Юсцінас Марцінкявічус - Трава і камень

Цяпер.
Па вячэрнім небе.
Над пушчай,
што на поўнач хвалямі адступае,—
птушка. Ляціць павольна
маленькая кропка.
Супраць ветру. Далёка.
На поўдзень...
і ўспомніў я
прывабную тваю блізкасць —
келіх, напоўнены
ласкай і летам, і цела палёт
па світальным небе
ўсё ўгору)
— птушка,
чаму гэта час і лёс
супраць мяне?
Заўсёды
супраць мяне і цябе.

Цяпер я ўжо ведаю, хто ты,
і моўчкі стаю
пад зоркай высокай,
дзе сціплая —
радасць,
дзе стоены —
боль:
пад зоркай высокай.

Твой голас мяне абдымае.
Тулю
ў далонях бяскветную зёлку.
Каханнем пазначаны —
я ўсё прыгадаю
і ўсё зберагу:
пад зоркай высокай.

Праз досвітак смужны
над полем і сэрцамі
ўзносіцца голуб,
быццам галінку алівы,
сціскаючы ў дзюбе
слова «кахаю»...
Ужо прызямляйся, гукаю.

Ліпа, мяккае дрэва,—
гудзенне святочнае пчол,
хаціна,
поўная птушак.

Развейвалася па Літве,
я бачыў, тваё насенне:
лыжкі ліповыя на стале,
ў каморы ліповыя дзежкі.

У ночвах ліповых
румзае немаўля,
ды, слодыч тваю адчуўшы,
зацмокае ўцешна.

Некалі ўбачу:
мужчына,
схіліўшыся над табой,
габлюе, чэша, разьбярыць...
— Раблю,— неахвотна скажа,—
рэч для душы,
не для цела.

О дрэва,
поўнае ласкі і чысціні,
столькі вякоў
ты са мною.

Здаецца, не рукамі да мяне
ты дакранаешся, а — квеценню.
Званчэюць,
калі ты побліз, веснія світанкі.

Пяшчотай ахінаецца душа,
і цела ёй ужо не супярэчыць.
Не брудзяцца агонь, вада і хлеб.

Менш гаварыць або зусім маўчаць
і позіркамі выгадаваць дрэва
з лістотаю любові і жыцця.

Вяртаюцца ўжо птушкі, ўжо ляту
і я ў сінечы любага пагляду,
упарта паўтараючы:

багоў,
якім дагэтуль ахвяроўвалі, забудзем,
ахвяр,
якімі ахвяроўвалі, успомнім.

Палалі над палямі цэлы дзень
каня і чалавека вочы ў стоме.
Яшчэ далёка так было да хлеба.

Над ворывам замоўклі жаўрукі.
На ўскрайку поля скрозь туман вячэрні,
як птушкі, босыя, ў адных кашулях,
з пяяннем прадзеды ляцелі ў неба.

Благаславёны, хто з зямлі прыходзіць!
Іх сэрцы пахнуць мёдам, малаком,
купаюцца ў слязе іх галубы,
іх рукі, як званы, ўслаўляюць працу.

Ужо лагодны, як баранчык, вецер
бег па зямлі. I стомлена з нябёсаў
каня і чалавека ззялі вочы.

Як палатно на лузе, чысты ты,
лёс чалавечы ў заквітнеўшым жыце.

Сястра ціхманая, асенняя трава!
Яшчэ стаіць за лесам тая хата,
якую лашчу згадкамі дасюль.
Пакіньце ў ноч адчыненыя дзверы.

Сястра ціхманая, асенняя зямля!
Напоўнены дажджом сляды баранькі,
і мне нічога ўжо не кажаш ты,
калі, сасмяглы, кленчу перад імі.

Сястра ціхманая, асенняя зара!
I з усяго, што ёсць, дапамажы мне
сабраць свой голас, твар, сваю душу,
каб зноў вярнуцца мне такім, як выйшаў.

Так прыгожа гадавалі
Мяне поле, луг, дарога,
так прыгожа вёў за ручку
доўгі добры летні дзень.

Так прыгожа бор ківаўся,
поўны ягад і зязюлек,
так прыгожа адпачынак
у дарозе даючы.

I прыгожа так гучалі
словы: поле, луг, дарога.
Так прыгожа з іх узнікла
слова роднае: Літва.

Крочыш каля Нёмна вод празрыстых,
з жытам падымаешся на ўзгорак,
з возерам струменіш,
падаеш з абрыву,
жыламі карэнняў
па пяску сыпучым
узбіраешся на бераг,
па далінах кветкі рассцілаеш,
апіраешся плячом аб пушчу,
каля лесу прабяжыш —
глядзіш мне ў вочы,
пачынаеш размаўляць са мною,
покуль цені доўгімі не стануць,
покуль бег ты свой не запаволіш,
фарбы не сальюцца ўсе ў адну,
не ўпадзе на чорную раллю,
спеваў поўная,
душа твая —
жаўрук.

На схіле дня.
Над горадам.
Сёння.
Знянацку закрычалі журавы.
Мы ўздрыгнулі,
і чорны цень
прабег па нашых тварах.

Чаму так зашчымела сэрца?
Што слухалі апоўначы бяссонна?
Нічога не пачулі,
а ўсё роўна
падумалі:
ідзе.