Поль Элюар - З табой

Дзякуй, поўнач! Дванаццаць вінтовак
Бязвіннаму вернуць мір.
Пахаваюць людзі ў зямлі
Скрываўлены прах з яго чорным небам —
I тады зразумеюць людзі
Слабасць забойцаў яго.

II
Адбудзецца цуд:
Лёгкі штуршок паваліць сцяну,
I стане магчымым скінуць той пыл,
I стане магчымым з’яднанне.

V
Жабракі падбіралі скарынкі у канавах,
I нібы пасвятлела ў вачах,
Болей ноч не палохала іх.
Аслабелыя, толькі ўсміхаліся слабасці гэтай,
Неслі лёгкае цела ў глыбіні свайго ценю,
Углядаліся самі ў сябе праз заслону бяды,
Памагалі адзін аднаму словам шчырым.
Я адчуў у гамонцы насцярожанай, ціхай
Надзею магутную, быццам рука.
Я адчуў, як расце,
Памнажаецца лісце асенняе,
Прачынаецца вал
у нетрах спакойнага мора,
Я адчуў, як расце,
Памнажаецца колькасць будучых сіл.

VI
Я нарадзіўся за фасадам жахлівым:
Я еў, смяяўся, верыў, сорам меў.
Я жыў, нібыта цень.
I ўсё ж я ведаў, як спявае сонца,
Так, сонца поўнае! Яно жыве
У кожным сэрцы, яно ва ўсіх вачах —
То кропля шчырасці, якая ззяе пасля слёз.

VII
Мы кідаем цемры бярэма ў агонь,
Мы ўзламваем замкі няпраўды ржавай.
I прыйдуць людзі, што не будуць больш баяцца
саміх сябе,
Яны павераць у людзей —
Бо вораг з чалавечым тварам
знікне!

Ноч была перад смяротнай карай
Самай карацейшай у жыцці.
Ён думаў, жыў яшчэ, і думка тая
Ў крыві палала і сціскала кулакі.
Ён пад цяжарам цела ўласнага
Стагнаў, ён сілу ўласную адводзіў.
I вось на дне яго пакуты чорнай
Пачаў ён раптам усміхацца:
Ёсць у яго таварыш не АДЗІН —
Мільёны і мільёны!
Яны адпомсцяць за яго — ён верыў,
I для яго запунсавеў усход.

Парыж прамерзлы, Парыж галодны,
Ён больш не есць на вуліцы каштанаў,
Парыж у рызманах жабрацкіх,
I спіць ён, стоячы у духаце ў метро.
Ды ёсць у беднякоў не толькі гора:
Ёсць мудрасць і шаленства
Горкага Парыжа,
Паветра, полымя,
I хараство, і дабрата
Яго рабочых згаладалых.
Ты не прасі, Парыж, ратунку!
Тваё жыццё непараўнанае, Парыж.
У беднасці тваёй,
У бледнасці тваёй
Затосна глыбока чалавечнасць;
Яна у вачах тваіх,
Прыгожы горад мой!
Як шпага, моцны,
тонкі, як іголка,
Няхітры і навучаны,
Несправядлівасці не церпіш.
Ты вызвалішся, мой Парыж!
Парыж, як зорка, трапятлівы —
Жывое наша спадзяванне,
Ты вызвалішся ад тугі і бруду.

Браты, мужнейце!
У нас няма ні касак і ні ботаў,
Не маем ні пальчатак, ні мундзіраў,
Але прамень палае ў нашых жылах —
Святло ўзнімае нас.
Хто лепшы быў між нас — загінуў дзеля нас,
I вось іх кроў знаходзіць нашы сэрцы,
I зноў світае над Парыжам.
Час надыходзіць вызвалення,
I на прасторы нараджаецца вясна.
Так, сіла ідыёцкая — на самым сподзе:
Рабы і ворагі —
Калі яны дайшлі да разумення,
Калі яны ўжо здольны зразумець —
Паўстануць самі!

Крыкі «хайль» чыняць суд і расправу над годнасцю
нашай,
Боты чыняць суд і расправу над плошчамі
нашых прагулак,
Дурні чыняць суд і расправу над нашымі марамі,
Злыдні чыняць суд і расправу над нашай свабодай.
Голад чыніць суд і расправу над дзецьмі малымі.
О, мой брат!
Чыняць суд і расправу над братам тваім,
Кулі чыняць суд і расправу
над самым прыгожым абліччам,
Чыпіць суд і расправу нянавісць
над нашай пакутай.
I вяртаюцца сілы да нас —
Суд-расправу над злом учыніць!

I

Карабель у тваіх вачах
Быў гаспадаром вятроў.
Твае вочы былі краінай,
Дзе спыняліся мы на хвіліну.

Тваіх вачэй цярплівасць нас чакала —

Пад ялінамі ў лясах,
На вяршынях снегавых,
У грымоты, у лівень разгульны,
Між вачэй, між дзіцячых гульняў,

Тваіх вачэй цярплівасць нас чакала.

I далінай вочы былі,
I ласкавай сцяблінкай былі,
Сонца іхняе сілу давала
Нівам людскім занядбалым.

Чакалі нас, каб бачыць нас
Заўсёды.
Бо мы прыносілі любоў:
I юнацтва любові,
I розум любові,
I мудрасць любові,
I яе несмяротнасць.

II

Дзень нашых вачэй заселены лепш
Ад самых вялікіх баталій.
Гарады і ваколіцы нашых вачэй —
Пераможцы часу.