Лариса Гениюш - Збор твораў у двух тамах. Том 2. Проза

На з’ездзе закраналі пакрысе і справу мовы. Смялей гэта зрабіць ніхто не адважыўся, хоць закраналі там і даволі цікавыя, актуальныя і вельмі патрэбныя сяння пытанні. Сябру Саламевіча затрымала я сама. Ведала яго з тэлебачання. Пасля ён падыходзіў да мяне і вельмі міла гаварыў пра Вас, але чакалі другія сябры, і я была – як у цікавым сне.

С. Панізніка не бачыла на зездзе. Зрабіў на мяне ўражанне Я. Семяжон. З ім магла б гаварыць бесканечна. Гэта вельмі інтэлігентны і вартасны чалавек. Цешуся, што ў нас ёсць такія. Нялёгка было яму ўзняць з пылу стагоддззяў і вярнуць народу Гусоўскага…

Сяння ў нас крыху цяплей. Я цяпер, акрамя Вас, амаль нікому не пісала. Без Вас не магу. Люблю Вас вельмі і непакоюся аб Вашым страўніку.

Цешуся, што Валодзя Караткевіч добра яшчэ выглядае, што талковы і энергічны, што дае надзею на новыя творы. Абяцала сябрам, што вазьму савецкае грамадзянства, бо хочуць, каб была – як яны ўсе, а не як нейкая “заморская” птушка. Цешацца з гэтага, а я ўсё думаю, думаю… Толькі сказанага слова назад не вазьму, а там – што ўжо Бог дасць. Трэба дароўваць… Я дароўваю, але не забываюся, бо гэта ад мяне не залежыць…

Пішу Вам і чакаю нашага святара з жонкаю на абед. Паехалі некага хаваць на сяло. Я заўтра буду садзіць гладыёлусы. Непакоюся за сваіх у Польшчы, хоць і ў нас тут з прадуктамі не соладка, але ў іх – горай. Хочацца пабачыць і падкарміць Міхася з Алесікам, але ці іх сюды пусцяць сёлета? Ці хоць вытрымае маё хворае сэрца ўсё, што прыносіць жыццё...

За зёлкі Вам шчырае дзякуй. Прышлеце іх, толькі напішэце, як іх запарваць, па колькі піць? Хоць, шчыра Вам прызнацца, дык не вельмі мне ўжо і хочацца жыць. Нешта ўжо “пазаграбавое” адчуваецца ў маім настроі. Вельмі баюся вайны.

Дзякуй Вам за ўсё, за ўсё! Вітайце сваю сямейку ад мяне! Моцненька цалую Вас.

Ваша Ларыса Геніюш .

Зэльва, 16 траўня 1981 г.

Шчырапаважаны дружа, дарагі Слава!

Паштоўкі я атрымала ў парадку. Даруйце, што не пісала. Моцна хварэла нейкаю дзікай ганконгскай грыпаю, ад якое і сяння не адчуваю пахаў. Ці “Красная Москва”, ці часнык – для мяне аднолькава пахнуць. Пасля, хворая, была на выбарча-адчотным з’ездзе філіяла Саюзу беларускіх пісьменнікаў у Гродне. Пасля – у Мінску. Пасля быў Вялікдзень, і да мяне наязджаў святар (на просьбу людзей), які час ад часу адпраўляе набажэнствы і ў Зэльве. Было многа клопатаў. Пасля – холад, пасля – гарод і т.п.

Знайшла яшчэ дзве паштоўкі. Адна – “Пажар гарадзішча” Язэпа Драздовіча, выданая ў 1939 г. у Вільні (Беларускім студэнцкім саюзам). Другая – “Жыццё” Сергіевіча Пётры (таксама – Вільня, 1939 г.). Думаю, што падобныя маеце. Калі б не мелі, дык вышлю. На з’ездзе пазнаёмілася і з мастакамі. Бачыла працы Марачкіна. М. Купава будзе ілюстраваць ці, праўдзівей, афармляць маю кніжку “На чабары настоена”. На з’ездзе было цікава, хоць я там была толькі госць і наагул маленькая асоба. Былі прычыны, ад якіх захварэла сэрца. Моцна захварэла. Арытмія. Крыху яго прывялі ў парадак. Была яшчэ вельмі цікавая паштоўка, але яна проста загінула мне з-пад рук…

На днях, па камандзіроўцы, мяне наведала В. Трыгубовіч. Хоча яна некалі наведаць і Вас. Я захопленая афармленнем “Песні пра зубра” Яўгена Куліка. Пасябравалі мы і з Семяжонам. Вашай працы ў “Нёмане” яшчэ не чытала. Усё шукаю той “Нёман”. Цяпер у нас усё цвіце, ажывае, акрамя майго хворага сэрца. Спознена вітаю Вас з усімі святамі вясны і жадаю Вам творчых і жыццёвых поспехаў! Усяго Вам добрага, Слава!

Вітайце сваю сямейку. Ваша Ларыса Геніюш .

Зэльва, 15 ліпеня 1981 г.

Даражэнькая Людвіка Антонаўна!

Тое самае, што з Вамі, старасць робіць пакрысе і са мною. Толькі ў мяне – горшая справа, бо я зусім тут адна. Толькі не перажывайце, што Вы да нічога не здатныя! Вы – тое што трэба: цудоўны настаўнік, дарадчык, энцыклапедыя! Фізічную працу пакіньце маладым. Ім гэта няцяжка. Зразумейце – няцяжка!

Безумоўна, вы чыталі ў “Голасе Радзімы” артыкул пра А. Луцкевіча. Падабаецца мне крыху тая аб’ектыўнасць, якая ёсць сяння хоць у “Голасе Радзімы”, хоць “на вынас”…

Паўтара месяца – ніякай весткі ад сына ці ўнукаў! Што ж, і гэта стрываю. Бачу, што і мае лісты не ўсюды даходзяць. Што ж, павольнае мучэнне адзінак і яўны часамі садызм – гэта ёсць суснасць таго, што нас акружае. А мяне лагодзіць мой боль і суцяшае мяне адна прырода. Яна – мудрая, хоць і яна церпіць даволі ад розных “сістэмаў”, ды ўсё ж меней, як чалавек.