнацкіх дум?

Не спаткаю вас і не адчую,
хоць і часта сьніцца маладосьць.
Ні душы, ні цела не расчуліць
выпадковы у пакоі госьць...

1945

Вялікія шэльмы

Станіславу Станкевічу

У маленстве чужыя казалі,
і яно не забудзецца, мусіць,
што экзотыка нейкай Казані
прыгажэй ад лясоў Беларусі.

Я ня ведаю, можа, здалося,
што душа абліваецца воцтам,
але помню: у жоўтую восень
маё сэрца сьціскалася моцна.

І ружовае сталася чорным,
няпрыемным і прыкрасным вельмі.
Я-ж ня думаў, што ў краі вазёрным
ёсьць такія вялікія шэльмы...

Нямеччына, 1945

Веру я ў сілу сілаў,
веру самому сабе.
Веру, што ты расьціла
шчасьце у барацьбе...

Веру: яно ня выйшла.
Кажуць: яго няма...
Грэшнік цяпер калыша
шчасьце і наша імя.

Веру, што дзень кароткі,
веру, што ноч ня дзень.
Ведаю: нашы продкі
верылі веры надзей.

Веру, што верым, верым,
верым у веру вер.
Нам расчыняюцца дзьверы,
хцівы двухногі зьвер!

1945

1
Ападалі пялёсткі маку
на далоні каляных рук...
Шмат разоў чалавек аплакаў
спадзяваньняў сваіх зару,

і была яна рэдкай госьцяй
на нішчымным куце пары,
хоць малілі усе да млосьці
наймудрэйшыя знахары...

Сьцігавала хаду няўдача
на пякельным жыцьця таку,
і каціліся сьлёзы плачу
на ляшчоткі цяжкіх пакут.

Пад счарнелаю пусткай ночы
нылі тупа суставы ног,
усьміхаўся рабінавы почат
на крутыя шляхі дарог.

А віліся яны далёка —
у нязнаны, як доля, сьвет...
Застывалі глухія крокі
на калючай, як шкло, жарсьцьве.

Упляталі у песьні пушчы
балацяны спакой тугі,
як нядоля на сьпінах вушчунь
заціскала вузлом тугім.

Заціскаўся, тужэў... Ніколі
і ні разу нідзе ня мяк...
І цяпер боль той сэрца коле,
а прысьніцца, бывае, так:

расьцьвіталі пялёсткі маку,
і браты на далонях рук,
каб ніхто не стагнаў, ня плакаў,
падымалі да зор зару...

2
Ападаюць пялёсткі маку
на далоні каляных рук...
Чалавек не падаў і знаку,
калі сплямілі дні зару,

але, сьціснуўшы скулы сківіц,
закусіў да крыві тугу,
каб ня вырваўся плач крыклівы
са зьмярцьвелых, халодных губ.

Яму-ж лепей упасьці ніцма
на скрываўлены груд сівы,
як згінацца лазою ніцай
перад зьдзекам і нема выць.

Не згінаўся яшчэ нідзе ён,
і цяпер, калі тлее сінь,
хто пасьмее сваю надзею
са згінотаю дзён мясіць?
Вуглянее ля сьцежак слава...
Спадзяваньні — скупыя сны.
Хто-ж пакрыўдзіў і так зьняславіў
няўміручасьць людской вясны?