Поль Элюар - З табой

За намі ззаду — смерць, нянавісць, страх.
А перад намі — дзень на Ўсходзе,
Ён з гордасцю ў руках трымае
Пачатак новага жыцця —
Без гора і кардонаў.

СССР сабе і нам жадае міру,
Адолеў ён вайну і раны гоіць.
За працай дружнай, пераможнай
Ужо адолеў адзіноту,
З’яднаны сам, людзей вакол збліжае.

Браты! Да шчасця кліча нас Саюз Савецкі.
Наперадзе — сусветны мір,
Імкненнем светлым — жыць і жыць!
I ноч кароткая ўжо стала.
Без даўніх плямаў будзе свет: над намі сонца.

Усё — гэта ўсё сказаць. Ды мне не хапае слоў,
I не хапае часу і не стае адвагі.
Я летуценні-думкі перабіраю наўдачу,
Бядак я, не навучыўся ясна гаварыць!

Усё я павінен сказаць аб скалах, шляхах дарогах,
Аб вуліцах і прахожых, палях і пастухах;
Сказаць аб вясновым пуху, аб зімовай іржы,
Аб холадзе і спякоце — іх супольнай працы.

Хачу паказаць натоўп і кожнага чалавека —
Усё, што яго натхняе і ўсё, што яго засмучае;
I кожны ўзрост чалавечы, азораны чалавекам,
Надзею яго і кроў, гісторыю і турботы.

Хачу паказаць натоўп — вялізны і раз’яднаны,
Падзелены ўвесь, як могільнік...
Хачу паказаць натоўп, мацнейшы за цень уласны,
Які разбурыў турмы і скінуў сваіх паноў;

Сям’ю згуртаваную лісця,
сям’ю згуртаваную рук,
I невядомага звера, што дзесьці ў пушчы блукае,
I шчодрую, пладаносную вільгаць рэк і рос,
I справядлівасць на варце, і шчасце ў красаванні.

Шчасце дзіцяці — ці здолею я перадаць
Праз ляльку і мячык, праз сонейка над галавой?
А ці змагу аб шчасці мужчыны сказаць
Словамі жонкі яго і дзяцей?

Хіба ўсё аб каханні сказаць я змагу —
Драмах яго свінцовых і саламяных фарсах?
Справах будзённых яго, жэстах звычайных яго
I ласках, якія вяртаюць яму несмяротнасць?

Хіба змагу угнаенне з’яднаць са жнівом,
Хіба змагу я звязаць дабро з прыгажосцю?
Здолею я неабходнасць з жаданнем злучыць
I голую схему парадка — з жыццём у парадку?

Словы пад крыламі гневу змагу я знайсці?
Зброяй нянавісці знішчыць нянавісць!
I паказаць, як ахвяра ўстае супраць катаў,—
Як рэвалюцыі слова палае?

Золата золку — у ясных, адважных вачах,
Новае ўсё нараджаецца, блізкае сэрцу.
Простыя словы становяцца прыказкай,
Мудрасць знайшла прастату праз пакуты.

Як я скажу, што хачу я падняцца
Супроць усіх недарэчных дзівацтваў самоты?
Ледзь не загінуў ад іхняга наступу я,
Быццам баец у палоне з горлам заткнутым.

Ледзь не загінулі розум і сэрца мае
Ў гэтай бясформеннай масе формаў бязглуздых:
Імі прыхоўваюць і заняпад, і гніццё,
I раўнадушнасць, і ганьбу,
вайну і забойства.

Некалькі крокаў яшчэ — і выгналі б людзі мяне,
Не разумеў я нічога ў іхнім змаганні:
Болей чым трэба, узяць ад жыцця я жадаў,
Будучы свет уявіць не ўмеў я.

Людзям змагання жыццём абавязаны я —
Гэта яны сэнс у жыцці зразумелі.
Выверыць зброю паўстанец мяне навучыў,
Выверыць сэрца і рукі паціснуць сабрату.

Людзі! Нястомна душа чалавецтва пяе
Новую песню, адвечную песню —
Будучы дзень супроць смерці ўстае,
Супроць падзямелляў і ценяў нікчэмных.

*

Зрэшты, ці здолею я сказаць
Мовай звычайнага вінароба:
У сутарэнні, пракіслым ад бочак,
Дзверы адчынены насцеж — да сонца,
схаванага ў гронках!

Жанчыны — з натурай вады або каменя —
Строгія, мілыя, простыя ці недасяжныя.
Птушкі ляцяць напярэймы прасторам,
Цягнецца хатні сабака да косткі.

Рэхам адказвае поўнач старэнькаму,
Што раскідаў свой талент на песенькі.
Але ж і гэтая ноч не страчана —
Я ўжо засну, як прачнуцца іншыя.

Як жа мне ўславіць юнацтва адзінае
I не ўтаіць маршчыны на твары?
Вечна прыгожае ў водблісках радасці —
Там, дзе зярнятак і кветак імкненні.

Шчырае слова і справы рэальныя
Прыйдуць з даверам, назад не павернуцца.
Без запытанняў прыходзьце, адказы,
Кожная мова хай роднай нам будзе!

Хай жа нікому ў жыцці не захочацца
Паліць гарады, мерцвякоў нагрувашчваць!
Кожнае слова хай служыць будоўлі,
Паверым, што час — крыніца жывая.

Трэба смяяцца, але ад здароўя!
Сілай братэрства будзеш ты дужы.
Будзеш ты добры з людзьмі, як з сабою
Ў час, калі ведаеш сам: ты — любімы.