Уладзімір Караткевіч - Паэзія розных гадоў

Зацвітае дрэва Іудзіна,
Горы ў весняй, цёплай журбе...
Ну куды ж уцячы мне, людзі,
Ад кахання, ад дум, ад сябе?!

Не купляў я зямлі гаршчэчніка,
І нікога ў жыцці не прадаў, -
Што ж ты помсціш мне, чалавечнасць,
Што ж ты, лёс, мне нічога не даў?

Так, нічога ў жыцці не зроблена,
Так, пражыты нікчомны век,
Так, і словы і справы дробныя, -
Але ж хоча святла чалавек,

Гімнаў тых, што няма і не будзе...
Рук дзіцячых і словаў яе...
Цяжка, людзі. Нясцерпна, людзі.
Сонца здрадзіць. Шчасце заб'е.

Хутка сорак і хутка восень...
Ўжо адна толькі прага пячэ,
Каб скаціліся цёплыя росы -
Хай на крыж мой з людскіх вачэй.

І малю я вышэйшаю верай -
Ўздайце мне дабрынёю ці злом
Не за тое, што на паперы,
А за тое, што ў думках было.

Мы бываем невінаватыя,
Што звінім, як струны лазы,
Што вісяць нашы рукі клятыя,
Што маўчыць наш слабы язык.

Ўздайце мне. Хай, што будзе - будзе.
Нельга больш захлынацца ў крыві
Пад праклятым дрэвам Іудзіным
Без нянавісці і любві.

Вецер кнігу на акне чытае;
Скучыў і старонкі стаў лічыць.
Верш засыпаў бэзам адквітаючым,
Што стаіць у сінім гарлачы.
Бы сказаў: "Куды ты, братка, лезеш
Са сваім каханнем і тугой?
Іх не параўнаць з цвіценнем бэзу,
З кветкамі вільготнымі яго".
І каханая на падваконні,
Сціснуўшы сукенку паміж пят,
З-пад прасвечанай глядзіць далоні
На нясмелы лёт галубянят.

Парасон і плашч між сабою гамоняць
І ідуць тратуарамі ўніз галавой,
А пад імі, як хмары, дрэвы зялёныя,
Ўспышкі кропляў, маланкі, дамы і балконы...

Ўвесь амыты, - як вабяць кветак далоні! -
Плашч прыпаў да ружовага парасона,
Нібы чмель, што ўпяўся ў ружовы павой.

Месяц над садам, ад квецені белым.
Месяц - вялізны. Сад - анямелы...
Белыя прывіды дрэў у тумане,
Вочы кахання, голас кахання.
Вусны кахання.

Што ж ты ўцякаеш, мая адзіная, -
Яснае сонца ад месяца сіняга?!
Хіліцца ў месяца іскрах галоўка...
Звоніць салоўка, смяецца салоўка,
Плача салоўка.

Кветкі рассоўваю й шэптам гукаю,
Ты паддаешся, і ты адступаеш.
У цёплым блакіце, ў пяшчотным лёдзе
Белыя вішні ў туман адыходзяць,
У ноч адыходзяць,
У сон адыходзяць,
Ціха ў любоў адыходзяць.

- Матухна,
глянь,
на галіны змярцвелыя
Селі ружовыя матылі!
- Не, мая дзетка, то яблыні белыя
І абрыкосы ўначы расцвілі.
- Матухна,
глянь.
Гэткі цукар чысты
Там, на блакіце і срэбры гарыць!
- Не, гэта летняе сонца агністае
Вочы сляпіць на Святой Гары.
- Матухна,
глянь,
як сплываюць крывёю
Волаты ў скалах, і ў барвах трава!
- Не, гэта проста халоднай рукою
Вецер лістоту з чынараў сарваў.
- Матухна,
глянь,
гэта ластаўкі белыя
Зверху імкнуцца й спадаюць у сне.
- Не, мая дзетка, то з неба знямелага
Падае,
падае,
падае снег.

На вуліцы Дэшчовай - слата і шэрань,
І вокны, - як з неба, - гараць уначы.
І я не зведаў, нашто мая вера,
Нашто жыццё я стаўлю на шчыт?!
Нашто шукаю ў душы маёй - Слова?!
Праўда - нашто? І бой мой - нашто?
Нашто Касцюшкі капец над Дэшчовай
Так марна гарыць між цяпліц і платоў?!
Мэта, напэўна, і ёсць, і будзе,
І Вера, і Праўда, і Слова ёсць...
Вярнулі б вы толькі мне, добрыя Людзі,
Любоў да ўсяго і маю маладосць.
К нам прыходзяць...
І гінуць у скрусе...
Калі нават іх цёплай рукою бяру...
О божа, даруй маёй Беларусі!
І Польшчы!
І ўсім на свеце...
Даруй.

Маленькі астравок маёй зямлі -
Зялёны Астравец над срэбнай Лошай,
Такі прытульны і такі харошы,
Як сонца, бор і родныя палі.

Дом друга. Не, дом тысячы сяброў.
Не ведаю, што можа звацца раем?
Хіба мароз і піва ў Гудагаі,
І галасы далёкіх цягнікоў?
Маё другое сэрца. Год пяцьсот
Адлічваеш ты мне гады на свеце,
І кожны дзень аблокі, верас, вецер,
І сонца неўміручага ўзыход.

І твой святы і светлы чалавек,
Твой дым, і крыж магутны Аняліна,
Твой лубін залаты, твой лес
на ўзгорках сініх,
І стронгі ў крышталі маленькіх рэк.

Сто тысяч год няхай вакол шумяць палі,
Сто тысяч год няхай вакол гудуць дубровы,
Пакуль гучыць вакол святая наша мова,
Пакуль ёсць беларусы на Зямлі.