Jenő Rejtő - La skeleta brigado

Unue ni rigardu la enigman oazon Ulogi.

Ulogi estas relative moderna loko, sudokcidente de Atlaso, profunde ene de Saharo, kaj ĝi estas fama pri tio, ke tre multaj pilgrimantoj vizitas tien, ĉar oni entombigis tie la kadavron de la miraklofara, sankta marabuto, nomata Hagir.

La sankta kuracisto Hagit ripozas ducent jarojn en la moskeo de la oazo Ulogi. Okaze de la festo Ramazano oni forigas per pioĉo la ŝtonon, sub kiu troviĝas la ĉerko, kaj oni elmetas tion al la publiko por rigardi ĝin en la sanktejo de la moskeo. Tiam la kreduloj, alvenintaj de malproksime, atribuas mirindan sorĉoforton al tiu ĉerko. Onidire, kiu tuŝas per la mano la miraklofaran lignokeston el cedro, tiun ne trafos malfeliĉo.

Ĝi vere estis tiel.

Cent kaj cent kreduloj tuŝis la ĉerkon de mateno ĝis aŭroro, sen tio, ke la plej malgranda malbono estus trafinta ilin.

Sed tia tuŝo, kian malbonon kaŭzus al la homo?

La kompanio de Hery Fécamp depotis tie en kaduka fortikaĵo, kaj li renkontiĝis ĉi tie kun John Carew. Carew estis anglo, kiu forlasis la universitaton antaŭ liaj lastaj, medicinaj ekzamenoj por dungiĝi kiel fortepianisto en dancamuzejo sur Riviero. Poste li gajnis premion en Stokholmo pri liberstila luktado, baldaŭ oni menciis lin, farinte inventaĵon, kiu ebligis la utiligon de la senvalora grenventumaĵo, akirita dum la senŝeligo de rizo. Post kiam lia romano, publikita en daŭrigoj sur la paĝoj de la ĵurnalo Paris Soir, kaj ĝi vekis ĝeneralan sensacion, oni relegaciis lin el Francio, ĉar li grimpis pro veto sur la pinton de la turo Eiffel.

Post tiuj antaŭaĵoj li venis en Afrikon, en la fermdulan legion, kaj pasiginte unujaran soldatservon en la fortikaĵo n-ro 72, oazo Ulogi, kie li kaj Fécamp tuj trovis unu la alian, kiel animaj parencoj.

La du senbridaj, bohemaj junuloj baldaŭ fariĝis nedisigeblaj, bonaj amikoj. Ili ŝatis interbatadi, kanti kaj ŝerci.

La bona humoro en Ulogi estas grava afero, ĉar la proksimo de la malbonodora, sala marĉo faris la oazon tre malagrabla loko por restado. Sed nenio damaĝis ilin! Ili estis el fero!

Kaj fine, ke ankaŭ ili fariĝis viktimoj de Ulogi, tion kaŭzis ne la polvo, la proksima marĉo, la varmego aŭ alia, karakteriza Sahara afero.

La problemon, pro kiu oksidiĝis tiuj gemutuloj, konsistantaj el pura oro, oni bone konas ankaŭ en Eŭropo, rilate la neatenditajn komplikaĵojn.

Ĝia nomo ĉie estas alia, sed la sekso ĉie estas la sama: virino.

La menciita komplikaĵo en Ulogi nomiĝis Saiĝa, kaj ŝi havis maksimume dek ok jarojn. La du brovoj de Saĝa estis po unu regulaj, longaj arkoj, kaj ŝia stranga rideto faris ŝian mistike belan vizaĝon alloga. Ŝin edukis ŝia blinda avo, nomata Bochur.

La maljuna Bochur havis kafejon en Ulogi. Dum la tuta tago li sidis antaŭ la korbo, plena de ardaĵo, kuirinte kafon kaj rulumante cigaredojn unu post la alia. Kaj la du legianoj interflustradis kun Saiĝa sur iu mato, en la angulo.

Kion do ne povis venki la batalo, la dezerto, la mortiga klimato, tion venkis malsano, kiu estas same disvastiĝinta en la malnova kontinento, kiel ĉi tie:

La amo!

Ankaŭ la ĵaluzo kaj vanteco aperis, kiel komplikaĵo.

La du soldatoj enamiĝis al Saiĝa. Malaperis la amikeco kaj la bona humoro.

Ili iomete malgrasiĝis, ili ne ŝercadis, ĉesis la kantado, la akresona ridado, kaj ili samtiel sencele vagaĉis en la kazerno, senvortaj, mornaj, kiel la aliaj.

Jam ŝajnis tiel, ke Fortuno alridetas al Fécamp. Saiĝa estis pli afabla al li. Baldaŭ Carew povis esperi. Fine la knabino timis esprimi siajn sentojn.

Tiel okazis, ke iun tagon la emigma morto de la maljuna kapro, nomata Jakobo alportis la decidigan finon.

Jakobo, la kapro estis blinda unuokule, kaj ĝi provizis per lakto la domon de Bochur. La paca besto eĉ konjekton ne havis pri sia sensacia, kriminala futuro.

Samtempe alvenis kapitano Villiers, kaj li eble malpli konjektis, ke post du tagoj oni enterigos lin ĉi tie, kiel viktimon de Henry Fécamp…

Antaŭ la festo Ramadano vigliĝis la oazo. La karavanoj alvenas unu post la alia. Tagmeze enkuregas polvokovrita, terenkolora aŭtomobilo kun tri oficiroj. Kapitano Villiers veturos plu. Li pasigos nur unu tagon ĉi tie, travojaĝante al Timbuktu.

En la oazo tumultas ĉiam pli dense starantaj homgrupoj. Post du tagoj komenciĝos la Ramadana kriegado, kaoso, la amasaj preĝoj sub libera aero kaj mortodanĝera, histeria tumultado, interpuŝiĝado antaŭ la moskeo por iri al la katafalko, kie oni povas tuŝi la eltombigitan ĉerkon de Hagir. Ĝi estas tipa, orienta perplekso, kio baldaŭ malaperos senspure, kiel rapida, somera pluvego, malgraŭ ties timigaj eksteraĵoj, sendanĝeree, subite.

La soldatoj patrolis duope en la urbo por gardi la ordon. Tian duopan patrolon formas: Carew kaj Fécamp.

Ili nur iras borante al si vojon en la tumulto, kompreneble en la kafejon de Bochur.

— He, Bochur, mi kaj Carew ŝatus ekripozi, ni bezonus ian azilon.

— Venu, sinjoroj legianoj — diras la blinda arabo, kaj li ekiras al alkovo.

Malantaŭ la vendejo estis malgranda ĉambro kun argilaj muroj. Ĝi ne havas fenestron, kaj ties ununura pordo malfermiĝas al la kafejo. Sur la planko estas du matkuŝejo. Apud la kuŝejo staras la mirinda kapro, kiu nomiĝas Jakobo.

La arabo estimas la kapron, kaj ili vivas sub la sama tegmento. Kelkfoje li estimas ankaŭ la kamelon, kaj tiel li aŭtomate esprimas sian estimon al tre multspecaj skaraboj, kaj al diversaj etaj kaj tute grandaj insektaĉoj.

Carew gardis siajn dandajn kutimojn ankaŭ kiel soldato. Elpreninte parfumboteleton el sia tornistro, li aspergis la maton. Li ja estis tia. Ekzemple li ne iris en batalon nerazita. Li estis la sola legiano, kiu gladis sian pantalonon. La regimentkuracisto ofte donis laboron al la iama medicinisto en la soldata hospitalo, dirante, ke unuaranga sanatoria aŭ baneja kuracisto perdiĝis en Carew.

Ili longe konis la kapron, ĉar la eminenta dombesto estis ofta vizitanto de la vendejo. Tie ili nomis ĝin Jakobo, kaj la besto saĝe toleris tion.

Kompreneble kuloj amase zumadis ĉi tie, sed ĝi ne gravas, ĉar ĉiu legiano kunportas en sia sako dense plektitan moskitovualon.

Komence la kapro ĝenas Fécamp-on, ĉar la besto rigardas la verdan reton furaĝo, kaj balancante la kapon super tio, pikpuŝadas kaj lekadas ĝin.

— Jakobo, foriru de ĉi tie.

Vidinte, ke ĉio estas vana, li ekdormas.

Ili tute ne sciis, kiom da tempo pasis de ilia kuŝiĝo. Ili vekiĝis je tio, ke la maljuna Bochur, la blinda avo de Saiĝa skuas ilin.

— Alarmo!.. Sinjoroj soldatoj!.. Vekiĝu!

Ili salte leviĝis.

Kio okazis? Ĉu ia interbatado?! Ili rapidas.

— Hu, mia kapo kiel doloras — diras Fécamp.

— Ankaŭ mia.

La sufoka, penetra malbonodoro de la kapro, miksiĝante kun la parfumo de Carew faris prema la jam alimaniere foruzitan aeron en la senaera, malgranda alkovo.

— Kio okazis? — demandis Carew.

— Mi ne scias… — respondas la kafkuiristo. — Estas granda kaoso!

— Ni iru!

Ili jam estas pretaj por ekmarŝi. Fiksu la stileton!

— Ho!.. La kapro! — krias Bochur, kaj li genuiĝas apud la besto, kiu kuŝas sur la planko, kaj kelkfoje ektremas ĝiaj hufoj.

Kio okazis al Jakobo? Ŝajnas, ke ĝi mortis. Tio ja okazas al maljunaj kaproj.

Ankaŭ tiu Jakobo estas iu ĉefrolulo, kiun la aktoj ne menciis. Sed kiu pensus fari protokolon pri konfeso de kapro?

Sed kiomfoje mekas tia besto pli kompreneble ol kelkaj homoj, dirantaj longajn kaj signifoplenajn frazojn.

Estas paniko en la oazo!

Ŝrikado, kaosa amaskriĉado… La kameloj blekas… Suboficiro batadas per la malakraĵo de sia glavo, kaj la trumpeto konstante sonas:

Al la armiloj… Al la armiloj!

La homoj panike kuradas, kaj la militistaro kurpaŝante ĉirkaŭas la oazon Ulogi. Oni ĉie starigas mitralojn.