Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

О векапомны Дзень! З магіл, із курганоў
сівых ірвецца стогн ахвяраў часу злога...
І сяньня, як калісь, калянае радно
калышуць хвалі над расьпятым логам...

Сацьмее у разьні, спрахнее наша сьмерць,
і сьцішаць грэшніцкія горды крокі.
Ня кроў — зямля апаленую медзь
зальле пітвом Сакавіковых сокаў.

Ні сіла наймітаў, ні блуд, ні звады змоў
ня зганьбяць славы колішняй у час дрыготкі:
ўпісаная яна у схоў тугіх тамоў
гісторыі крывёй гарачай продкаў.

1943

Да зброі, да чыну

Прыслухайся:
зноў,
як калісьці,
нас кліча
часіна цяжкая
да зброі,
да чыну.
Ля Сожу,
Дняпра
і ля Прыпяці,
Пцічы
калоціцца
цела
сьвятое Айчыны.
Хто
цела Краіны
імкнецца расьцерці?
Скарыцца
і пасьці
ніхто нас ня змусіць!
О, колькі стаяла
прад воблікам сьмерці
здабытая слава
мае
Беларусі.
Яе у мінуўшчыне
слаўнай Пагоні
жаўнеры крывёю абмылі
на ветры.
Ніколі ўжо
духу —
клянёмся сягоньня —
ніякія сілы
часоў
не расьпетраць!

Няхай сабе
вораг
з далёкага ўсходу
імкнецца
наш гонар крывіцкі
адолець,
уласнай крывёю
ўзвар’ёваны скогат
зальецца
на сьцежках
да нашае волі.
Зірнеце:
ірвецца на родныя гоні,
здань чорная
сьмерці
дзе стыне,
адвага нашчадкаў Крывіцкай Пагоні,
прысягаючы
друзу сьвятыняў.
Ніколі й нідзе
Беларусь
не загіне,
ніколі
ў палон
не аддасца нікому!
Агністыя зоры нябеснае сіні
ня згаснуць
у грукаце вызнаным грому.
Насуперак буры,
насуперак лёсу
шляхамі крутымі
вялікую мэту
да сонца
народ беларускі
узносіць,
каб слава
Крывіччыны
яркла над сьветам.

Прыслухайся:
зноў,
як калісьці,
нас кліча
часіна цяжкая
да зброі,
да чыну.
Ля Сожу,
Дняпра
і ля Прыпяці,
Пцічы
калоціцца
цела
сьвятое Айчыны.

Сакавік 1944

Крывёю купленае права

Сягоньня бачыўся у сьне
зь дзівоснай нейкаю праявай:
стаіць, здаецца, пры Вясьне
крывёю купленае права.

Вясна — такой я не страчаў —
Багіняй выдалася нейкай
і праву — права мастака
перадала на пэндзлі клейкім:

— Ніхто ня зганьбіць, не кране
за ролю майстра немалую.
Скажы — усьцешаны ці не?
Ці фарбы вобраз намалююць?

Багіню выслухаў маляр,
прамовіў нехаця, праўдзіва:
— Даруй, прыгожая... Мая
уцеха сэрца не задзівіць...

Сама ты гэта замалюй
і згоду зор у небе сінім.
Цябе інакш я ухвалю,
каб ты мяне і не прасіла.

Бацькі сказалі нараду:
пад сонцам шчасьце не загіне...
Інакшай, ведаю, знайду,
цябе, нябесная Багіня.

Жыві, Вясна, вякі усе!
Мастак нязнаны на мальбэрце
стварае вобраз пакрысе,
якога й грэшнік ня усьмерціць.

Сягоньня ўбачыў я у сьне
крывёю купленае права.
Малюся Сонцу і Вясьне,
табе — мой Першы новы Травень.

1944

Вільні

Упяршыню сустрэў твае муры,
крутыя вулкі, вуліцы, сьвятыні...
Ў душы ня стлее ўцеха, не згарыць —
абудзіцца мацней і сьлед пакіне.

З драбніцай кажнаю ураньні, уначы
маліўся срэбру зорнаму і небу.
І гэта быў душы мае спачын,
спачын душы, пітво і солад хлеба.

І ціш сівое Вільні і вятры,
густыя, кволыя заўжды такія,
усьцешаць прышласьць іншае пары
і сьлед у сэрцы, у душы пакінуць.

Вільня, травень 1944

Нечакана зусім і проста

Прысьвячаецца Веры Стосуй

Нечакана зусім і проста
напаткала такая сустрэча...
І здалося, да зор выростаў
смуглатвары глыбоцкі вечар.

Сінь вазёраў срабрыстай лускай
узьбягала здаля на мелі.
Словы ціхія любых вуснаў
маё сэрца краналі хмелем.

І ці мог хто калі паверыць,
што бывае туга і ростань?..
Нечаканы пачатак, Вера,
нечаканы такі і просты.

Глыбокае, чырвень 1944

Веры Стосуй

Пачатак быў толькі такі.
— Прашу пазнаёміцца...
— Вера...
Чамусьці я пальцы рукі
балюча паціснуў, няўмеру.
А потым ня так, як раней,
у вочы глядзеў я нясьмела:
баяўся, што сэрца кране
агнём не кранутая сьпеласьць.
Пачатак быў толькі такі —
прыемны і любы надзіва.
Крануліся вусны рукі:
— З прыемнасьцю, Вера, —
Ўладзімер.