Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

Над пушчай сівою,
у шуме лясным,
над стомай рабінавай ночы
ужо праразаецца воблік вясны,
што цемры скарыцца ня хоча.

Адна праімчалася, згасла пара,
прамчыцца у грукаце й гэта...
У небе займаюцца зоры, гараць,
вяшчуюць нам новае лета.

1943

Насустрач будучыні нашай

Я ўспамінаю дні «вясны» —
яны ані мяне ня дзівяць.
Былыя крыўды і «праўдзівасьць»,
як гук наструнены,
лясны,
як ночы казачныя сны,
мінулі, канулі і спрахлі.

Гляджу, прызнацца, не бяз страху
на воблік сяньняшняга дню...
Паверце шчыра:
не маню;
і словы гэтыя мае,
я спадзяюся, пазнае,
хто хоча бачыць сьвет інакшым.

Яны —
ня купленыя,
нашы.
І я адно хачу яшчэ —
каб дні у даль ішлі шпарчэй —
сказаць:
— Зямля ад вас ня просіць
ярма на горб свой моцны...
Досыць!

Згібей, наш лёс!
Жыцьцё, жыві!
Ушчэнт цаной свае крыві
мы расьпячэм усе нягоды.
Для прыйсьця сьветлага народу
пад сьцягам бел-чырвона-белым
шляхі крутыя пройдзем сьмела
насустрач будучыні нашай.

1943

Была восень

Бяз прычын ня бывае гора,
ані суму, ні сьлёз пякучых...
Прыгадаў я сягоньня мора
і знаёмага берагу кручы.

Была восень.
Вятры шумелі.
Хвалі пену вады пляскалі.
Вастракрылыя чайкі зь мелі
узьляталі на грані скалаў.

І здалося,
прызнацца шчыра,
мора любым такім і блізкім.
І нібыта зь сівога віру
твар калолі салёныя пырскі.

Але не... Мне у сьне здалося:
я ляжаў на вяршыні кручы.
Скалануўся —
душа галосіць,
выпіваючы боль разлучын.

Дома маці адну пакінуў
і яе, радасьць сэрца, — Асю...
Вецер кідаў у вочы кпіны:
«Ня журыся — даўно зраклася...»

Вось таму і згадаў я гора,
кроплі буйныя сьлёз пякучых,
цьмяна-сінія хвалі мора
і знаёмага берагу кручы...

1943

Блакіт вачэй

Усьмешкай сэрца мне параніў
блакіт вачэй, вачэй дзявочых.
Навошта сэрцу, скажы, раны,
каханьнем жыць якое хоча?

Блакіт вачэй тваіх дзявочых
сустрэў з трымценьнем струнаў сэрца;
з тае пары і ўдзень, і ўночы
яно к грудзям тваім ірвецца,

ірвецца, мкнецца да спагады,
цяпла, зьнябытае дагэтуль,
каб вечна дружба была й радасьць
сардэчнай шчырасьцю сагрэта.

Таму і сэрца мне параніў
блакіт вачэй, вачэй дзявочых.
Загояць веру, сэрца раны
каханьне моцнае і вочы?

1943

Жыві...

Час кароткі мне векам здаўся,
і табе — ня жыцьцё, а мукі.
Дык жыві, як калісьці, слаўся...
Я ад сэрца пацісну рукі.

1943

Хай пеніцца віно

Стаіць пітва нявыпітага кубак,
сам брагу п’ю...
Хай пеніцца віно!
Ня трапіць больш на высахлыя губы,
скажу: «Другімі выпіта яно...»

Мне кроплі сьлёз халоднае крыніцы
жывільнай стравай будуць напару...
Прыйду,
укленчу долу,
каб напіцца,
каб смага не змагла ні дум, ні рук.

1943

Блізкі і такі знаёмы

Часта чую сьлёзна-шчыры, любы
голас,
блізкі і такі знаёмы:
птушка шэрая свайго Якуба
кліча ў хату родную — дадому.
Ку-ку,
ку-ку,
яснавокі сокал,
ку-ку,
ку-ку,
прыляці,
прыйдзі!
Ведаю,
сказалі мне,
ў глыбокім
моры нейкім ты жывеш адзін.
Кінь шукаці на чужыне шчасьця.
Ку-ку,
ку-ку,
кінь чужыну,
кінь!
Стрэну госьця,
расчыніўшы насьцеж,
шыр блакітную,
вазёраў сінь...
Крыўдзіць —
не пакрыўджу, дружа,
чуеш шэлесты садоў, ракіт?
Хорам бацькаўскі зь пялёстак ружаў
журыцца каля ракі...

Ку-ку,
ку-ку!..
Дарагі Якубе,
вербы гнуткія ў тузе, палі,
зжалься,
зжалься, калі шчыра любіш, —
о, як сэрцайка маё баліць...
Часта чую гэты голас любы
птушкі шэрае ў зялёным садзе:
кліча, бедная, свайго Якуба,
шчыра кліча страчаную радасьць.

1943

Былое трупам мусіць пасьці

Я дружбы з радасьцяй ня меў:
туга была заўсёды госьцяй.
І голас звонкі мой нямеў,
бы думы сьцятай маладосьці.

І маладосьці ня было,
не давялося ў горы высьпець;
яна сівым упала тлом
пад енк вятроў на дзікай высьпе...

На высьпе цела маё тнуў
імжою золкай час дрыготкі.
Успамінаў я даўніну,
жыцьцё бацькоў і думы продкаў.