Jenő Rejtő - La skeleta brigado

— Ligert!

La skribisto venis el la arkivejo, en lia mano kun plumo kaj pano.

— Kial vi estas en la arkivejo?

— Mi faras kalkul-raporton de la kuirejo… Hikk!

Li denove singultas! Estas terure…

— Kial vi metis kuglojn en mian pistolon?

— Ĉar ĝi estos bezonata okaze de ribelo.

— Ĉu?… Kie estas… ribelo…

— Ĉi tie, en la fortikaĵo. Ĝi komenciĝis vespere je la oka horo kaj kvardk kvin minutoj.

— Ĉu tio… estas certa?!

— Ĝi ne estas certa, ĉar hodiaŭ komenciĝas la somera tempokalkulo. Tiel eblas, ke ĝi komenciĝos je la sepa kaj kvardek kvin minutoj…

Li aŭdis konfuzajn voĉojn de sube.

Sirone iris al la fenestro. Muloj estis elkondukitaj ĉe torĉlumo. Oni bruis, regis konfuzo.

La kapitano reiris en la kontoron kun trankvilaj, ritmaj paŝoj. Zoninte sian glavon ĉirkaŭ sia talio, li surmetis sian ĉapon kaj iomete flankentiris la ledujon, fiksitan per balteo, en kiu li portis sian pistolon. Li rigardis sin ankaŭ en la spegulo, ĉu lia eksteraĵo estas laŭregula, ĉar li bone sciis, ke li iras morti. Li zorgeme rekonstruis sian iaman oficiran karakteron, kiu perdis sian malnovan brilon pro la sencela servo, en tiu ĉi kaldrono.

Li rapide eniras en ĉiun kontoron kaj ĉie eklumigas la lampojn. Neniu… El la ĉambro de Gouillaume aŭdiĝas virina voĉo.

— Lasu min paroli! — kriis Colette. — Komprenu, Gouillaume!

– Ĉio ĉi… estas malgrava… — recitas dume la ĉefleŭtenanto. — Mia frato Jeromo… ŝuldas mia eŭgenika avalo… mian sang-atavisman sufer-kambion… loeé ekzemple ni diru, se mi…

Sirone laŭte frapetas, enpaŝas kaj tuj komandas.

— Ĉefleŭtenanto Gouillaume! Á moi!

Colette konsternite vidas la enkarniĝintan mirklon de la disciplino: kiel tiu mortokranio de kruta, alta frunto retropaŝinte ekatentas la kapitanon. Poste unu salto… unu tramplo… Kaj li staras antaŭ Sirone.

La malbona funcio de lia disfalonta spirito eble ne estis konscia ĉe li, eble nur la reflekso de la plej sankta subordiĝo militojn partopreninta, vera soldato, kiun revivigis du eternaj instigiloj: danĝero kaj ordono! Se la soldato ne staras firme sur siajn pideojn pro tiuj, li mortas!

— Post kvin minutoj anonciĝu, preta je ordono en la kontoro kaj transprenu la deĵoron! La garnizono ribelis! Ni devas persisti! Rompez!

— Li iras kun Colette al Libourne.

— Aŭgusto… — diras la virino mallaŭte, — nun mi devas diri ion…

— Mi scias ĉion. Paroli pri tio neeblas. Vi estas honesta kanbino, Colette. Mi estimas kaj amas vin.

Li kisis ŝian manon. Dume li pensis pri tio, ke la rapidtrajno, kuranta tra oranĝujon nun kantas unutaktan melodion inter Romo kaj Napolo.

Nevermore !..

Libourne havas bonan tagon. Li estas trankvila. Nur lia vizaĝhaŭto ne estus tiel rigida. Ŝton-anima. La kapitano pensas tion kaj aŭdas la kanton de la rapidtrajno.

— Adjutanto Libourne!

— Oui, mon capitaine!

— Post kvin minutoj anonciĝu por ordono een la kontor. La oficiroj de la fortikaĵo transprenos la deĵoron. La garnizono ribelis. Rompez!

Colette mirante vidas la pli kaj pli brilantan miraklon de la deprimaj animoj, harditaj en devokonscio.

Goullaume anonciĝas!

Kiam li mansalutante tramplas kun dismetitaj kruroj, du homoj kaptas lin, ĉar li apenaŭ povas stari sur siaj piedoj.

Sed li mansalutas!

Baldaŭ venas Libourne. La du oficiroj vestis sin laŭregule, kaj ili komencis sian deĵoron!

Pale, langvore, sed en sia posteno…

La kapitano ŝlosas la pordon de la kontoro, kie restis Colette, kaj li ekiras kun la oficiroj: Tri fantomoj, mute, kun regulaj paŝoj.

Ĉe la pordego la kaporalo pipfumas sur benko.

— Tiguer! Ĉu vi estas ribelulo?

— Ne, sinjoro kapitano. Mi pipfumas — sed li tuj demetas la pipon. Ĝi jam ne estas aktuala.

— Mi ordonas al vi gardostari antaŭ la pordo de la kontoro. Tie estas virino ŝlosita.

— Ĉu sinjoro kapitano ŝlosis ŝin?

— Jes!

— Laŭ mi — diras Tiguer fikse staranta — la virino ne estas kulpa. Ŝi apenaŭ povus persvadi la plotonon pri ribelo.

— La virino estas sub protekto!

Ili iris plu. Kriado; kantvoĉoj, kriegado, tintego…

En la mezo de la korto staras Berlac kun bandaĝita kapo kaj Magiron. Ili kunordigas la ekipaĵon de la marŝkolono. Rumoro, prepariĝo. Kelkiuj estas ebriaj…

— Vi, restu malantaŭ mi — diras Sirone, kaj li paŝas en la lumon. — Serĝento Mafiron! — li krias akre. — Tiu nokta eltiriĝo ne estis en la tagordono!

— Ni foriros, mon capitaine! — ridas la serĝento. — Tiu Sudano estas infero. Sufiĉis.

— Serĝento! — krias Sirone denove. — Mi ordonas konduki la soldatojn al la dormejo! Malŝarĝoselu ĉiujn mulojn!

— Ba, sinjoro kapitano! Vi ne diras tion serioze!

Dubo, hezito ne ekzistas: Kiu malobeas la ordonon, oni devas tuj kaj surloke mortpafi lin antaŭ la okuloj de la soldatoj . La reglamento preskribas tion.

La kapitano frapas sur sian revolverujon… Unu movo… La pistolo estas ekstere… Pafo!

Magiron morte falas sur la teron.

— Berlac! — stridas la kapitano, kaj li aspektas uni kapon pli alta. Ordonu, ke la muloj marŝarĝite estu kondikitaj en la stalon.

Deflanke du homoj proksimiĝas al la kapitano. Tio donas forton al la adjutanto.

— Sinjoro kapitano! — li diras. — Ni ribelis! Mi transprenas la komandon kaj…

Oni kaptas la brakon dde la kapitano. De ie Minkiew kuregas en negliĝo kun elingigita glavo, sed iu batas lin je la kapo, kaj li svene falas.

Tiam ektondras pafo, kaj Barlac morte falas.

Gouillaume staras tie, kaj li turnas sin al Grison kun fomanta revolvero. Lia trolaca, raŭka voĉo obtuze, sed aplombe komandas:

— Ĉegkaporalo! Ordonu, ke la muloj estu malŝarĝitaj!

Kio estas al la aliaj? Ili povus mortigi siajn superulojn per pafaro. Sed ili nur staras kaj ne estas kapablaj mortpafi Sirone-on kaj la du oficirojn.

Kaj nun aŭdiĝas la akresona komando de ĉefkaporalo Jazon:

— Sur la teron!

Li staras tie en la mano kun flamĵetilo, apud li duoncirkle Fécamp, Gerard kaj ankoraŭ proksimume dek soldatoj, malliberuloj armitaj, pafpretaj.

— Ĉiu demetu sian armilon kaj iru en la barakon! — krias la ĉefkaporalo. Post dek minutoj li raportas: — Mi subpremis la ribelon, mon capitanie. Anticipe mi povis fari nenion, sed tiu perfidulo subite varbis konfidindajn, armitajn homojn.

Kaj li montris al Fécamp.

Kapitano Sirone kapjesis. Poste li ekiris al Minkiew, kiu preparis sin surpiediĝi. Sed subite li returniĝias:

— Ĉefkaporalo Jazon! La kondamnito n-ro 63 ne estas perfidulo. Bone notu tion… Fécamp! Á moi!

Kaj Sirone premis lian manon!

Vera riberulo apenaŭ estis inter ili. La suboficiroj aliĝis al Magiron kaj Berlac nur pro devigo. La legianoj kaj la malliberuloj facile ŝanceliĝis ankaŭ tien kaj ĉi tien, se doniĝis okazo por agi. Kulpulo ne estas! Ili devis plenumi la ordonojn de Berlac kaj Magiron. Ili obeis superan instrukcion.Kasporali Grison estas la sola, kiun oni katenas. Gouilllame malcerte pasumas, sed li kontrole rondiras kun patrolo en ĉiu dekas minuto. Libourne kun rigida vizaĝo, sed laŭ la ordono staras apud la akvokrano en la mano kun pistolo.

Unuavice ili rekondukas la mulojn. Tiguer transprenas la rajton komandi al la gardistoj. Sirone staras en la mezo de la korto. Li diras nenion.

Minkiew rekonsciiĝas kaj metas trampitan naztukon sur sian kapon. Li iras al la du senmovaj korpoj. Li suprentiras la palpebrojn de Magiron kaj Berlac.

— Fini…

Li diras nur tiom, sed li turnadas sian kolon dekstren kaj maldekstren, poste li spasme disigas siajn fingrojn kun fermitaj okuloj, kion ĉesigas nur singulto.