Праз пазалоту цьмянае заслоны
Цяпер адкрыліся жыцця прасторы,
Няма сумнення ў іх, няма сумнення ў нас
У тым, што ўзыдзе ранак перамогі.
Вясна змагання! I адна палова свету
Усю планету асвятляе.
У думах бачым вечнасць нашай праўды,
Мы аднаго чакаем — лета, лета!
I прыйдзе лета ў яснасці глыбокай.
Фенікс — гэта пара — Адам і Ева,
якія не былі першымі...
УПЭЎНЕНАСЦЬ
Калі я табе штосьці кажу —
Гэта толькі каб чуць цябе лепей.
Калі я цябе чую,—
Я ўпэўнен — цябе разумею.
Калі ты мне ўсміхнулася —
Мной заўладала мацней,
Калі ты мне ўсміхнулася —
Цэлы сусвет я пабачыў.
Калі я абдыму цябе —
Значыць, не скончацца вершы мае!
I калі мы жывыя з табой —
Будзе шчасце на свеце!
А калі расстаемся з табой —
Помніш ты, помню я і ў разлуцы.
Расстаемся — і знойдзем ізноў
Шлях — адно да другога.
МЫ ЎДВАІХ
Мы ўдваіх. Трымаемся за рукі.
Нам здаецца, што мы ўсюды — дома:
Ці пад дрэвам, ці пад небам чорным,
Ці пад дахам, дзе агеньчык ёсць,
На вуліцы пустой, бязлюднай,
Ў збянтэжаных вачах натоўпу,
Сярод мудрацоў, сярод вар’ятаў,
Сярод дзяцей, сярод дарослых...
Каханне таямніц не мае:
Мы ўдваіх, і кожны бачыць нас.
I ўсім закаханым здаецца —
Яны з намі разам.
НА ДОСВІТКУ
Прысніў я пустую дарогу:
Ты крочыла ціха адна.
Пачула твой крок берасцянка —
Прачнулася ў кроплях расы.
У пушчы вільготнай, зялёнай
Пацягвалася зара
I дрэвы пачырванелі —
Ты адкрывала дзень.
Здавалася ўсё звычайным —
Звычайны пачатак дня.
Я спаў, як дзіця малое,
А ты на досвітку ўстала,
I мне падарыла ты
Бяскрайняе маленства.
СМЕРЦЬ. КАХАННЕ. ЖЫЦЦЁ
Я верыў, што змагу прабіць глыбокія прасторы
Маёй тугой адной, без дапамогі рэха.
Быў распасцёрты я ў маёй турме, за брамаю глухою,
Нібы мярцвяк разважны, я паміраць умеў,
Марцвяк, каранаваны забыццём, нябытам,
Быў распасцёрты я на хвалях недарэчных,
Атручаны прыхільнасцю да тлену.
Здавалася мне: адзіноцтва гарачэй за кроў.
Хацеў я раз’яднаць жыццё,
Хацеў я смерць са смерцю падзяліць
I сэрца пустаце аддаць, а пустату — жыццю,
На шыбе ўсё закрэсліць, не пакінуць ані кроплі
пары.
Нічога па за мною, і ўперадзе — нічога...
Я скінуў лёд з рук сплеценых маіх!
Я выкінуў шкілет свайго жадання —
Зжываць сябе самога — не мая дарога!
I ты з’явілася, агонь успалыхнуў,
I цемра знікла! Зоркамі мароз іскрыцца.
I ўжо зямля пакрылася
Тваім праменным целам. Лёгка мне.
Ты ўвайшла — і адзінота знікла,
З’явіўся спадарожнік на зямлі:
Я ведаў, як ісці, куды ісці,
Ішоў наперад і перамагаў прастор і час.
Ішоў я да цябе, ішоў упарта да святла,
Жыццё ўвасоблена ў табе, знайшла надзея ветразь,
I ў марах закрынічыла жыццё, і ноч
Даверліва зірнула на зару.
Праменні рук тваіх адсунулі туман.
Твой рот вільготный быў ад першых рос.
Ад стомы ні сляда не засталося —
I я паверыў у каханне, як у дні майго юнацтва.
Палі ўзараныя. Заводы — у святле.
Зярняты ўюць гняздо ў зямным магутным лоне.
Жніво і вінаградны збор без сведак не бываюць:
Нішто не адасоблена, не адзінока,
Ў вачах начнога неба мора зіхаціць,
А лес прыносіць дрэвам абарону,
I сцены ўсіх дамоў адной пакрыты скурай,
Заўжды скрыжоўваюцца ўсе шляхі.
А людзі створаны, каб чуць адзін другога,
I зразумець, і палюбіць адзін другога.
Іх дзеці зробяцца бацькамі,
Не маюць ні кала і ні двара іх дзеці,
Але яны зноў вынайдуць агонь,
Зноў вынайдуць яны людзей,
Прыроду і сваю радзіму —
Адну на ўсіх людзей,
Адну на ўсе часы.
І ЎСМЕШКА
Няма на свеце непрагляднай цемры.
Паверце мне, калі я вам кажу,
Калі сцвярджаю,
Што нават у пякельнай той журбоце
Ёсць светлае акно, адчыненае насцеж,
Напагатове мара ёсць на свеце,
Жаданне ёсць, якое здзейсніць трэба.
На свеце сэрца ёсць праўдзівае,
I поціск рук надзейных,
I ўважлівыя вочы,
I ёсць жыццё, якое хоча
Святлом дзяліцца з іншымі людзьмі.
АБАВЯЗАК I ТРЫВОГА
Вершы напісаны ў 1916 г., калі паэт быў пісарам-санітарам у эвакуацыйным шпіталі. На вокладцы ўпершыню стаіць псеўданім Поль Элюар (Элюар — дзявочае прозвішча яго бабкі па лініі маці).
Читать дальше