Юсцінас Марцінкявічус - Трава і камень

Маўчыць імклівая вада,
Нібы мяркуе, а ці варта
Ёй выпускаць на бераг чалавека
Імклівай рыбінаю, яшчарам, лілеяй
Ці з іншым неразгаданым абліччам.

Мы нават і не ведаем напэўна,
Каторы раз такое робіцца на свеце.

Вечарэла.
Цягнуліся птушкі да лесу.
Застаёмся адны
і, напружыўшы зрэнкі, глядзім,
як сутонне бяздоннае нас паглынае,
як ад нас аддаляецца добры,
асвойтаны свет.

Усё вернецца некалі,
мусіць вярнуцца.
Але ў гэтым няўмольным прамежку
як дыхаць жывым?
Рукі самі
адна да адной пацягнуліся ў змроку
і, знайшоўшыся,
бы за імгненне і вечнасць,
трымаліся за сябе.

Паглядзі на мяне
Паглядзі,
бо, не ўбачаны, знікну.
Пасяліся ўва мне,
як планету любові, ўзгадуй.
Пастаянна губляючы
і пастаянна знаходзячы,
назаві мяне імем,
якое падобна жыццю.

Быццам нешта хацелі дагнаць,
заклапочаных птушак чароды
кіраваліся ў лес, далячынь, небасхіл...
А адтуль падымалася важка, павольна
адна птушка вялізная —
ноч.

Не ведаю,
падзякаваць каму
За сонца гэтае
і мора,
За глыбіню ўрачыстага спакою,
За ўсё, за ўсё, што ёсць,
За тое, што магу не думаць,
А калі думаць — думаць спакваля,
Што не было і што няма нічога,—
Што не было пачатку і канца,
Што толькі ёсць вось гэтае імгненне,
Такое неабдымнае заўсёды,
Калі тваё асмужанае цела
Мяне высока ўзносіць, аж да сонца,
I акунае ў мора глыбіню,
Дзе тоіцца, нібыта падсвядома,
Інстынкт непераможнага жыцця...

Пасля усёю сілаю,
да болю,
Сціскаю ў жмені дробныя пясчынкі,—
Каб гэтым, хоць маленечкім імгненнем
З бясконцай вечнасці
Самому кіраваць.
Ды чым упарцей я сціскаю жменю,
Тым высыпаецца пясок імклівей,
I ўсё канчаецца.
Два целы,
Што вынырнулі з морскай глыбіні,
Каб хоць нядоўга сонцам любавацца,
Што выбралі сабе Зямлю,
Але няма за гэта дзякаваць каму.

Снягі там цяпер — пад стрэхі,
з якіх капяжы — як свечкі.
Бацька з палонкі свежай
поіць карову з авечкай.

Пасля ён рукой беражлівай
кладзе ім у яслі сена.
I маці з даёнкай ля вымя
апусціцца на калені.

Мне трэба той край праведаць,
пяшчотна цяля пагладзіць
і бачыць, як скупа, ды светла
жыццё плыве ў згодзе і ладзе.

Мне трэба, мне дужа трэба
сесці за стол бацькоўскі
і лустаю чорнага хлеба
прычасце зрабіць да спакою.

Лепей давай памаўчым,
можа, абодва ўбачым:
п’юць ля калодзежа коні,
пысы ўзнімаюць —
падае з вуснаў вада.
А на высокім схіле
іх велізарныя цені.
Гэтак заходзіць сонца.

Бусел на даху.
Як дзень прамінулы.
Стаіць і глядзіць.
Адчынены насцеж вароты —
вяртайцеся ўсе дадому.

Крокі — як дождж —
усмакталіся ў глебу глыбока
і непрыкметнымі жыламі
ў студню прыбеглі.
Вады зачарпні для мяне.
Проста з вядра буду піць —
дзень быў нялёгкі.

Явар у цемры — як палец,
пагрозліва ўзняты.
Не бойся:
нам толькі здаецца,
што вечныя мы.

Так робяць люльку,
Хлеб расчыняюць.
А так на хату
Лес высякаюць.

А так малоцяць.
Так круцяць жорны.
Так гасяць вапну.
Так паляць горны.

А так смяюцца.
А так галосяць.
Так ткуць палотны.
Так пояс носяць.

Так ладзяць сохі,
Гартуюць зброю.
I на вайну так
Ідуць гурбою.

Так, хто шчаслівы,
З вайны вяртае,
Так над магілай
Сасна ўздыхае.

Яшчэ калі-небудзь
Выйду у лес пагукаць.
А-у!

Сам з сабою накрычуся
і насваруся:
А-у!

Бярозы і елкі
рознымі імёнамі назаву:
А-у!

Дамоў вярнуся
добры, такі, нібыта з царквы.
I ўзляціць на плячо маё
голуб ласкавы.

У руцэ прынясу я
кавалак калючага дроту.
Ці не ён гэта
прывязаў мяне да жыцця?
А-у!

Дакладна не ведаю,
Колькі трацілу цяпер прыпадае
На кожнага з нас.
Хоць добра вядома, што столькі,
Колькі яго назапасілі недзе,
З лішкам хопіць
На кожнага з нас.