Поль Элюар - З табой

У роснай даліне палае і ззяе
Магутнае, зыркае сонца.

I на траве ганарыцца сабой
Ружовае цела вясны.

*

Вечар крылы самкнуў
Над роспачным Парыжам...
Наша лямпа абнадзейвае імглу,
Як нявольніца — свабоду.

III

Крыніца струменіць салодкая, чыстая.
Ноч усюды пануе,
Ноч, дзе мы ў адзін голас зліліся
Ў змаганні няроўным, шалёным.

*

I ноч, якая нас зневажае,
Ноч, дзе ламаецца ложак
Пусты і самотны:
Будучыня нечае агоніі...

IV

Гэта трава, яна стукае
Ў дзверы зямлі.
Гэта — дзіця, яно стукае
Ў дзверы сваёй матулі.

Гэта — дождж і сонца,
Яны нараджаюцца з дзецьмі,
Растуць з травой,
Квітнеюць разам з дзецьмі.

Я чую, як яны
Смяюцца і разважаюць.

*

Падлічылі, колькі болю
Можна прычыніць дзіцяці:
Колькі слёз яму праліць,
Колькі крыўдаў затаіць!
Грукат ботаў пад скляпеннем
Чорных і набожных жахаў!
Вытапчуць траву жывую,
А дзіця яны зняважаць
I жабрацтвам, і нудою.

V

«Куточак сэрца,— казалі яны пяшчотна.—
Куточак любові, нянавісці, славы».
Ім адказвалі мы, і ў вачах адбівалася ісціна.
Ісціна — наш запаветны прытулак.

Мы пачатку ніколі не ведалі,
Мы заўсёды адно другога любілі.
I таму, што мы любім,—
Мы жадаем вызваліць людзей
Ад сцюдзёнай адзіноты.

Мы жадаем — гэта я жадаю.
Ты жадаеш — гэты мы жадаем,
Каб святло знітавала
Ўсе закаханыя пары ў цвіценні,
Браніраваныя пары ў гарэнні,
Бо іхнія вочы — гэта наша аблічча.

Бачым мэту сваю ў шчасці іншых людзей.

VI

Спяваем не для вас, балбатуны,
Каб лепей вам разгледзець свет бядот.
Бо той, хто завялікі, той дурны —
I ён дурнейшы ад усіх істот.

Мы не баімся нават смерці,
Нас толькі абмяжоўвас зямля.
Ды сёння гэта — ганьба, сорам наш,
Якія замуроўваюць жывых.

Ёсць сорам за няскончанае зло
I ганьба, што па свеце каты ёсць —
Бязглуздыя заўжды, ва ўсе часы,
Аднолькавыя ў кожны дзень і міг.

Закатаваныя ў вагонах — ганьба нам!
I попел спаленых палеткаў — ганьба нам!
Ды нам не сорамна, што ёсць пакуты ў нас,
I не саромеемся сораму свайго.

А ззаду засталіся ўцекачы,
Ніводнай птушкі нават не відаць.
Ад плачу горкага прастор пусты,
Ад нашае невінаватасці пусты —

Ад помсты і нянавісці гудзе!

VII

У імя дасканалага твару,
У імя вачэй, убачаных мною,
У імя вуснаў, якія цалую —
Для сённяшніх дзён і для вечнасці,

У імя пахаванай надзеі,
У імя слёз у чорнай рамцы,
У імя слёз, што смех нараджаюць,
У імя ўсмешак, якія пужаюць;

У імя ўсмешак на вуліцы
Ад шчасця, што нашы злучае рукі,
У імя пладоў, створаных кветкамі
На добрай зямлі, прыгожай зямлі;

У імя мужчын у турмах,
У імя жанчын на чужыну пагнаных,
У імя ўсіх нашых таварышаў
Знявечаных, закатаваных,
Нязгодных ператварыцца ў цень,—

Нам трэба гнеў наш астудзіць,
Жалеза ўзняць і абудзіць —
Засцерагчы імклівае ўяўленне
Прыгнечаных і зацкаваных,
Якія ўсюды перазмогуць!

Бацьку:

Бацька з дымных Руін
У капелюшы прастраляным,
Чалавек з вачыма запалымі,
Чалавек у чорным агні,
Чалавек пад небам пустым,
Птах, народжаны для даўгалецця,
Ты марыў аб шчасці сваім!
Бацька з дымных Руін,
Сын твой загінуў,
Забіты...

Бацька, ты ўвесь — Нянавісць,
О, ахвяра страшэнная,
Мой таварыш па войнах дзвюх,
Наша жыццё скалечанае,
Скрываўленае, знявечанае.
Але паклянемся:
Заўтра возьмемся за нажы!

Бацька — Надзея мая,
Надзея ўсіх, хто з намі,
Ты ўсюды.

А гэта гаворыць Маці:

У свеце нашых клятваў я збудавала тры палацы:
Адзін — для радасці жыцця, другі — для смерці,
трэці — для кахання.
Я хавала, нібыта скарб,
Турботы, нягоды няхітрыя
Шчаслівых хвілінак жыцця.

У свеце пяшчот я саткала тры плашчы:
Адзін — для нас з табой, а два — для хлапчука.
Нашы рукі былі падобныя,
I адно аб другім мы думалі,
Упрыгожвалі мы зямлю.