Уладзімер Дудзіцкі - Напярэймы жаданьням

Мой родны брат, сястрыца мая, маці,
о, колькі дум, слоў колькі сяньня маю...
Як люба мне, што ў роднай з вамі хаце
п’ю сок вясны у дзень сьвяточны Мая.

Празь цьвіль смугі ўсьміхаецца травіца,
і рукі дрэў — у новай апранасе...
Вясна з прыполу мне дае напіцца
пітва інакшага на новым, сьвежым квасе...

Зірнеце: вуліцы усе, завулкі
ад хмелю гэтага кіпяць у русе.
Ніхто й ніколі песьняў звонкіх, гулкіх
ня спыніць і скаваць ня змусіць.

Над горадам, на сьцёртых сьпінах плошчаў
ад раньня — маладжавага — да змроку
цалуюць сьцягі нашыя, палошчуць
вятры, наровячы ў блакіт высокі.

Там зоры зайздрасьцю гараць, іскрацца,
мільгаюць, любыя, над шэрым грудам.
І лучнасьць нашая тужае ў працы,
каб мець жніво на папялішчы рудым.

Мой родны брат, сястрыца мая, маці,
ад сэрца шчырага пішу адгэтуль:
дай, Божа, ўсім у роднай сваёй хаце,
як гэты Май, правесьці зь песьняй лета.

Ліпень 1943

Беларускай моладзі

Дарма, што сьплямлены наш сад,
крывёй абліт журботны жнівень,
шуміць пад зорамі краса
на сакавітай роднай ніве.

Дарма, што водбліскі крыві
крывавяць край блакітны неба,
працуй, змагайся і жыві:
змаганьне пільна сяньня трэба.

Адзін на жвір грудзьмі падзе —
другі народзіцца і стане;
і сьлед прыцішаных падзей
сьвятлом зары асьвеціць раньне.

Насустрач разам выйдзем мы
і першай сонечнай усьмешкай
спалошчам спадчыну чумы
і друз аджытага на сьцежках.

І расшуміцца сьпелы сад
і золатам спавіты жнівень.
Расьці, юнацкая краса,
на сакавітай роднай ніве!

Жнівень 1943

Верш

Падышла і сказала: «Ларыса»...
Прывіталіся. Слоў ня было.
На попеле захаду прысак
сонца сьлязьмі разьліло.

Часіны трывогі; і ростань
узрушыла сэрца, душу.
«Бывай! — сказаў шчыра і проста.—
Прыходзь, мая радасьць, прашу.»

Верасень 1943

Ізноў я тут

Ізноў я тут, каля цябе,
мой родны, любы, срэбны Нёман.
Скажы мне, колькі на гарбе
сваім дабра ты выцяг з дому?
Якія думы думаў ты,
калі твае сівыя грудзі
мільён разоў гнялі плыты
і нець, як змораныя людзі?
Якія песьні пелі тут
улетку хлопцы і дзяўчаты?
Хто суцяшаў у золь, слату
душу пакрыўджаную брата?
А колькі поту асначы
ўлілі у глыб тваю, у хвалі?
Скажы, скажы, чаго маўчыш,
мо’ хвалі мову пахавалі?
О, не! Я ведаю: жыве.
Памерці хто такую змусіць?
На ўсе вякі, а ні на век
усім нам дадзена — клянуся.
Прызнайся, дружа мой, прашу:
як сам ты, знаць усё хачу я.
Ня бойся: чуеш, які шум? —
ніхто нас трэці не пачуе.
Прыйшоў сюды я з-пад Дзьвіны,
з-пад Віцьбы нашае, з-пад Случы,
прыйшоў, каб цешыцца, ня ныць,
каб больш ня мець з табой разлучын.
Зірні, прыслухайся — гудуць
бары самотныя і пушчы.
Не, сорам класьці на ваду
дабро і цела дрэва трушчыць.
Даруй, што ўзрушаным такім
прыйшоў сюды... Я шчыра раю:
як мову нашу, — на вякі
пакінь і скарбы свайго Краю.

1943

Я зь песьняй упоруч пайду

Прамчаўся працяты маланкаю час
на крылах апаленых сьвету,
у далі сьсінелыя ўрэзаўся, згас,
і песьня яго, кажуць, сьпета...

Другі, працінаючы шэрасьць імжы,
выходзіць на ласае ўзвышша...
Шчапаецца пошчакам голас, дрыжыць,
у сполаху струны калыша.

Што дзіўнага ў гэтым?
У ходзе падзей
уцехі ёсьць кропля і болю.
І нават імкненьне адно —
маладзець —
парою істоту ўсю коле.

Ў часіну такую няцяжка зрадніць
удачы свае і няўдачы,
адно ня так лёгка адолець агні
і ветру кірункі зьіначыць...

О любыя думкі,
скажэце, на што
імчацца наўсуперак буры?
Мо’ лепей паволі прайсьці пехатой,
каб вецер убок не адшпурыў?

Адна прамінае, другая вярста...
На вотшыбе,
ў восеньскім садзе,
былое прабую навотлег лістаць,
каб з думкаю новай паладзіць...

Лістаюцца дні, а за імі гады
раджаюцца ў муках і стынуць.
З руінаў сплывае, кудзеліцца дым,
імкненьні ружовыя сініць.
Прастора зыбаецца, зябне бы здань,
і смуткам агорнуты месяц
ня ў стане над краем жуду разгайдаць,
што золак наровіць павесіць...

Нічога...
Я зь песьняй упоруч пайду,
хоць шлях будзе йсьці і над пусткай.
Ня зьдзівяць,
ня ўзрушаць наструненых дум
на друзе крывавыя згусткі!